Posljednji događaji u Njemačkoj, Francuskoj i Velikoj Britaniji pokazuju da su temelji vladavine velike evropske trojke ozbiljno uzdrmani.
Kako piše Sputnjik, Evropu “tresu”protesti ‘žutih prsluka’”, koji već više od dva mjeseca zadaju glavobolje vladi u Parizu, odluka Angele Merkel da se povuče sa mjesta šefice CDU i Brexit koji je vlada Tereze Mej postigla sa EU, a koji je u utorak odbačen u britanskom parlamentu.
Komentarišući činjenicu da posljednji događaji u ovim zemljama ukazuju na to da su temelji vladavine triju najjačih lidera Evrope — Merkelove, Mejove i Makrona — ozbiljno uzdrmani, Milan Igrutinović sa Instituta za evropske studije kaže da je to trend koji je počeo još prije nekoliko godina, a da je Brexit bio jedan od prvih šokova.
“Jednu od njegovih posljedica gledamo upravo sada, dvije i po godine kasnije, i to bez jasnih naznaka kako će se sve ovo konačno završiti. Teorijski, Britanija možda i ostane u EU. Za to postoje neke šanse, mada ne velike, ali pravna opcija za to postoji, i takav se preokret može desiti”, ocjenjuje Igrutinović.
U izazove na koje vladajuće strukture u EU nisu adekvatno odgovorile Igrutinović ubraja i migrantsku krizu, ali i unutrašnje evropske migracije, gdje su se, kako navodi, ljudi preseljavali u Zapadnu Evropu, pa i Britaniju, mijenjali svoja radna mjesta, dok su ekonomije mijenjale svoje oblike, industrijska baza se sve više gubila, a prelazilo se na uslužnu ekonomiju.
Kako dodaje, u Njemačkoj je nešto stabilnija situacija jer još nema faktičkih posledica svega toga, ali svakako je percepcija da je potres koji se tamo dešava malo sporiji, ali dugotrajni nego što je to bio slučaj u Francuskoj ili u Italiji prošle godine na izborima.
Britanija je, ukazuje Igrutinović, donekle specifična.
“Čini se da je Brexit pucanj u nogu, ako ništa drugo zbog toga što gledamo slom jednog ustaljenog političkog sistema, slom lojalnosti na kraju krajeva, jer je preko sto poslanika Konzervativne partije glasalo protiv svoje premijerke, odnosno njenog plana koji je sa EU pregovarala više od godinu dana”, kaže Igrutinović, uz ocjenu da je to zaista istorijski događaj jer se takav poraz vlade na glasanju u parlamentu Britanije nije desilo u posljednjih stotinu godina.
S druge strane, kako dodaje, strah britanskih konzervativaca od toga da vladu ubuduće vodi lider opozicione Laburističke partije Džeremi Korbin jači je od otpora koji imaju prema Terezi Mej, što joj je osiguralo njihovu podršku kada je riječ o izglasavanju nepovjerenja vladi.
Na pitanje da li će se neprilike koje su snašle lidere Francuske, Njemačke i Britanije odraziti na “krvnu sliku Evrope” ali i naredne izbore za Evropski parlament, Igrutinović kaže da možemo očekivati slabljenje tri dosad glavne grupacije — narodnih partija (EPP), Partije evropskih socijalista i liberalne grupacije.
“Te grupacije su praktično bile stubovi evropskog poretka i će to vjerovatno ostati i u ovom izbornom ciklusu, ali će biti relativno oslabljene i sa manje poslanika nego dosad. Biće zanimljivo videti kako će se postaviti i da li će se pregrupisati različite i raznorodne desne grupacije širom Evrope”, smatra Igrutinović.
Očekivanje je, kako navodi, da će stvari ostati slične ovima danas, sa nešto slabijom pozicijom centra, levog i desnog, kao i liberalne grupacije kojoj pripada Emanuel Makron.