Bosni i Hercegovini (BiH) je ostalo još dvadesetak dana da potpiše novi ugovor o isporuci gasa sa ruskom kompanijom “Gazprom”. Ova firma posluje sa dva entitetska preduzeća zadužena za dopremanje gasa Turskim tokom.
Početkom 2023. godine, odnosno 1. januara, ističu ugovori za nabavljanje gasa, a kompanije u entitetima Republici Srpskoj i Federaciji BiH za uvoz prirodnog gasa iz Rusije još uvijek ne znaju da li će ga kupiti po staroj ili novoj cijeni.
“Gazprom” je posljednji put povisio cijene početkom oktobra. Cijena za “Energoinvest”, preduzeće koje nabavlja gas za entitet Federacija BiH je tada porasla za 9,7%, a za “Gas-res”, firmu u Republici Srpskoj za 5,04%.
Prema podacima Agencije za statistiku BiH, cijene gasa u prvih šest mjeseci ove godine su najviše od 2015. godine.
Bosna i Hercegovina je u potpunosti zavisna od uvoza gasa iz Rusije, koji u zemlju stiže gasovodom “Turski tok”.
U zemlju ulazi na jednom terminalu, Šepak kod Zvornika, na granici BiH i Srbije.
Kakva su očekivanja u entitetskim firmama?
Kompanije za uvoz prirodnog gasa u Bosnu i Hercegovinu očekuju slične ili nešto niže cijene za krajnje korisnike od početka iduće godine.
Iz Energoinvesta tvrde da su količine ugovorene za ovu godinu “apsolutno dovoljne za potrebe svih potrošača u Federaciji BiH koji su priključeni na gasni sistem”.
Dodaju da su pregovori oko novog Ugovora u toku, te da će javnost o svemu biti upoznata na vrijeme.
“Kao i svaki put do sada kada treba doći do korekcije cijene gasa, ne želimo unaprijed kalkulisati sa pretpostavkama”, navode u odgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE) iz Energoinvesta.
Moguće je malo pojeftinjenje gasa za korisnike u Republici Srpskoj, ali ćemo više znati kada sklopimo ugovor sa “Gazpromom”, kažu iz “Gas-resa”.
“Nemamo nikakvih najava od strane ‘Gazprom Exporta’ da bi se dosadašnji ugovorni uslovi u pogledu cijene mogli mijenjati. S obzirom na stabilizaciju kretanja cijena nafte u proteklom periodu, očekujemo da se to odrazi i na cijenu prirodnog gasa u prvom kvartalu 2023. godine, tj. da se i cijena prirodnog gasa zadrži na postojećem nivou”, navodi se za RSE iz ovog preduzeća.
Pojašnjavaju da uoči produženja ugovora, usaglašavaju koliko je gasa potrebno u narednoj godini, te da je potpis ugovora “samo formalnost”.
Iako još nisu dobili prijedlog ugovornih uslova od ruskog partnera, očekuju zadržavanje tzv. “naftne formule” i dosadašnjeg načina obračuna cijene.
Naftna formula je obračunski sistem po kojem cijena gasa prati prosječnu cijenu nafte i naftnih derivata u prethodnih devet mjeseci, i ne zavisi direktno od trenutnih cijena na međunarodnom tržištu.
(RSE Foto: Ilustracija/Agencije)