U petak, 21. novembra, biće punih 30 godina od kako je dogovoren Dejtonski mirovni sporazum, koji je okonćao krvavi rat u BiH. Danas, tri decenije kasnije, postavlja se pitanje, šta je od izvornog Dejtona ostalo?
Trideset godina od potpisavanja Dejtonskog mirovnog sporazuma Milorad Dodik, lder SNSD-a kome je CIK BIH nakon pravosnažne presude oduzeo mandat predsjednika RS tvrdi da je Dejton je bio podvala Srbima. Podsjeća na skanavljenje međunarodnog ugovora i nametnutu praksu. Kaže da je Dejton propao davni i da je propao davno raznim intervencijama mimo volje naroda.
Ukazujući na pokušaje da antidejtonsko postane dejtonsko, profesor ustavnog prava Siniša Karan smatra da se BiH nije udaljila od Dejtona, već se toliko odmakla da postoje jedan pravi i jedan nepostojeći Dejton
Okončanje rata u BiH je najveći značaj Dejtonskog mirovnog sporazuma, ali su njegovi aneksi prevaziđeni i vrijeme je da se mijenja Ustav BiH i zatvori OHR – smatra to poslanik Ujedinjene Srpske u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH Milan Petković. Podsjeća da je u Ustav BiH već više puta intervenisano, najčešće odlukama visokih predstavnika ili odlukama parlamenata BiH, koje su posljedica pritisaka međunarodnih predstavnika u BiH.
“Po tome što je zaključivanjem Dejtonskog sporazuma okončan rat u BiH ovaj sporazum jedan od najznačajnijih u novijoj istorije ne samo Balkana nego Evrope. Međutim, njegovi aneksi, posebno Aneks četiri koji je Ustav BiH i Aneks 10 koji reguliše postojanje i rad OHR-a, potpuno su prevaziđeni. krajnje je vrijeme da se zatvori OHR, jer je 30 godina nakon Dejtona izgubio smisao, a BiH je posljednja evropska kolonija. Da li će se ovo desiti kroz novu međunarodnu konferenciju “Dejton dva” ili u domaćim zakonodavnim tijelima, ostaje da vidimo. Siguran sam da je sada vrijeme za novo uređenje odnosa u BiH” – kaže Petković.
Opšti okvirni sporazum za mir u BiH, poznatiji kao Dejtonski mirovni sporazum, dogovoren je 21. novembra 1995. godine u vazduhoplovnoj bazi Rajt-Paterson kod Dejtona u američkoj državi Ohajo. Zvanično je potpisan 14. decembra u Parizu.
(TV K3)