Učenici u Republici Srpskoj počeli su novu školsku godinu u boljim uslovima za izvođenje nastave, u novim ili obnovljenim školama. Koliko Ministarstvo uspijeva odgovoriti potrebama škola i stvoriti bolje uslove za rad s obrzirom da imamo 187 osnovnih i 94 srednje škole u Republici Srpskoj?
U prethodne četiri godine u obrazovanje i kulturu uloženo je oko 92 miliona maraka. Izgrađene su, obnovljene i opremljene 34 osnovne i sedam srednjih škola te četiri studentska doma. Više od 20 obrazovnih objekata obnovljeno je u okviru projekta „Energetska efikasnost u BiH“, sve sa namjerom da našim učenicima i studentima stvorimo bolje uslove.
Srećan sam što su učenici Područne škole “Vuk Karadžić” u Ledincima kod Bijeljine ove školske godine krenuli u novu školu, za šta smo obezbijedili 600 hiljada maraka.
Takođe, važno je i da su počeli radovi na izgradnji fiskulturne sale i prostora uz salu OŠ „Petar Petrović Njegoš“ Istočna Ilidža, za šta smo obezbijedili 1.185.485 maraka.
Jedan od prioriteta je svakako dogradnja objekta Osnovne škole „Branko Radičević“ Banja Luka, za šta je Vlada obezbijedila 1.399.478 maraka.
Ministarstvo je i ove godine obezbijedilo besplatne udžbenike za sve učenike prvog i drugog razreda osnovne škole (1.011.900 KM), sufinansira prevoz učenika osnovne škole koji putuju četiri i više kilometara do škole (4,5 miliona KM), obezbjeđuje prošireni program u školama (97 škola), kao i asistente za učenike sa smetnjama u razvoju (1,2 miliona KM).
- Ministarstvo je takođe uradilo mnogo na modernizaciji nastave, prije svega, putem projekta „Dositej“. Šta sve podrazumijeva ovaj projekat?
Ministarstvo prosvjete i kulture, u okviru programa „Dositej“, kojim promoviše interaktivno učenje pomoću informaciono-komunikacionih tehnologija, stvara uslove da su u svim osnovnim školama (187) nastava izvodi na najmoderniji način.
U prvoj fazi projekta „Dositej“, u 2012. godini, opremljeno je 65 osnovnih škola u Republici Srpskoj (iz kreditnih sredstava Vlade Srbije – 4,5 miliona evra). Opremljeno je 408 e-učionica tj. isporučeno 10.200 računara za učenike i 800 laptop računara za nastavnike.
Drugu fazu projekta „Dositej“ realizovala je Vlada Republike Srpske 2014. godine kreditom u iznosu od 9.000.000 maraka. U 60 osnovnih škola opremljeno je 310 e-učionica odnosno isporučeno 7.750 računara za učenike i 550 laptop računara za nastavnike.
Ministarstvo prosvjete i kulture započelo je treću fazu projekta „Dositej“ u avgustu ove godine, u okviru koje će preostale 62 osnovne škole opremiti e-učionicama, za šta je obezbijeđeno 7,3 miliona maraka iz programa javnih investicija Republike Srpske. U toku je isporuka 149 e-učionica, odnosno 2.900 učeničkih i 350 nastavničkih laptopa, sa svom pratećom mrežnom opremom i potrebnim softverom.
Primjena „Dositeja“ pokazala je odlične rezultate u poboljšanju informatičkih vještina kod učenika a uticala je i na povećanje zainteresovanosti učenika za određene sadržaje, kao i poboljšanje motivacije za učenje s obzirom da je ovakav način rada učenicima interesantniji od uobičajnog.
U trećoj fazi projekta u 62 osnovne škole će se uvesti i nova verzija e-dnevnika, koji će svim nastavnicima, roditeljima i učenicima omogućiti uvid u sve relevantne parametre nastavnog procesa i samim tim cjelokupan rad škola u Republici Srpskoj podići na viši nivo. Nakon uvođenja e-dnevnika u ovim školama, izvršiće se i nadogradnja stare verzije e-dnevnika koji je u upotrebi u 24 (osnovne i srednje) škole. Na taj način e-dnevnik će se koristiti u 86 škola u Republici Srpskoj a u planu je uvođenje e-dnevnika u sve osnovne i srednje škole u narednom periodu.
Redizajniraće se i portal eObrazovanje, na kome će biti dostupne sve važne informacije iz oblasti obrazovanja, skripte, linkovi i sl. kako za nastavnike, tako i za učenike i roditelje. Biće urađena i android verzija portala.
Oko 1000 nastavnika i vannastavnog osoblja proći će različite vrste obuka s ciljem podizanja informatičke pismenosti i modernizacije cijelokupnog rada škole.
- Da pomenemo još jedan važan projekat „Škola za 21. vijek“. Šta je cilj ovog projekta?
Projekat „Škole za 21. vijek“ Britanskog savjeta provodi se u 15 osnovnih škola u Republici Srpskoj. Svaka škola je dobila po 30 mikrobit računara, koje mogu koristiti u nastavi. U okviru realizacije ovog projekta uključena je i obuka oko 150 nastavnika informatike, matematike, fizike i srodnih oblasti.
Cilj programa je da unaprijedi vještine kritičkog razmišljanja pri rješavanju problema i poveća digitalnu pismenost kako kod nastavnika, tako i kod učenika kroz nastavne i vannastavne aktivnosti. Još jedan od ciljeva je i formiranje klubova za kodiranje po školama koji se kasnije mogu međusobno takmičiti na školskim, regionalnim i republičkim takmičenjima.
Ovaj projekat se već realizuje u šest zemalja Zapadnog Balkana, u 60 škola. Drugi krug realizacije projekta među 75 novih škola uključuje i 15 iz Republike Srpske.
- Veoma važan posao u obrazovanju je uskladiti upisnu politiku sa potrebama tržišta rada. Koliko danas naše obrazovanje uspijeva odgovoriti na potrebe tržišta?
Pri izradi plana upisa učenika, Ministarstvo usklađuje potrebe tržišta rada na nivou lokalne zajednice sa obrazovnim i prostornim kapacitetima škola i iskazanim interesovanjima učenika. Naš cilj je povećanje upisa učenika u trogodišnje stručne škole kao odgovor na potrebe tržišta rada, ali nema uvijek zainteresovanosti učenika. Dobar primjer je da su učenici prošle školske godine pokazali interes za zanimanje tehničar CNC tehnologija u struci Mašinstvo i obrada metala i tehničar informacionih tehnologija u struci Elektrotehnika.
Po zahtjevu poslodavaca, odobrili smo novo zanimanje u školskoj 2018/2019. godini – tehničar modelar obuće, koji će se školovati u Školi učenika u privredi u Banjoj Luci a za koje će privrednici obezbijediti stipendije (19 učenika).
Ove školske godine upisana je još jedna generacija učenika po dualnom sistemu obrazovanja za zanimanje stolar u JU Tehnička škola „Mihajlo Pupin“, Bijeljina, s obzirom na pozitivna iskustva od prošle godine. Takođe smo odobrili uvođenje dualnog sistema u srednje stručno obrazovanje, kao ogledno odjeljenje, za zanimanje varilac u JU Tehnički školski centar Zvornik, na zahtjev privrede.
Od prošle školske godine poseban akcenat smo stavili na povećanje broja časova praktične nastave kod poslodavaca. Zakonom o srednjem obrazovanju i vaspitanju, regulisano je da se u srednjim stručnim i tehničkim školama može izvoditi i dualni sistem obrazovanja (učenje na dva mjesta: u školi i kod poslodavca), u skladu sa nastavnim planovima i programima određene struke i zanimanja.
Novo u odnosu na stari zakon je da se Nastavnim planom i programom za srednje stručne i tehničke škole utvrđuju potrebe za obavezno organizovanje praktične nastave učenika u trajanju od dvije sedmice u kontinuitetu u toku školske godine pod nadzorom škole i poslodavca, u skladu sa odgovarajućim normativima.
- Opremljen je i značajan broj kabineta praktične nastave?
U srednjim stručnim školama u okviru programa „Prilika plus“, koji je finansiran od strane Vlade Švajcarske, a koji provodi Republička agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća, uz saglasnost Ministarstva opremljeni su kabineti za praktičnu nastavu u 20 srednjih stručnih škola, za šta je izdvojeno 1.090.826 maraka, a u toku je procedura nabavke opreme za još pet škola u ukupnom iznosu od 151.500 maraka.
Takođe, u okviru programa „Prilika plus“ rađene su obuke mentora u preduzećima, obuke nastavnika za rad na novoj opremi, razvoj standarda zanimanja/standarda kvalifikacija i izmjene nastavnih planova i programa, u šta je uloženo 260.365 maraka.
- Podrška saradnji škola i privrede trebao bi biti i Zavod za stručno obrazovanje i cjeloživotno učenje u Republici Srpskoj.
Vlada Republike Srpske usvojila je početkom jula ove godine Informaciju o uspostavljanju Zavoda za stručno obrazovanje i cjeloživotno učenje i modernizaciju Republičkog pedagoškog zavoda, a na osnovu Studije izvodljivosti o njihovoj reorganizaciji.
Reorganizacijom Republičkog pedagoškog zavoda i Zavoda za obrazovanje odraslih značajno ćemo unaprijediti obje ove institucije.
Republički pedagoški zavod će, umjesto postojećeg odjeljenja za stručno obrazovanje, dobiti odjeljenje koje brine o kvalitetu obrazovanja posebno kroz eksterno vrednovanje i uvođenje male mature i republičke mature, a njihov djelokrug rada biće opšte obrazovanje.
S druge strane, formiranje Zavoda za srednje stručno i cjeloživotno učenje značajno će unaprijediti kvalitet srednjeg stručnog obrazovanja i vaspitanja kroz unapređenje praktične nastave, te izradu standarda zanimanja i standarda kvalifikacije koji će biti u skladu sa potrebama tržišta rada.
7. Pored boljih uslova u školama, najavljeni su i bolji uslovi za zaposlene u prosvjeti i kulturi.
Na sastanku sa predsjednicom Vlade i predsjednikom Sindikata obrazovanja, nauke i kulture dogovorili smo da od početka naredne godine počne proces izjednačavanja koeficijenata prosvjetnim radnicima sa ostalim budžetskim korisnicima.
Plata u prosvjeti biće povećana za osam odsto počev od 1. januara naredne godine, što predstavlja prvi korak ka izjednačavanju koeficijanata prosvjetnih radnika sa ostalim zaposlenim u javnom sektoru. Usklađivanje koeficijenata rješavaćemo izmjenom Zakona o platama, na čemu ćemo raditi zajedno sa Sindikatom obrazovanja, nauke i kulture.
Smatram ovaj korak veoma važnim jer nije pravedno da prosvjetni i radnici u kulturi imaju manje platne koeficijente u odnosu na ostale budžetske korisnike. S obzirom na izuzetno odgovoran posao koji rade prosvjetni radnici, smatram da zaslužuju veće plate i bolji položaj u društvu i sigurno ćemo u narednom periodu raditi na ostvarenju tog cilja.
- U oblasti kulture Republike Srpske u periodu 2014-2018. godine napravljeni su značajni iskoraci u odnosu na prethodni period?
To se odnosi, prije svega, na donošenje «Strategija razvoja kulture Republike Srpske 2017-2022.“ Navedenom Strategijom kao razvojnim dokumentom, Ministarstvo prosvjete i kulture određuje strateške pravce kulturnog razvoja Republike Srpske, definiše kulturnu politiku, prepoznaje ključne nosioce kulturnog razvoja i planira načine za njegovo unapređenje i podsticanje.
Značenje i položaj kulture i umjetnosti u Republici Srpskoj ima za prioritet podizanje opšteg vrednovanja kulture i umjetnosti, kao ključnih faktora u stvaranju, održavanju i promociji tog kulturnog identiteta.
Jedno od strateških opredjeljenja je i aktivno učestvovanje u razvoju publike kao integralnog, neodvojivog dijela sociokulturnog lanca. Pokrenute su dvije kampanje koje imaju cilj razvoj kulturne pismenosti i publike, a to su kampanje „Zašto je kultura (meni) važna“ i „Čitajmo zajedno“.
Donijeli smo 2018. godine Zakon o kulturi Republike Srpske, kojim se oblast kulture sistemski uređuje na način da se jasno definiše opšti interes u kulturi, kao i da se utvrde opšta načela na kojima se kultura u Republici Srpskoj ostvaruje i zasniva, te da se prepoznaju i definišu oblasti kulture i djelatnosti u okviru tih oblasti. Po prvi put su definisani pojam umjetnika i stručnjaka u kulturi, te predviđena kategorizacija udruženja u kulturi, što će doprinijeti unapređenju nezavisne kulturne scene.
9.Promocija kulture Republike Srpske na međunarodnoj sceni?
U 2018. godine održana je manifestacija „Dani kulture Republike Srpske u Sankt Peterburgu“ na kojima su se svojim programima predstavile republičke institucije kulture. Po prvi put je na međunarodnoj sceni prikazana foto izložba o najvećem stradanju srpskog naroda u 20. vijeku, istorijska izložba „Jasenovac-koncentracioni logor“ u produkciji Muzeja Republike Srpske.
Dječije pozorište Republike Srpske boravilo je u Kini dvadesetak dana. Imali su 11 izvođenja predstave „Folklorna magija“, kao i radionice sa djecom i njihovim roditeljima. Njihova izvođenja vidjelo je oko 7.000 djece i roditelja.
Predstoje nam dva značajna festivala – Međunarodni festival dječijeg pozorišta i Međunarodni festival animiranog filma koji nam ove godine dovodi Oskarovca u Banju Luku.
- Značajna ulaganja u kulturu u 2018. godini?
Vlada Republike Srpske izdvojila je u 2018. godini 4,8 miliona maraka za prioritetne projekte u oblasti kulture koji će se finansirati iz programa javnih investicija u nekoliko gradova i opština širom Srpske. Veoma sam zadovoljan ovim izdvajanjima jer će riješiti neka dugogodišnja pitanja u ustanovama kulture.
Izdvojeno je 540.000 maraka za nabavku informatičke opreme i pokretno-kliznih arhivskih polica Arhiva Republike Srpske, 486.000 maraka za obnovu krova i prostora biblioteke Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske i 340.000 maraka za nadogradnju ravnog krova Muzeja Republike Srpske.
Za Narodnu i univerzitetsku biblioteku Republike Srpske izdvojeno je 248.000 maraka, od čega 180.000 maraka za izradu Spomen-sobu Petra Kočića, uređenje studijske čitaonice i opremanje centra za konzervaciju i restauraciju, a 68.000 maraka za uspostavljanje i razvoj bibliotečko-informacionog sistema Kobis.
Za Narodno pozorište Republike Srpske namijenjeno je 353.000 maraka, od čega je za izgradnju novog sistema vatrodojave planirano 33.000 maraka, 220.000 maraka za obnovu scene „Petar Kočić” i za radove na fasadi zgrade 100.000 maraka. Za završetak radova na izgradnji pozorišta u Istočnom Novom Sarajevu predviđeno je dva miliona maraka, za izgradnju Muzeja odbrambeno-otadžbinskog rata u opštini Pale 500.000 maraka, obnovu i dogradnju Doma kulture u Nevesinju 250.000 maraka, te sanaciju zgrade Narodne biblioteke Kotor Varoš 80.000 maraka.
TV K3