Dejtonski mirovni sporazum spada u red najznačajnijih i najuspješnijih međunarodnih ugovora potipisanih u Evropi u prošlom vijeku. Potpisivanjem Dejtonskog sporazuma označen je početak nove organiozacije, strukture i funkcionisanja BiH kao složene i decentralizovane zemlje sastavljene od dva entiteta Republike Srpske i Federacije BiH i tri konstitutivna naroda, poručeno je sa okruglog stola “Izvorni Dejton”, održanog u Banjaluci. Cilj ovog okruglog stola je ukazati na dosljednost provođenja Dejtonskog mirovnog sporazuma i njegovih 11 Aneksa.
Ako govorimo o zahtjevima Republike Srpske za vraćanje prenesenih, nametnutih, ili preuzetih nadležnosti- vraćanju na izvorni Dejton, to nije nikakvo otvaranje disolucije na ovim prostorima, kaže profeor Mile Dmičić.
– Zahtjev Republike Srpske za vraćanje izvornim odredbama Dejtonskog mirovnog sporazuma nije ugrožavanje teritorijalnog integriteta i nezavisnosti BiH. To je istinska potreba da budu upotrijebljene ustavne, političke i egzistencijalne mogućnosti da bi bio osiguran trajni opstanak dva entiteta i tri državotvorna naroda – istakao je Dimčić.
Dvije čarobne riječi za rješenje u BiH su kompromis i paritet kaže Ivo Miro Jović, bivši član Predsjedništva Bosne i Hercegovine. Komentarišući odluku predstavnika Republike Srpske o povlačenju iz institucija BiH. Jović kaže, morao je neko povući ručnu kočnicu. Vidjeti gdje smo i kuda nas to vodi.
– Oni koji optužuju za secesionisičku poltiku i koji hoće da kažu da neko ruši ustav, su ti koji zagovaraju rušenje ustava i BiH – naglašava Ivo Miro Jović, bivši član Predsjedništva Bosne i Hercegovine iz reda hrvatskog naroda.
Pređene su neke crvene linije zbog čega se i desila ova kriza, kada se više nije moglo ići dalje u razgrađivanje Dejtonskog mirovnog sporazma, kaže profesor Miloš Šolaja. Podsjeća da Dejtonskim mirovnim sporazumom nije predviđena centralizacija BiH kako tvrdi lider SDA Bakir Izetbegović.
– Rješenja iz izvornog Dejtonskog sporazuma bila bi važna za stabilnost, sve ostalo bi bilo neizvjesno – istakao je Miloš Šolaja, profesor Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjaluci
Profesor Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjaluci Nevenko Vranješ ocjenjuje da su nedopustive prijetnje sankcijama zvaničnicima Srpske koji su legitimno izabrani.
– Pozivam akademsku zajednicu, naučnu i stručnu javnost da budu energičniji kada se govori o ovoj temi. Oni moraju informisati domaću javnost i međunarodne aktere o nastojanjima političkog rukovodstva Republike Srpske da ukaže na ustavnu poziciju Srpske i Dejtonsku poziciju BiH – naglasila je Vranješ.
U BiH je neophodno vratiti se izvornom Dejtonu i sprovesti reformu Ustavnog suda BiH što bi bio garant za stabilnu budućnosti, istaknuto je na okruglom stolu o temi “Izvorni Dejton”.
(Tekst i foto: RTRS)