U Novom Gradu obilježeno je 28 godina od odbrane zapadnih granica Republike Srpske od hrvatske agresije, jedne od najvažnijih bitaka Odbrambeno-otadžbinskog rata. Služen je pomen poginulim srpskim borcima i civilima koji su, braneći svoja ognjišta i zemlju, porazili nadmoćnijeg neprijatelja.
U dvodnevnoj agresiji Hrvatske vojske na zapadnokrajiške opštine stadalo je 56 civila. Dragutinu Vukojeviću iz Ravnica kod Novog Grada ubijeni su supruga i sinovi – desetogodišnji Danijel i 16-godišnji Miloš.
– Potomci ustaške bande od 41. godine prešli rijeku Unu i pješadijskim naoružanjem pobili u autu moju porodicu – kaže Dragutin Vukojević iz Novog Grada.
Predsjednica Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Isidora Graorac kaže da je konkretno na taj dan ubijeno mnogo nedužnih ljudi i veliki broj civila.
Tokom odbrane zapadnokrajiških opština poginuo je 51 pripadnik Vojske i Policije Republike Srpske. Za zločine Hrvatske vojske, ni do danas niko nije odgovarao.
– U drugoj polovini septembra 1995. godine VRS nisu suočili samo sa tzv. Armijom BiH, HVO-om, već i sa regularnom Hravstkom vojskom, sa brigadama koje su bile obučene od strane NATO pakta, pa i sa samim NATO paktom – ističe v.d. direktora Republikog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Viktor Nuždić.
Policijske i vojne snage Srpske, agresorima su nanijele težak poraz.
– Zahvaljaujući posadi koja je ostala na Kuli i artiljeriji novogradske brigade, Prnjavorskoj brigadi, koja je bila desni susjed, ovi prostori su odbranjeni, ali i narednih 14 dana Novogradska brigada je imala broubu sa petom korpusom – dodaje komandant Prvog bataljona Prve novogradske pješadijske brigade Momir Kovačević.
Komandant Prve prnjavorske pješadisjke brigade Vlado Živković ističe da su taj dan i pripadnici Hrvatske vojske pretrpili velike gubitke.
– Moram da kažem tu da su oni pretrpjeli strahovite gubitke, možda jedne od najvećih koje je Hrvatska vojska pretrpila, zahvaljaujući dobro organizovanoj brigadi, zahvaljaujući hrabrosti boraca i zahvaljaujući narodu, ovom civilnm stanovništvu, koje nijednog momenta nije razmišljalo da napusti ove teritorije – kaže Živković.
Odbrana zapadnokrajiških opština bila je jedna od ključnih bitaka Odbrambeno-otadžbinskog rata.
– Prvo je bio “Koridor”, a ovo je bila zadnja, ovo je bio kraj rata, ovdje nije bilo popravnog i da se nismo odbranili i da nismo porazili regularnu Hrvatsku vojsku, pitanje je kakav bi Dejton bio i da li bi mi danas bili na ovom mjestu – komandant Operativne grupe 10 Vojske Republike Srpske Momir Zec.
Izaslanik predsjednika Republike, istakao je da ni 28 godina poslije rata ne jenjava strast i želja naših protivnika da Srpska jednog dana nestane.
– Moramo, kako smo tad bili jedinstevni i složni, moramo i dalje nastaviti. Da nemamo čvrstu Republiku Srpsku, da nemamo čvrste institucije, upravi zahvaljaujući predsjedniku, koji svaki dan ponavlja da su naše institucije garant opstanka i Republike Srpske i srpskog naroda – izaslanik predsjednika Republike Srpske Slobodan Јavor.
U napadu Hrvatske vojske naselja i opštine pretrpjeli su velika razaranja. Tako je šteta u Novom Gradu iznosila 83,3 miliona, u Kostajnici 40 miliona, a u Kozarskoj Dubici 50,4 miliona maraka.
(RTRS – Foto: TV K3)