Sedmo izdanje Međunarodnog salona stripa u Banjaluci biće održano od 11. do 13. oktobra u Kamenoj kući tvrđave Kastel, a organizator je Udruženje strip-autora i obožavalaca stripa Republike Srpske “Deveta dimenzija”.
Tokom tri dana salona publika će imati priliku da prisustvuje predavanjima i druženjima sa svjetski afirmisanim strip-crtačima, radionicama crtanja za djecu, kao i za crtače sa iskustvom, izložbama, te promocijama stripova i časopisa “Parabellum” koji izdaje “Deveta dimenzija”.
Više o aktivnostima koje očekuju sve ljubitelje devete umjetnosti, gostima i planovima za naredni period Zoran Pejić, strip-crtač i predsjednik “Devete dimenzije”, govorio je u intervjuu za “Nezavisne”.
NN: Ko sve dolazi u Banjaluku povodom Međunarodnog salona stripa i kakav salon nas očekuje?
PEJIĆ: Od gostiju nam dolazi Vilijam Simpson iz Sjeverne Irske, poznati strip-crtač koji je radio za “Marvel” i “DC Comics”, a crtao je i strip-serijale “Sudija Dred”, “Helblejzer”, “Osmog putnika”, “Indijanu Džonsa”, “Betmena”, “Transformerse”. Radio je i na desetak filmova, a našoj publici je najpoznatiji po seriji “Igra prijestolja” za koju je crtao stori bord i sve stripovske detalje na svih osam sezona. Takođe, radio je i na stilizaciji kostima, oružja, dvorca, a njegove vizuelne ideje su iskorištene i za kreiranje mističnog trookog gavrana. On je u Banjaluci sve dane festivala, u subotu ima svoju strip-radionicu s početkom u 12 časova, dok u 13 časova ima razgovor sa studentima Akademije umjetnosti Univerziteta u Banjaluci sa Odsjeka za animaciju i režiju. Pored njega, iz Francuske nam dolazi Tristan Lagranž, strip-autor koji više radi sa djecom i na manga stripovima. Objavljivao je svoje radove u poznatim strip-časopisima i ima objavljena četiri strip-albuma. Na ovom salonu stripa ćemo vidjeti i jednu njegovu izložbu, kao i školu stripa, koja će biti održana u subotu s početkom u 11 časova, dok u 13 časova ima zvanično predstavljanje. Pored njih dvojice tu je i naš strip-crtač Milorad Vicanović Maza, koji je najpoznatiji strip-umjetnik iz Republike Srpske. Njemu je u Francuskoj i Belgiji objavljeno oko 70 albuma, a “Deveta dimenzija” je objavila 11 njegovih naslova. On će imati i predstavljanje svoje izložbe. Tu su i Jovan Bratić, Goran Lojpur, Predrag Ikonić, Srđan Salat, Milan Mladić, tako da ove godine imamo jako zanimljivu plejadu strip-crtača, a ulaz za sve dane je besplatan. Mislim da će salon stripa biti jako zanimljiv i bogat, kao i svih prethodnih godina, ali uvijek nastojimo da pružimo nešto novo i nadmašimo prethodni salon.
NN: U sklopu ovogodišnjeg salona najavljene su i prateće izložbe, o kakvim izložbama je riječ?
PEJIĆ: Ove godine smo pripremili 12 izložbi, koje će biti postavljene na 100 panoa u Kamenoj kući tvrđave Kastel, a na jednom panou će biti šest strip-tabli. Uz pomoć Francuskog instituta smo organizovali izložbu “Svijet u oblacima”. To je presjek francusko-srbijanske veze kroz strip, pošto je francusko-belgijsko tržište najpoznatije u Evropi što se tiče strip-albuma i uopšteno strip-dešavanja. Imaćemo izložbu strip-albuma “Srebrna muza Kazati”, koja je u istoriji poznata po tome što je nacrtano najviše njenih portreta.
NN: Posebno je zanimljiva škola stripa za najmlađe strip-crtače, šta će sve moći da nauče?
PEJIĆ: Škola stripa je potpuno besplatna i nije ograničavajuća što se tiče godina polaznika, potrebno je samo da dođu i da imaju želju da nešto nauče. Za sve radionice i školu stripa pribor za crtanje je obezbijeđen. Svi koji se bave crtanjem stripova, ilustracijom, karikaturom ili nečim sličnim mogu da donesu svoje radove i dobiju stručno mišljenje i savjet. Škola kreće sa radom od 11 časova i traje otprilike do 15 časova, a od 17 časova nastavljamo sa crtanjem do 20 časova, odnosno do kada je Kamena kuća otvorena. Najmlađi strip-crtači rade sa već iskusnim crtačima, koji će im objasniti šta je potrebno za strip, kako da počnu sa crtežom, kako da završavaju, karakterizaciju, scenario i slično. Polaznici koji već imaju nekog iskustva u crtanju stripa i nešto objavljenih radova mogu da dobiju detaljnije savjete, a školu stripa će voditi Tristan Lagranž iz Francuske i domaći strip-crtači.
NN: Koliko ovakvi događaji doprinose afirmaciji stripa i koliko pomažu da se Banjaluka postavi kao bitna tačka u svijetu devete umjetnosti?
PEJIĆ: Mi na našem salonu stripa u Banjaluci imamo puno gostiju, strip-kolekcionara koji dolaze specijalno da posjete naš salon iz Hrvatske, Francuske, Srbije, baš zbog gostiju koje pozivamo na salon. Da dobijete crtež od Vilijema Simpsona na prostoru Evrope morate da platite, a kod nas je sve to besplatno. Velika prednost salona jeste što možete da dobijete stručan savjet šta da radite sa crtanjem. Na prvom salonu stripa u Banjaluci pojavio se Srđan Vranješ, koji je donio kompletan nacrtan strip, manga serijal “Last Hope”. On je sve donio ukoričeno i pokazao nama iz Udruženja, tako da smo sa njim napravili odličnu saradnju i objavili njegov strip. Do sada su izašla dva broja, a do kraja godine očekujemo da će izaći i treći broj. Srđan Vranješ je tad uradio prvu mangu na prostoru bivše Jugoslavije, gdje je odradio kompletan crtež, scenario, čak i manga zvukove. Na naš salon dolazi puno strip-crtača koji možda nemaju hrabrosti da se jave mejlom nama u Udruženju, ali kada uživo donesu crteže i kada dobiju pozitivne komentare od proslavljenih strip-crtača dobiju podsticaj, što ima ogroman uticaj na napredak domaće strip-scene. Činjenica da imamo više od 300 članova u Udruženju nešto govori i znači, uspjeli smo se održati sve ove godine, pokrenuti školu stripa u Derventi, Prnjavoru i Srpcu. Pokrenut je strip-serijal u Bratuncu i Doboju, a u Laktašima je najdugovječniji strip-serijal koji se održava 17 godina. Strip-scena u Republici Srpskoj je stvarno bogata i ima čime da se pohvali.
NN: Zbog čega je značajno da i u našu sredinu dođu afirmisani strip-crtači?
PEJIĆ: Kad upoznate živog umjetnika čiji strip imate na polici kod kuće to jako puno znači. Dobiti crtež i potpis je nešto što svaki strip-kolekcionar želi. Takođe, savjeti su veliko blago koje možete dobiti od tog autora. To mnogo pomogne pri daljem radu, mladim članovima je to satisfakcija i podstrek da nastave da rade. Društvene mreže i internet su olakšica, jer svoje radove i crteže možete da objavite barem elektronski.
NN: Kakvi su planovi “Devete dimenzije” za budućnost, hoće li u narednom periodu biti novih izdanja, lokalnih salona, izložbi?
PEJIĆ: Sad za salon nam izlazi strip “Kazati” Vane Vinči. Legenda kaže da su portret markize Kazati izradila 123 slikara, a sa ovim stripom taj broj se povećao na 124. Kazati je ličnost izuzetne sudbine, rođena kao nasljednica jednog od najvećih bogatstava u Italiji, a umrla je kao skitnica. Pola vijeka nakon smrti pala je na smetlište istorije, znaju je po portretu Mana Reja koja prikazuje ženu sa tri para očiju. Mi smo pokrenuli strip serijal “Ispod oblaka”, gdje objavljujemo stripove o istinitim događajima, kada kupite strip možete nešto i da naučite. Do kraja godine bi trebalo da objavimo “Parabellum” broj 14. Imaćemo učešće na sajmu knjige u Beogradu, predstavljanje novog strip-izdanja “Član II” na štandu Republike Srpske. U pitanju je kultno djelo čeških autora, scenariste Jiržija Šimačeka i crtača Jana Lastomirskog objavljeno 2020. godine. Riječ je o opsežnoj stripovskoj, gotovo dokumentarnoj priči o atentatu na Rajnharda Hajdriha, čiji je glavni junak sveštenik Vladimir Petržek, klirik Eparhije češko-moravske, koja je u to vrijeme bila pod jurisdikcijom Srpske pravoslavne crkve. Ove godine planiramo da sa radom krene i škola stripa u Prijedoru.
Nezavisne novine
Foto: Dražan Pozderović