Gasovod, koji bi ruski gas dopremao južnom rutom do Zapadne Evrope, izbjegavajući Ukrajinu – sve je izvjesniji. Tokom nedavnog boravka u Budimpešti, ruski predsjednik Vladimir Putin nagovijestio je da bi alternativni pravac išao prema Turskoj, zaobilazeći Bugarsku, a u Evropu bi stizao preko Srbije i Mađarske.
Kako je RTRS-u potvrđeno, i Republika Srpska bi bila priključena na ovu trasu. A da pregovori još postoje, potvrdio je i predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik. U Sankt Peterburgu bi u narednih 10 dana i zvanično trebalo da bude potpisan ugovor sa Rusijom o direktnoj isporuci gasa Srpskoj.
Opstrukcije koje su imale više veze sa politikom nego energetikom, dovele su do zamrzavanja projekta Južni tok ali ideja o dovođenju ruskog gasa, preko zapadnog Balkana do Zapadne Evrope, nikada nije napuštena, kažu naši sagovornici. Republika Srpska komunikaciju sa ruskim Gazpromom nikada nije ni prekidala.
Indirektne poruke imao, direktnih saopštenja nemamo. Očekujem da se će na, jedan ili drugi način iznaći rješenje za gasifikaciju Republike Srpske, istakao je Slobodan Puhalac, direktor kompanije Gas-Res.
I u Predstavništvu Republike Srpske u Moskvi kažu da su upoznati sa novom idejom kao i da se vode pregovori Moskve i Brisela o ovoj temi. Potvrđuju da bi, ako dođe do realizacije projekta, trasa novog gasovoda, jednim dijelom pratila rutu predviđenu za Južni tok. I to u dijelu kroz Crno more, ali bi, umjesto u Varni u Bugarskoj, završila na tursko-grčkoj granici.
– U stvari da se napravi gasni hab na granici između Turske i Grčke i da bi svi zainteresovani koji bi hteli da dobijaju gas da se priključe na taj hab na granici, rekao je Duško Perović, šef predstavništva Republike Srpske u Moskvi.
Predviđeno je da se do Turske polože četiri cijevi gasovoda, od kojih će samo jednom dolaziti gas za potrebe Turske. Preostale tri cijevi koristiće se za gas čije je krajnje odredište Evropa. Isti obim transporta bio je planiran i za Južni tok, jedina razlika je u trasi koja sada zaobilazi Bugarsku.
– Ta trasa bi išla preko Grčke i Makedonije, na jug Srbije na pa sever gore. Naravno i mi bi bili na toj trasi. To je sad samo pitanje vremena i kako će se dogovoriti, dodao je Perović.
Ideja postoji, ali je pitanje ko će finansirati izgradnju ovog gasovoda, kaže za našu televiziju, direktor Nacionalnog instituta za energetiku iz Moskve Sergej Pravosudov i dodaje da Evropa ne želi da investira sa Gazpromom ali bi vrlo rado da kontroliše gasovod.
– Problem je što Evropska komisija smatra da tranzit ruskog gasa kroz Ukrajinu nije ugrožen. Očigledno je da to nije istina. U Ukrajini je rat i država je bankrotirala, naglasio je Sergej Pravsudov, direktor ruskog Nacionalnog instituta za energetiku.
Sa ili bez Južnog, turskog ili nekog trećeg toka, proces gasifikacije Republike Srpske se nastavlja. Posao snabdijevanja gasom bez posrednika, dogovoren u septembru sa predstavnicima Gazproma u Moskvi, ovih dana ulazi u završnu fazu.
– Nakon potpisivanja osnovnih uslova u septembru, koje je potpisala predsjednica Vlade u Moskvi, parafiran je detanjni ugovor a zvanično potpisivanje je u narednih 10-tak dana, dodao je Puhalac.
Naredni korak je, kaže Puhalac, izgradnja fabrike za komprimovanje gasa, za šta već postoje zainteresovani investitori. Razgovarano je i sa Srbijagasom o mogućem povećanju kapaciteta postojećeg gasovoda Batajnica-Šepak, koji se trenutno koristi sa oko 20 odsto kapaciteta. To je osnova, dodaje Puhalac, na kojoj će se raditi i gasifikacija Bijeljine.