Posljednjih se dana uveliko razmatra novi prijedlog zakona o korekciji akcizne politike u BiH, ali ovoga puta pregovaračke pozicije dva entiteta puno su udaljenije nego kod prethodnog slučaja koji je okončan neslavno.
Naime, Republika Srpska izričito traži da se akciza ne poveća samo na naftne derivate kako bi se ubrzala gradnja autoputeva, nego i na još neke proizvode, poput duhana, alkohola, piva, a taj novac bi se usmjerio na saniranje golemih gubitaka u zdravstvu koji se akumuliraju već godinama.
Vlada Federacije BiH protivi se tom prijedlogu, ne samo zbog toga što je stanje u federalnom zdravstvu znatno bolje, nego zbog procjene da će poslanici teško prihvatiti širenje akciza na čitav niz proizvoda.
No, čini se da Vlada Republike Srpske nema drugog izbora. Stanje u zdravstvu upravo je alarmantno o čemu svjedoči i činjenica da su velikom broju domova zdravlja blokirani računi zbog neizmirenih dugova.
Filijala Poreske uprave Republike Srpske u Istočnom Sarajevu već je blokirala račune zdravstvenim ustanovama koje su u njenoj nadležnosti zbog dugova za doprinose i poreze, rekao je predsjednik Sindikata zdravstva i socijalne zaštite Republike Srpske Milenko Granulić.
“Blokirane su plate zaposlenima u domovima zdravlja u istočnom dijelu Republike Srpske. Interesantno je da tranše za plate iz Fonda nikada nisu ranije proslijeđene i da Poreska uprava uzima ta sredstva”, rekao je Granulić.
On je podsjetio da je na nedavnom sastanku u Istočnom Sarajevu načelnika opština i predstavnika domova zdravlja dogovoreno da se utvrdi način deblokade računa ovim zdravstvenim ustanovama.
“Moguće je da to neko smišljeno radi, jer neće da blokiraju račune velikih zdravstvenih ustanova koje su dužne za doprinose po nekoliko miliona KM, već malim zdravstvenim ustanovama koje su dužne dva do tri doprinosa”, kaže Granulić.
On kaže da je neophodno da resorno ministarstvo i Poreska uprava Republike Srpske hitno reaguju kako bi se deblokirao račun ovih domova zdravlja da zaposleni ne bi ostali bez plata.
Ukupan direktni dug zdravstvenih ustanova u Republici Srpskoj, zaključno sa prošlom godinom, premašio je 513 miliona KM a samo po osnovu poreza i doprinosa ustanove zdravlja u RS, odnosno bolnice, domovi zdravlja i instituti, duguju 216,5 miliona KM, dok je po drugim osnovama, uglavnom kreditima, zdravstvo opterećeno sa 296,4 miliona KM.
U ovaj dug nisu u uračunate obaveze prema dobavljačima, koje prema slobodnim procjenama pojedinaca iz zdravstvenog sektora takođe dostižu stotine miliona KM.
Najveći dug među zdravstvenim ustanovama ima Univerzitetski klinički centar Republike Srpske, koji po osnovu poreza i doprinosa duguje 72,2 miliona KM, a po drugim osnovima i kreditima 121,1 milion KM. Potom slijedi bolnica Istočno Sarajevo, čiji je ukupan dug 43,6 miliona KM, od čega se na poreze i doprinose odnosi više od 30 miliona KM. Sa ukupnim dugom od 32,4 miliona KM, odnosno 28,1 milion u vrhu liste najvećih dužnika su i bolnice u Doboju te Univerzitetska bolnica u Foči.
Kada su u pitanju domovi zdravlja u RS, rekorder po dugu je Dom zdravlja u Banjaluci, od kojeg se potražuju 15,2 miliona KM, a samo po osnovu poreza i doprinosa dužni su 5,2 miliona KM. Poslije Banjaluke velike dugove, uglavnom za poreze i doprinose, imaju domovi zdravlja u Trebinju i Modriči, koji duguju 5,7, odnosno 5,4 miliona KM.
Dosadašnji način da se dugovi za poreze i doprinose vraćaju reprogramima ne daje rezultate, jer većini bolnica i domova zdravlja rata za reprogram premašuje primanja koja po osnovu doznaka dobiju od Fonda zdravstvenog osiguranja RS.
(Agencije)