Specijalni predstavnik EU u BiH Johan Zatler rekao je danas da zbog zagađenja u BiH godišnje ima 3.300 preuranjenih smrtnih slučajeva.
Zatler je naveo da je na konferenciji “Živi zdravo, diši čisto” razgovarano o životnoj sredini i zagađenju vazduha uz zahvalnost Ambasadi Švedske i Savjetu za regionalnu saradnju i nadležnim ministarstvima na nivou BiH, Republike Srpske i FBiH i da je konstatovano da je u mnogim gradovima u BiH indeks zagađenja vazduha na visokom nivou, da je danas indeks zagađenja 155 čestica, što je tri puta više od maksimuma dozvoljenog u EU.
On je dodao da je cilj EU da do 2050. dodine Evropa bude prvi kontinent na svijetu koji će biti potpuno neutralan u odnosu na karbon i neće proizvoditi više misija ugljen-dioksida nego što je to moguće apsorbovati.
“Napori bi bili uzaludni bez učešća zemalja regiona čiji je BiH dio i pozivamo ih da nam se pridruže. Ovog mjeseca smo predstavili Evropski investicioni plan u vrijednosti većoj od devet milijardi evra, a značajan dio biće namijenjen unapređenju čišćih izvora energije, za gasne interkonekcije i za ozelenjavanje ekonomije”, rekao je Zatler i dodao da su u to uključene i domaće vlasti.
Satler je istakao da je pravi trenutak da i BiH ispuni obećano i da je istinski potreban zajednički napor u BiH.
“Treba nam snažan angažman domaćih vlasti”, poručio je Zatler i uputio poziv domaćim vlastima da se angažuju jer “građani BiH zaslužuju da dišu čist vazduh”.
Stručnjak Savjeta za regionalnu saradnju Radovan Nikčević rekao je da očekuje da će Deklaracija o “Zelenoj agendi” biti usvojena na narednom samitu Evropskog procesa u Sofiji 10. novembra.
“Tu su ciljevi `Zelenog plana`, a glavni cilj je dekarbonizacija do 2050. godine”, rekao je Nikčević.
On je dodao da se nakon usvajanja deklaracije očekuje njena implementacija i istakao da ekonomije zapadnog Balkana, iako izostaju, imaju šanse da ostvare cilj dekarbonizacije do 2050. godine.
Ministar za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske Srebrenka Golić je podsjetila da se Republika Srpska obavezala da smanji emisije zagađujućih materija u vazduh iz velikih postrojenja za sagorijevanje, i da do početka 2028. godine dostigne nivoe graničnih vrijednosti emisija zagađujućih materija u vazduh definisane Direktivom o industrijskim emisijama.
“Poštujući navedenu obavezu, u skladu sa Ugovorom o osnivanju energetske zajednice, izrađen je i prihvaćen Nacionalni plan smanjenja emisija za BiH, a postrojenja obuhvaćena tim dokumentom u Republici Srpskoj su TE Ugljevik i TE Gacko“, rekla je Golićeva i istakla da je TE Ugljevik, izgradnjom sistema za odsumporavanje dimnih gasova ispunila obavezu smanjenja emisije sumpor dioksida, mnogo prije roka utvrđenog u Planu.
Ona je upoznala učesnike konferencije da su preliminarni rezultati testiranja ovog sistema u TE Ugljevik pokazali da su sve vrijednost funkcionalnih garancija ispod ugovorom zahtjevanih, a najvažnije od njih, kao što su emisije sumpor–dioksida i čvrstih čestica, su znatno ispod zahtjevanih.
“Efekte rada ovog postrojenja najbolje ilustruje činjenica, da bi bez odsumporavanja dimnih gasova svakog sata bilo izbačeno iz TE oko 18 tona sumpor-dioksida, a da je tokom probnog rada ta količina na izlazu vlažnog dimnjaka od 26. jula svedena na 150 kg, dakle više od sto puta manje. Dodatno, pozitivno je da se emituje svega 1 – 2 miligrama po metru kubnom čvrstih čestica, što je znatno manje od projektom tražene emisije do maksimalnih 20 miligrama po metru kubnom. Termoelektrana Ugljevik realizacijom ovog projekta, kad su u pitanju emisija sumpor-dioksida i čvrstih čestica postaje najčistija termoelektrana u BiH i jedina je termoelektrana u BiH koja je ispunila ovu obavezu”, navela je Golićeva.
Ministar za zaštitu životne sredine i turizma FBiH Edita Đapo rekla je da BiH pripada porodici EU i da je spremna da prihvati sve obaveze koje su predviđene evropskim planom.
Ona je navela da se moraju donositi intersektorske politike i da se u FBiH od kantona do kantona različitim procentom utiče na kvalitet vazduha.
“Kada je riječ o FBiH, najveći kočničar je Parlament Federacije gdje se od dvije do osam godina usvajaju važni zakoni poput onog o životnoj sredini”, dodala je Đapo.
Ministar prostornog uređenja, građenja i zaštite životne sredine Kantona Sarajevo Faruk Kapidžić zahvalio je za podršku u sprovođenju zaštite vjetrokoridora.
“Očekujem da ćemo za dvije do pet godina, ovakvim putem, početi osjećati rezultat ovoga. Potrebna nam je pomoć EU u svakom, pa i finanisjkom smislu”, dodao je Kapidžić.
Šef Delegacije EU u BiH Johan Satler danas je u Sarajevu bio domaćin konferencije o životnoj sredini “Živi zdravo, diši čisto”.
Konferencija je održana u Domu mladih u Sarajevu, čije su prostorije prilagođene zdravstvenim preporukama usljed epidemije virusa korona, prema strogo uspostavljenim protokolima i uz potpuno poštivanje mjera, saopšteno je ranije iz Delegacije EU.
Konferenciju je organizovala Delegacija EU u BiH, uz podršku Savjeta za regionalnu saradnju i Ambasade Švedske u BiH.
SRNA