Njegova svetost patrijarh srpski Irinej ocijenio je da su Gavrilo Princip i njegovi saborci bili mladići oduševljeni slobodom i da istoričari treba da imaju smjelosti i hrabrosti da kažu ono što je činjenica – da Srbija nije željela, niti izazvala rat, čiji se početak vezuje za Sarajevski atentat.
Patrijarh Irinej je dodao da oni koji pišu “novu istoriju” čine to s namjerom da skinu odgovornost sa pravih uzročnika Velikog rata i da je prebace na one koji su silom prilika postali učesnici tog sukoba.
“Naša istorija nisu samo slavne bitke i sveti ratnici. Naša istorija postaje i stalno pravdanje i dokazivanje sopstvene nevinosti. Istorija koja nam se ponavlja ovog Vidovdana, kada dokazujemo očigledno – da nismo teroristi i krvnici Velikog rata”, rekao je patrijarh Irinej u intervjuu za “Politiku”.
On je ponovio da je poznata činjenica da Srbija nije taj rat željela, niti bila spremna za njega, i u prilog tome naveo da postoji dokument kojem tadašnji predsjednik srpske Vlade Nikola Pašić tajnim putem obavještava Beč da ima informaciju da postoji neka tajna grupa, koja se sprema za ono što se desilo Sarajevu.
“I Nemačka i Austrougarska su planirale taj rat. Verovatno i da nije bilo atentata došlo bi do rata, jer je on njima bio opravdan, a Bosna i Srbija su bile samo razlog”, smatra srpski patrijarh, koji je juče, umjesto u Gračanici i na Gazimestanu, gdje tradicionalno služi vidovdansku liturgiju, služio liturgiju u Andrićgradu, gdje su Srbija i Republika Srpska zvanično obilježile 100 godina od početka Velikog rata.
Govoreći o samom Vidovdanu, na koji se desio Sarajevski atentat, ali i jedan od najznačajnijih događaja u srpskoj istoriji – boj na Kosovu, patrijarh Irinej je podsjetio da su Srbi kroz istoriju imali velikih pobjeda i poraza, a činjenica da je jedan od tih poraza ušao u kalendar Crkve – govori o njegovom značenju.
“Ono što uđe u kalendar Crkve to ima pačat večnosti i neprolaznosti i kao takav Vidovdan ostaje naš veliki nacionalni praznik. I ono što se razlikuje u odnosu na ostale bitke jeste to što su svi bili, bar onako kako naš ep o Kosovu govori, spremni da se žrtvuju za svoju otadžbinu, za svoje svetinje, za vrednosti jednog naroda”, rekao je patrijarh Irinej.
Govoreći o položaju SPC na Kosovu i Metohiji, patrijarh srpski je naglasio da je taj položaj istovjetan životu srpskog naroda, koji je lišen onog najosnovnijeg – slobode.
“Nemaju mogućnost slobodnog kretanja, slobodnog rada, lišeni su mogućnosti da imaju svoju školu, lišeni slobode rada na svojim imanjima, što su mnogi platili životima. Stanje je veoma teško, ma koliko danas davali izjave da se život normalizovao. To je daleko od normalnog života”, istakao je patrijarh Irinej.
U kratkom osvrtu na nedavni susret pape Franje i patrijarha Vartolomeja, srpski patrijarh je rekao da SPC taj susret pozdravlja ukoliko on predstavlja način da se prevaziđu istorijske podjele koje postoje između dvije crkve.
On je dodao da ima informaciju da je patrijarh Vartolomej papi Franji prenio stav SPC o namjeri Vatikana da kanonizuje hrvatskog nadbiskupa Alojzu Stepinca.
“Imamo informaciju da mu je vaseljenski patrijarh Vartolomej skrenuo pažnju na naš stav i da se o tome razmišlja i u Vatikanu. Bili smo ne malo iznenađeni kada je Stepinac proglašen blaženim, a za ovo smo posebno iznenađeni, jer da neko bude svetitelj to mora biti zaista svetla i sveta ličnost. Njega traba kao takvog da prihvati ne samo narod i crkva kojoj pripada nego i drugi hrišćani”, zaključio je patrijarh Irinej.
(RTRS)