Amazonska prašuma je sa dobrim razlogom opisana kao “pluća sveta”. Toliko ugljen-dioksida zaključano je u njenom drveću da je zaštita šume neophodna ukoliko želimo da se izborimo sa globalnim zagrijavanjem i sačuvamo planetu.
Takođe, ona je i jedno od najvlažnijih mjesta na svijetu. Količina padavina koja se godišnje spusti na najveću prašumu toliko je velika, da je čak i u sušnim periodima toliko vlažna da je gotovo nemoguće da u njoj dođe do požara.
Prašuma obezbjeđuje kišu i u okolnom području, pa njenim krčenjem dolazi do suše, što stvara začarani krug.
Požari koji u Amazoniji gore već tri nedjelje suprotno svim zakonima prirode i nisu prirodna pojava. Oni su izazvani kombinacijom suša izazvanih krčenjem i ljudskih aktivnosti.
Tako počinje zloćudan ciklus – drveće tokom suše ima manje vode, smanjuje mu se rast i manje uklanja ugljenik iz atmosfere. Ono tada odumire i odbacije osušeno lišće, što znači da je više drveća i lišća na tlu spremno za spaljivanje na šumskom tlu, a bez gustih krošnja koje zadržavaju vlagu, šuma gubi deo vlažnosti koja je služila kao prirodna prevencija od požara.Ove promjene se pogoršavaju selektivnom sječom određenih vrsta drveća, što proređuje krošnje i dodatno isušuje rubove šume koji su i inače suvlji od unutršnjosti. Rezultat toga je da prašume otporne na vatru postanu zapaljive.
Aktuelni požari su već dostigli zabrinjavajući nivo i uništili milione hektara, ali najgore bi tek moglo da slijedi jer se očekuju neuobičajno topli vremenski uslovi koji su uzrokovali prethodne velike suše u ovom vijeku.
Ako je nauka o klimi tačna i ako se ne nađe efikasan način za predviđanje i izbegavanje požara, prašuma će biti toliko uništena da će trajno smanjiti apsorpciju ugljenika, čak i ako se problem sa sječom stabala riješi preko noći.
(Tekst: Srpskainfo – Foto: NASA EARTH OBSERVATORY/EPA)