Naučnici sa Južnog državnog Univerziteta u Rostovu na Donu stvorili su tehnologiju koja može tačno identifikovati rizik za razvoj brojnih opasnih bolesti kod čovjeka, uključujući rak pluća, želuca i tuberkulozu.
Glavni dijagnostičar je sivi pripitomljeni pacov koji može da zapazi čak i najmanje promjene u vazduhu.
Pacovi-senzori
Pacijent treba samo da diše u cijev. Vazduh iz cijevi dospijeva u kutiju u kojoj se nalazi pacov. On je senzor koji zapaža isparljive patogene materije u vazduhu, čak i ako je njihova koncentracija veoma niska. U ovom slučaju pacov bi trebalo da osjeti prisustvo “markera” raka u vazduhu.
Životinje su u procesu evolucije stekle brojne prednosti koje čak ni sada nemaju napredne metode koje se koriste na primjer u analitičkoj hemiji, ili tehnički uređaji koji se koriste za rješavanje različitih praktičnih zadataka. Karakteristike životinja su: ultra-visoka osjetljivost, brza reakcija na događaje u okruženju, veliki broj kanala preko kojih oni komuniciraju sa spoljnim svijetom – vid, sluh, taktilna osjetljivost i tako dalje.
Životinje sa izraženim njuhom su u stanju da prepoznaju hiljade supstanci u niskim i ultra-niskim koncentracijama i to rade i dan danas. Zato se, na primjer, posebno obučeni psi i dalje koriste za traženje eksploziva i opojnih droga, uprkos činjenici da postoji puno tehničkih uređaja dizajniranih da riješe isti problem, prenose ruski mediji.
Da bi pretvorili običnog pacova u živi senzor, naučnici su poboljšali mogućnosti živog organizma zahvaljujući mikroelektrodama i mikroelektronskim matricama (čipovima) koji su ugrađeni u strukturu životinjskog mozga. Odnosno, kada pacov osjeti neobičan miris u vazduhu, njegov mozak reaguje. Te reakcije “očitavaju” mikroelektronski čipovi i analiziraju klasifikatori neuronske mreže, i onda se donosi zaključak da li u vazduhu postoje “markerne” supstance ili ne.
Perspektive projekta
Prvo veliko praktično testiranje sistema tokom pregledanja stanovništva održano je u Velikom Novgoradu, na sjeverozapadu evropskog dijela Rusije. U roku od osam dana naučnici sa Južnog državnog Univerziteta pregledali su 1073 dobrovoljaca.
“Od toga smo u 85 odsto slučajeva utvrdili rizik od pojave onkološke bolesti. To je oko 8 odsto svih pregledanih, dok postojeće metode u Velikom Novgorodu pokazuju 0,1-0,4 odsto na 1.000 ljudi. Ove brojke govore da je ovaj sistem potreban i koristan. Za samo tri minuta se dobija rezultat koji ‘došaptava’ na kog pacijenta treba obratiti pažnju”, rekao je doktor bioloških nauka Anatolij Kovtun.
Prema njegovim riječima, ove godine planirano je da proces testiranja bude širi. Konkretno, planirano je da više od 2.000 ljudi bude pregledano u Velikom Novgorodu. U budućnosti planirano je uključivanje industrijskih preduzeća iz Rostova koji su na neki način povezani sa štetnom proizvodnjom.
Planirano je da projekat bude završen ove godine. Nakon toga će ovaj sistem biti predložen za dalji razvoj. Potencijalni kupci su Ministarstvo zdravlja Rusije i Federalna medicinska i biološka agencija.