Predsjednik Republike Srpske izzjavio je da Srpska mora da ima dokazano jedinstvo da bi mogla da očuva najbolje vrijednosti Dejtonskog mirovnog sporazuma.
– Zato nije slučajan udar na jedinstvo Republike Srpske, odnosno političko nejedinstvo koje se stvara upravo sada – rekao je Dodik, obraćajući se na Skupštini Asocijacije Stvaraoci Republike Srpske.
Ocijenio je da su osnovne vrijednosti Dejtonskog sporazuma što može zadržati Republiku Srpsku u BiH, koja može da egzistira jedino na bazi izvornih principa napisanih u Dejtonu.
– Kada se suprostavite rastu “monstruma” koji se zove BiH onda ste separatista, ali se naša politika u suštini svodi na borbu za prava i odgovornošću za Republiku Srpsku – rekao je Dodik i istakao da se period stvaranja Republike Srpske nikada ne smije zaboraviti i da se moraju njegovati događaji koji su doveli do toga.
On je naglasio da se mora izraziti zahvalnost tadašnjim političarima za izdržljivost i trajnost u stavu, te za jasnu koncepciju koja je na početku išla za tim da se iskoriste sve moguće faze dogovora sa drugima narodima u BiH.
– Zato je potrebna kultura sjećanja na te dane, ali i obaveza da se u institucionalnom smislu održi retrospekcija svih tih događaja. Zbog toga sam danas ovdje i kao predsjednik Republike, ali i kao čovjek koji je učestvovao u tim burnim događajima – rekao je Dodik.
On je podsjetio da je bilo jasno kuda se BiH kreće onog trenutka kada je tadašnji muslimanski lider Alija Izetbegović rekao da će žrtvovati mir za BiH, ali da je krivica za rat prebačena na Srbe.
Prema njegovim riječima, srpski poslanici iz vremena raspada bivše Јugoslavije iskazivali su političku volju da se zaštiti srpski narod.
– Tada je čitav jedan pokret okupljen oko SDS-a artikulisao interes srpskog naroda da se očuva stabilnost i mir Јugoslavije. Međutim, zbog pokušaja da se srpski narod dovede u neravnopravan položaj bilo je sasvim logično da se donese odluka o konstituisanju Skupštine srpskog narod, a potom i proglašenja Republike srpskog naroda u BiH, odnosno Republike Srpske – podsjetio je Dodik.
On je naveo da je do oružanog sukoba došlo zbog želje drugih da se ukine politička volja srpskog naroda da se očuva Јugoslavija, a kasnije da srpski narod ne bude ravnopravan u BiH, dok je treća faza bila da se odbije i odbrana autonomije srpskog naroda na ovim prostorima.
U obraćanju članovima Asocijacije, Dodik je predložio da se na Palama napravi obilježje u čast osnivanja Republike Srpske.
Predsjednik Asocijacije Stvaraoci Republike Srpske Momčilo Krajišnik podsjetio je goste današnjeg skupa na period formiranja Skupštine srpskog naroda i okolnosti pod kojima je došlo do te odluke. Istakao je da mu je žao što danas među političarima u Srpskom nema dijaloga, jer “svaki raskol u ovom turbulentnom vremenu može štetiti Repbulici Srpskoj”.
– Uvijek je postojala razlika mišljenja između vlasti i opozicije i to ne bi bilo problematično, čak je i poželjno, jer se u borbi mišljenja dolazi do najboljih rješenja, ali se plašim da to u ovoj situaciji nije na djelu, već se radi o pomalo ishitrenim potezima i diskusijama koje su se pretvorile u gloženje političara, a to može da oslabi Republiku Srpsku – upozorio je Krajišnik.
On je podsjetio da su člnovi Asocijacije više puta apelovali na zajedničkom nastupu političara, posebno na nivou BiH, ali i na nivou Republike Srpske, jer se kroz dijalog dolazi kroz dobra rješenja. Krajišnik je ponovio da u ovo teško vrijeme stranke u Srpskoj moraju naći način za zajednički nastup i dijalog, a posebno je apelovao na dvije Srpske demokratske stranke. “To nije samo stranački raskol, nego može dovesti do mnogo težih posljedica nego što se na prvi pogled vidi”, dodao je Krajišnik.
On je ocijenio da ni jedna inicijativa za izmjenu Dejtonskog sprorazuma koja je na štetu srpskog naroda ne smije biti prihvaćena i istakao da je Dejtonski sporazum međunarodni ugovor, koj je ozakonjen i niko ga bez saglasnosti srpskog naroda ne može izmijeniti.
– I do sada promijenjeni Dejtonski sporazum mnogo je devastirao našu autonomnost koja ovim sporazumom nije predviđena. Smatram da Dejtonski sporzum treba promijeniti, ali tako da entiteti budu što “autonomniji”, jer se samo tako može sačuvati BiH”, konstovao je Krajišnik i dodao da se centralizacijom i jačanjem BiH više urušava.
15.30… Predsjednik Srpske izjavio je da će NSRS ponovo podnijeti prijedlog zakona koji bi trebalo da reguliše prava osnivača Republike Srpske, visokih zvaničnika i poslanika izabranih u periodu od 1991. do 1996. godine.
– Mislim da je nepošteno prema ovim ljudima što to već nije urađeno i da je minimalan čin odgovornosti prema ljudima koji su u to vrijeme čuvali volju naroda da im se reguliše status – izjavio je Dodik, i ocijenio, da politizacija koja je nastala nakon što je prvi put podnio taj prijedlog nije bila fer i poštena i svodila se na to da se krivica prebaci na te ljude, što nije tačno.
– Pravna krivica je Republike Srpske koja to nije regulisala mnogo ranije i licitiranje da li su ta prava visoka ili niska je još jedna nepravda koja se čini – rekao je Dodik.
Istakao je da samo oni narodi i zemlje koje pretenduju na svoju trajnost i koji njeguju svoju istoriju stvaranja mogu da računaju na trajnost, a oni koji negiraju svoje početke neće biti podržani ni od koga drugog.
– Predložio sam zakon koji to reguliše i mislim da je to bilo fer, pokušao sam da u kontaktu sa drugima postignemo konsenzus. Nažalost, u Srpskoj taj međustranački i skupštinski dijalog veoma teško ide – ocijenio je predsjednik Srpske.
Predsjednik Asocijacije Momčilo Krajišnik ocijenio je da je inicijativa za dodjelu penzija ispolitizovana.
– Stvaraoci Republike Srpske moraju dobiti svoje mjesto u istoriji, mora se vrednovati njihov doprinos i nije pošteno što se sada blate ljudi koji su stvorili Republiku Srpsku. Oni su stvorili Srpsku, borci odbranili i bez te dvije komponente ne bi ništa ni bilo danas – smatra Krajišnik.
On kaže da razumije tešku ekonomsku situaciju, ali da je predlagao, ukoliko ima sredstava za penzije, da se ta sredstva uplaćuju u Fond iz koga bi se pomagalo onima koji su se borili za Republiku Srpsku, a sada se nalaze u Haškom tribunalu ili pred sudovima u BiH.
– Tamo se kroz svakog čovjeka sudi našoj borbi, našem nastojanju da se očuva Republika Srpska – naglasio je on i dodao da samo treba braniti istinu. Ocijenio je da treba pomoći tim ljudima, jer ima mnogo onih koji ne mogu posjetiti članove svoje porodice i ne mogu angažovati advokata.
13.30 …. Osim Dodika, koji je bio član prvog saziva Skupštine srpskog naroda u BiH, današnjoj Skupštini Asocijacije Stvaraoci Republike Srpske prisustvuju predstavinci opštinske vlasti i Boračke organizacije Pale.
Sjednici prisustvuje 35 od ukupno 83 poslanika Skupštine srpskog naroda u BiH i dvadesetak članova prvog saziva Vlade.
Krajišnik rekao je ranije da će tokom sjednice biti podijeljena priznanja “Oktobarska spomenica 1991” i knjige u kojima su opisani ljudi iz prvog saziva Skupštine srpskog naroda u BiH i Vlade Srpske Republike BiH.
Prva Skupština srpskog naroda u BiH održana je 24. oktobra 1991. godine i na njoj su poslanici usvojili konstitutivnu deklaraciju i imenovali komisiju za plebiscit srpskog naroda u BiH o ostanku u Јugoslaviji.
Za prvog predsjednika Skupštine srpskog naroda u BiH izabran je Momčilo Krajišnik, dotadašnji predsjednik Skupštine BiH.
U skladu sa odlukama Skupštine, 9. i 10. novembra 1991. godine održan je referendum na kojem su se Srbi izjasnili o ostanku u Јugoslaviji.
Skupština je konstituisana kao “najviši predstavnički i zakonodavni organ srpskog naroda u BiH”. Bavila se pitanjima koja se odnose na ostvarivanje ravnopravnosti srpskog naroda sa ostalim narodima i narodnostima i štitila interese srpskog naroda ukoliko su oni ugroženi odlukama tadašnje Skupštine SR BiH, u kojoj su predstavnici Muslimana i Hrvata donosili akte preglasavanjem Srba.