Njemačka kancelarka Angela Merkel i predsjednik SAD Donald Tramp ove nedjelje su prvi put razgovarali telefonom poslije čak više od pet mjeseci, a diplomate s obe strane Atlantika opisuju taj period kao “šokantno dug”, navodi danas Rojters.
“Petomjesečno odsustvo komunikacije između Merkelove i Trampa ukazuje na izazove s kojima se kancelarka suočava ako uspije da formira koalicionu vladu kasnije ovog mjeseca i, kao što njemački zvaničnici nagovještavaju, pokuša da obnovi odnose s američkim predsjednikom”, navodi se u analizi.
Merkel, koja čvrsto vjeruje u bliske transatlantske veze, bila je najpouzdaniji zvaničnik u Evropi za Trampove prethodnike – kako za Baraka Obamu, tako i za Džordža V. Buša – kada su Vašington i Berlin rukovodili rješavanjem pitanja globalne finansijske krize, pripajanja Krima Rusiji i iranskog nuklearnog programa.
Međutim, odnos njemačke kancelarke sa Trampom je od početka bio hladan i nikada se nije poboljšao, ukazuje britanska agencija.
U trenutku jačanja transatlantskih tenzija povodom trgovine, iranskog nuklearnog sporazuma i vojnih troškova NATO-a, neki njemački zvaničnici i analitičari stepe da bi lične podjele između samouverenog, impulsivnog predsjednika i obazrive, analitički nastrojene kancelarke mogle da dovedu do daljeg pogoršanja bilateralnih odnosa.
Jan Tehau, saradnik Njemačkog Maršalovog fonda u Berlinu, opisuje petomjesečnu “tišinu” između dva lidera, prije telefonskog razgovora koji su imali u četvrtak, kao “veoma loš znak”, ali ne smatra da to ima ikakve veze sa političkim zastojem u Njemačkoj, gdje kancelarka, više od pet mjeseci nakon federalnih izbora, pokušava da oformi novu vladu.
“To je prije znak da u odnosima između dva lidera nema povjerenja. Ako nemate lične odnose između lidera na koje se možete osloniti, može biti prilično teško zaustaviti silaznu spiralu”, ocjenjuje ovaj analitičar.
Jirgen Hart, visoki poslanik u Hrišćansko-demokratskoj uniji Angele Merkel, kaže da dva lidera, pogotovu u stresnim vremenima kada je neposredna komunikacija potrebna, moraju razgovarati i iznaći rješenja.
“Moraju imati dobre lične i poslovne odnose”, ističe njemački poslanik.
Ipak, zvaničnici u njemačkoj vladi umanjuju značaj produženog ćutanja “na radio talasima” između Merkelove i Trampa, ukazujući da je kancelarka ograničila kontakte s mnogim stanim liderima tokom višemjesečnih mučnih koalicionih pregovora kod kuće.
Oni naglašavaju da dijalog između Njemačke i SAD na nižim nivoima vlade ostaje snažan.
Pri tom, neki postavljaju pitanje da li ijedan strani lider može da utiče na Trampa, koji je u četvrtak ponovo šokirao svoje evropske saveznike objavljujući planove o uvođenju teških tarifa na uvezeni čelik i aluminijum.
“Njemačka mora da nadoknadi vakuum na visokom nivou angažujući se na drugim nivoima – sa Kongresom, sa državama i civilnim društvm”, kaže Tomas Matusek, bivši njemački ambasador u UN i Britaniji.
S druge strane, upada u oči kontrast između “ledenog starta” Merkelove s Trampom i odnosi koji je francuski predsjednik Emanuel Makron razvio s američkim predsjednikom, ukazuje britanska agencija uz ocjenu da je Makron “prevazišao samog sebe u pokušaju da pridobije Trampa mješavinom mačizma i ulagivanja”.
Već pri prvom susretu prošlog maja, podsjeća agencija, njih dvojica su imala čuveno čvrsto i dugo rukovanje, a dva mjeseca kasnije Makron je ugostio Trampa povodom proslave Dana pada Bastilje u Parizu i s njim večerao na Ajfelovoj kuli.
Idućeg mjeseca Makron će, kako je najavljeno, putovati u Vašington u prvu zvaničnu državnu posjetu jednog stranog lidera otkako je Tramp postao predsjednik početkom prošle godine.
U proteklih pet mjeseci, Makron i Tramp su sedam puta razgovarali telefonom, saopštila je Jelisejska palata dok je, poređenja radi, britanska premijerka Tereza Mej s predsjednikom SAD razgovarala četiri puta u istom tom periodu, prema saopštenju Dauning strita.
Međutim, kako su američki i njemački zvaničnici potvrdili Rojtersu, do razgovora u četvrtak Merkel s Trampom nije razgovarala još od 28. septembra 2017, dok je sa Obamom i Bušem razgovarala – jednom nedjeljno.
Ipak, neimenovani francuski zvaničnik blizak Makronu odbacio je ideju da francuski predsjednik i Merkel primjenjuju u pogledu Trampa koordinisanu taktiku “dobrog i lošeg policajca”, istakavši da kancelarka mora da uzme u obzir skeptičnije njemačko javno mnjenje.
“Stav njemačke javnosti prema Trampu je katastrofalan, i mnogo gnevniji nego u Francuskoj”, objasnio je on.
Pojedini njemački zvaničnici smatraju da bi se, čim Njemačka napokon dobije novu vladu i svi kabinetski ministri budu na svojim mestima, mogao očekivati novi talas posjeta na relaciji Berlin-Vašington.
Ipak, većina njemačkih zvaničnika kaže da, za sada, nema planova da Merkel ponovo ode u Bijelu kuću gdje je Tramp ignorisao pozive da se sa njom rukuje na sastanku u Ovalnom kabinetu prije godinu dana, a nema ni planova da Tramp posjeti Njemačku, gdje je posljednji put bio prošlog jula u Hamburgu, na samitu G20.
(Tanjug)