Novi sastav Savjeta bezbjednosti, u koji je od 1. januara ušlo pet zemalja koje priznaju Kosovo za državu, ne ide naruku Srbiji, ali imajući u vidu pravo veta koje imaju Rusija i Kina, Beograd ne bi trebalo da strahuje od nevolja na Ist Riveru, pišu beogradske “Večernje novosti”.
Rotirajuće stolice u svjetskoj vladi ove godine su pripale Ekvatorijalnoj Gvineji, Obali Slonovače, Holandiji, Kuvajtu, Peruu i Poljskoj. Od njih, tzv. Kosovo priznali su svi osim Ekvatorijalne Gvineje, koja je bila i protiv članstva Prištine u UNESCO kada se o tome glasalo 2015. godine na Generalnoj konferenciji ove organizacije.
Od nestalnih članica u svjetskoj vladi su i Bolivija, Etiopija, Kazahstan i Švedska, kojima dvogodišnji mandat ističe krajem ove godine. Od njih, Kosovo priznaje samo Švedska. Međutim, kad se u obzir uzmu svih 15 članica ovog tijela, sa pet stalnih sa pravom veta (Kina, Rusija, SAD, Velika Britanija i Francuska) više je onih koji su uz Prištinu (9), dok teritorijalni interitet Srbije poštuje njih šest.
Nekadašnji ambasador pri UN Vladislav Jovanović kaže da bi bilo bolje kada bi broj nestalnih članica prevagnuo na stranu Srbije, ali da je snaga Srbije u pravu veta koje imaju Rusija i Kina.
“Sve dok sa njima imamo dobre odnose, nema bojazni. U ovakvom rasporedu snaga, pri periodičnim raspravama o KiM učesnici u raspravi prevagnuće u korist američkog stava, odnosno, biće blagi prema Albancima a čvrsti prema nama. Afirmisaće da je Kosovo nezavisno, što može da stvori neugodnu atmosferu za nas i da djeluje sugestivno kod onih država koje nisu priznale Kosovo, ali dok god mi sebe štitimo i imamo Kinu i Rusiju uz sebe, to ne terba da nas brine”, kaže Jovanović.
Da se postojeći balans snaga unutar SB neće bitno izmijeniti ulaskom novih nestalnih članica, smatra i Pavle Jevremović, bivši srpski diplomata pri UN. Po njegovoj ocjeni, rješenje za kosovsko pitanje nije na vidiku, a ukoliko bi bilo pokušaja nametanja rezolucija o statusu Kosova, za Srbiju će biti ključne pozicije Rusije i Kine.
Stolice po regionalnom principu
Nestalne članice biraju se po regionalnom principu – neparnih godina u SB UN ulazi po jedna zemlja iz Afrike, Azije i Latinske Amerike i dvije iz grupe zapadnih zemalja, a parnih godina dvije zemlje iz Afrike i po jedna iz Azije, Latinske Amerike i Istočne Evrope, a tada počinje i mandat za arapsku članicu.