Dijelovi izvještaja koji govore o umiješanosti zvaničnika Saudijske Arabije u pomaganje otmičarima aviona, izbačeni su ili bitno umanjeni, ističe se u tekstu londonskog lista.
Član komisije iz redova republikanaca Džon F. Leman, koji se sukobio sa šefovima tog državnog tijela, rekao je da vjeruje da postoje jasni dokazi da su službenici saudijske vlade bili dio terorističke mreže koja je pomogla otmičarima. Poručuje da Obamina administracija treba da skine oznaku tajnosti sa izvještaja Kongresa o vezama Saudijske Arabije sa napadima 11. septembra.
Komentari investicionog bankara iz Njujorka koji je služio u administraciji Ronalda Regana, pokazuju prvi ozbiljni javni razdor među desetoricom članova komisije od 2004. kada je izvještaj objavljen. Taj dokument uglavnom je protumačen kao oslobađanje Saudijske Arabije od krivice za napade, odakle potiče 15 od ukupno 19 otmičara, napominje se u tekstu Gardijana.
“Postoje dokazi da su Saudijci značajno pomogli otmičarima aviona, a neki od njih su radili za saudijsku vladu”, rekao je Leman u intervuju, sugerišući da je komisija možda pogrešila, jer nije to jasno navela u izvještaju.
Kako navodi Gardijan, prošlog mjeseca predsedavajući komisije i njegov zamjenik izdali su saopštenje u kome apeluju na Obaminu administraciju da budu oprezni u vezi sa objavljivanjem tih 28 stranica o Saudijcima, jer, kako su istakli, sadrže sirov, neprovjeren materijal koji bi mogao da okleveće nevine ljude”.
Nekadašnji predsjedavajući komisije republikanski guverner iz Nju Džersija Tom Kin i njegov potpredsjednik Li Hamilton, guverner iz Indijane, pohvalili su Saudijsku Arabiju kao saveznika SAD u borbi protiv terorizma. Istakli su da je komisija identifikovala samo jednog saudijskog zvaničnika, bivšeg diplomatu u konzulatu u Los Anđelesu, kao umiješanog u istragu o napadu 11. spetembra.
Fahad el Tumairi koji je protjeran iz SAD ali protiv koje nikada nije podignuta optužnica, bio je osumnjičen da je pomagao dvojici otmičara koji su živjeli u San Dijegu godinu dana prije napada.
Komentarišući saopštenje Kina i Hamiltona, Leman je rekao da je komisija znala o barem pet saudijskih zvaničnika koji su sumnjičeni za podržavanje terorističke mreže koja je sprovela napade u Njujorku i Vašingtonu.
“Možda protiv njih nije podignuta optužnica, ali su svakako bili upleteni. Postoji mnogo posrednih dokaza”, rekao je Leman.
Leman je naglasio da ne vjeruje da saudijska kraljevska porodica ili visoki državni zvaničnici nisu umiješani u napade 11. septembra. Dodao je da se sjeća da je fokus istrage bio na zaposlenima u Ministarstvu za islamske poslove koji su je pomogli Tumairiju da dobije posao u konzulatu i koji su sumnjičeni za veze sa ekstremistima.
Lemana su podržali još neki članovi komisije, međutim nijedan od njih nije otvoreno optužio Saudijce. Bivši kongresmen Tim Remer rekao je da treba prekinuti spekulacije o tih spornih 28. strana izvještaja i ponovo pokrenuti istragu o navodima iz tog dokumenta.
“Kada je riječ o Saudijcima, još nismo razotkrili šta se desilo 11. septembra 2001”, dodao je Remer.
Još jedan član komisije koji je htio da ostane anoniman, smatra da treba objaviti spornih 28. stranica izvještaja po cijenu da naruše nasljeđe komisije. Smatra da je komisija bila preblaga po pitanju umiješanosti saudijskih zvaničnika u napade, dodajući da on nije jedini koji tako misli.
Prema njegovim riječima, obnovljena debata o izvještaju mogla bi da osvijetli nepoznato poglavlje o istoriji komisije koja se bavila napadima 11. septembra. Iza zatvorenih vrata članovi komisije oštro su protestovali zbog načina na koji je materijal predstavljen javnosti.
Napominje da su dokazi o ulozi nižih saudijskih zvaničnika, čiji je zadatak bio da pruže pomoć otmičarima pošto stignu u SAD, uglavnom zanemareni.
U tekstu Gardijana se ističe da su članovi komisije koji su podržali navode o ulozi saudijskih zvaničnika trpili snažne pritiske. Izvršni direktor komisije, istoričar Filip Zelikov otpustio je jednog člana koji je protestovao zbog umanjivanja uloge Saudijaca u pomaganju teroristima. Zelikov je po objavljivanju izveštaja postao član adminstracije Džordža Buša.
Članovi komisije tvrde da su jedne noći pred kraj istrage saznali da su iz dokumenta izbačeni ili umanjeni neki od ključnih dokaza o umiješanosti saudijskih zvaničnika u napade. Protesti članova komsije su odbačeni.
Gardijan piše da je administracija Baraka Obama prošlog mjeseca bila blizu odluke da se objavi spornih 28. strana izvještaja, koji se drže pod ključem ispod Kapitola još od 2002. godine.
Međutim, šef CIA Džon Brenan usprotivio se toj odluci ističući da tih 28. stranica sadrže “neprecizan materijal koji bi mogao da dovede do netačnih optužbi Sadijske Arabije za napade 11. septembra”.
Zelikov je za En-Bi-Si njuz rekao da ti novi dokumenti ne pružaju nikakva nova saznanja o napadima koja već nisu uvrštena u izvještaj.
Sa druge strane, Leman i drugi članovi komisije smatraju da još nema odgovora o bitnim pitanjima koji se tiču umiješnosti saudijskih zvaničnika. Leman poručuje da je duboko uznemiren dokazima prikupljenim o pomoći teroristima koju su pružili ljudi iz saudijskog konzulata u Los Anđelesu.
(RTS; theguardian.com; RTRS)