Balkanske zemlje investitore sada traže u Turskoj, jer Evropska unija oteže sa procesom proširenja na Balkan, a region postaje mjesto gdje snage odmjeravaju EU, Turska, Rusija i Kina, ocijenila je agencija Rojters.
“S proširenjem Evropske unije koje je potisnuo Brexit, plus posljedice krize i migracija, region postaje mjesto na kome snagu odmjeravaju EU i Turska, a i Rusija i Kina se bore za uticaj”, ističe britanska agencija.
Radio Slobodna Evropa u tekstu posvećenom porastu uticaja Turske na Balkanu podsjeća da je Erdoan, koji je u nedelju boravio u radnoj posjeti Sarajevu i bio počasni gost na 6. Kongresu Unije evropskih-turskih demokrata u Olimpijskoj dvorani Zetra, skup iskoristio da dobije podršku od iseljenih Turaka od kojih njih više od tri miliona imaju pravo da glasaju na prevremenim predsjedničkim i parlamentarnim izborima 24. juna.
Tim izborima se uvodi čvrsti predsjednički sistem umjesto parlamentarne demokratije, podsjetili su svjetski mediji.
To je jedini predizborni skup koji će Erdoan imati u Evropi, nakon što su Austrija, Njemačka i Holandija najavile da ih neće dozvoliti, kao i prošle godine uoči referenduma o ustavnim promjenama, navela je agencija AP.
Erdoan je toplo dočekan u Sarajevu u kojoj on i Turska uživaju veliku podršku, pogotovo među Bošnjacima, koji Tursku vide kao glavnog pokrovitelja i zaštitnika, navela je američka agencija.
Prema podacima Privredne komore Srbije, 20 turskih pogona je otvoreno prošle godine u Srbiji, a trgovinska razmjena između Turske i šest zemalja zapadnog Balkana se stalno povećava, piše Rojters.
“Neki Evropljani su razočarani zbog toga što region može potpasti pod uticaj Turske, jer ona i kroz kulturne projekte jača svoju poziciju,” naveo je Rojters.
Samo u BiH, Turska je potrošila 300 miliona evra na razne projekte, uključujući rekonstrukciju džamija i spomenika iz Otomanskog doba.
Dok Evropska unija brine zbog uloge Moskve na Zapadnom Balkanu, Ankara takođe povećava svoj uticaj na tom području, ocijenio je politički portal “Politico”.
Ponovni interes EU za južnim dijelom Evrope koji je van Unije izazvan je djelimično zbog straha od uloge Moskve u regionu – od davanja borbenih aviona Srbiji do navodne uloge u pokušaju državnog udara u Crnoj Gori, navodi briselski portal.
Ali Rusija nije jedina sila s dugom istorijom u regionu koja ponovno vrši veći uticaj, ističe Politico.
Ekonomsko prisustvo Turske generalno nije ono što brine evropske saveznike Ankare – oni se plaše da će Turska moći da stekne politički uticaj na uštrb Brisela, dodaje se u tekstu.
Politico piše kako je tokom 15-godišnje vladavine Erdoana, Turska uložila značajne napore i novac na sticanje sve većeg političkog, kulturnog i ekonomskog položaja na zapadnom Balkanu: osigurao je razvojnu pomoć, vodio velike infrastrukturne projekte, otvorio univerzitete i obnovio džamije, ohrabrio turska preduzeća da ulažu u region i potakne dijalog između podijeljenih zajednica.
Ali politički uticaj Ankare ima i mračniju stranu, navodi Politico, te dodaje da su Erdoan i turski ministri podstakli zemlje Zapadnog Balkana da preduzmu mjere protiv pristalica Fetulaha Gulena, turskog imama i bivšeg Erdoanovog saveznika koji živi u egzilu u Americi, kojeg Ankara krivi za pokušaj rušenja vlade 2016. godine.
Erdganov dolazak u Sarajevo kako bi održao predizborni skup takođe pokazuje stepen njegovog uticaja u regionu, smatra Politico.
Ipak, mnogi u Turskoj, uključujući i one koji kritikuju vladu, tvrde da uloga njihove zemlje na Zapadnom Balkanu nije u suprotnosti s tamošnjim planovima EU, nego se dopunjuje s naporima bloka.
Neki analiticari se plaše da Erdoanov borbeni pristup politici može da poveća tenzije između i unutar etničkih skupina na Zapadnom Balkanu, dok drugi kažu da izazivanje problema nije u interesu Turske, jer bi to smanjilo mogucnost boljih ekonomskih odnosa u regionu, ističe Politico.
Portal Al monitor, koji se bavi Bliskom istokom i čije je sjedište u Vašingotnu piše da je Erdoanov govor u Sarajevu akt političkog prkosa protiv Austrije, Njemačke i Holandije, koji su odbili da mu daju dozvolu da se obrati turskoj dijaspori na njihovom tlu.
Portal dodaje i da je još jedan primjer povećanja uticaja Turske na Balkanu pružila posjeta srpskog predsjednika Aleksandra Vučića Ankari.
“Uticaj Turske na dijelove Balkana je za sada uspostavljen. Međutim, pogrešno je pretpostaviti da će Ankara uvijek dobiti ono što želi”, ocijenio je Al monitor.
Balkan ostaje region koji Ankara pažljivo mora da tretira zbog razloga koji su stari nekoliko vijekova, ali i zbog realnosti, zaključuje Al monitor, a prenosi RSE.
(Tanjug)