U Hrvatskoj je sprovedana anketa o prvom hrvatskom predsjedniku Franji Tuđmanu, povodom dvadesetogodišnjice njegove smrti. Pitanje je bilo i poređenje sa Titom.
Za nešto više od dvije nedjelje biće 20 godina od smrti prvog hrvatskog predsjednika Franje Tuđmana. Kao i dok je vladao i nakon toga, građani Hrvatske su bili podijeljeni oko njegove uloge. A posljednjih dana često se mnogi pozivaju upravo na njegovu politiku.
Šta to Hrvati misle o prvom predsjedniku, koji su mu najbolji, a koji najgori potezi i ko najbolje predstavlja ono što bi se moglo zvati Tuđmanovom politikom, ispitano je u anketi koju je za Dnevnik Nove TV od 15. do 18. novembra sprovela agencija IPSOS.
Većina građana misli kako sadašnje vođstvo ne sprovodi politiku Franje Tuđmana, piše portal “Index.hr”. To misli 49 odsto ispitanika, a njih 39 odsto misli suprotno. Ne zna njih 12 odsto.
A kada se gleda među biračima HDZ-a, podijeljena su razmišljanja. Tako njih 45 odsto misli da se ne sprovodi politika prvog predsjednika stranke, a njih 43 odsto misli suprotno. Ne zna njih 12 odsto.
Kada su pitali Hrvate ko najbolje zastupa ili predstavlja Tuđmanovu politiku, njih 26 odsto misli da je to Jadranka Kosor, a isti broj misli da je to Andrej Plenković. Isto tako Tomislava Karamarka “tuđmanovcem” smatra 17 odsto ispitanika, a Ivu Sanadera samo 10 odsto građana smatra “tuđmanovcem”.
Među HDZ-ovim biračima 46 odsto građana misli da politiku Franje Tuđmana sprovodi Andrej Plenković, a onda slijedi Tomislav Karamarko sa 16 odsto, Zatim je tu Jadranka Kosor s 11 odsto, a na začelju je Ivo Sanader sa 8 odsto.
Nakon 20 godina o prvom predsjedniku većina građana misli pozitivno, tačnije njih 52 odsto. Istvremeno je njih 29 odsto podijeljeno, odnosno misle o njemu pozitivno i negativno, a o njemu negativno misli 13 odsto građana. Ne zna njih 6 odsto.
Među biračima HDZ-a Franjo Tuđman je pozitivna osoba, tako misli 41 odsto ispitanika, a birači ljevice predvođeni centrom o prvom predsjedniku imaju podijeljeno mišljenje. Njih 49 odsto ima i pozitivan i negativan dojam.
Franjo Tuđman kod većine možda ostavlja pozitivan dojam, ali o njegovom načinu vladanja Hrvatska je podeljena. Tako njih 44 misli kako je bio demokrata, a njih 43 odsto kako je bio autokrata. Ne zna njih 13 odsto.
Među mladima je više onih koji misle da je bio demokrata, stariji birači misle suprotno. Demokrata je bio za one s osnovnom školom, a oni s visokom naobrazbom misle da je bio autokrata. I u gradovima ga smatraju autokratom, a u selima demokratom.
Franjo Tuđman kompleksna je osoba, a različite faze i aspekte njegove vladavine građani različito ocjenjuju. Tako najboljom ocjenjuju njegovu ulogu u “Domovinskom ratu”, što pozitivnim smatra 79 odsto ispitanika, a njih 13 odsto misli da je njegova uloga tada bila negativna. Po pitanju ljudskih prava 63 odsto građana misli da je Tuđmanova uloga pozitivna, a njih 28 odsto misli suprotno.
Po pitanju međunarodne pozicije Hrvatske, 61 odsto građana ocjenjuje ulogu Franje Tuđmana pozitivnom, a njih 29 odsto misli da je negativna.
Samo jedna osoba mu je blizu
Franjo Tuđman vladao je u polupredsjedničkom sistemu u kojem je imao svu vlast pa bi se moglo reći da je bio i predsjednik i premijer. A upoređujući njega s bivšim i sadašnjim premijerom, ali i predsjednicima, Franji Tuđmanu primakla se samo jedna osoba.
Franjo Tuđman u poređenju s Ivom Sanaderom najbolje je ocijenjen. O Tuđmanu pozitivno mišljenje ima 78 odsto ispitanika, a o Sanaderu njih 7 odsto.
Tuđman bolje stoji i u poređenju s bivšom predsjednicom HDZ-a i premijerkom Jadrankom Kosor. O Franji Tuđmanu pozitivan utisak ima 62 odsto ispitanika, a o Jadranki Kosor njih 27 odsto.
U poređenju s bivšim predsjednicima i nasljednicima Franjo Tuđman takođe bolje stoji. O njemu pozitivan utisak u odnosu na Ivu Josipovića ima 58 odsto građana, a o Josipoviću pozitivno misli njih 29 odsto.
I u poređenju sa sadašnjom predsjednicom Tuđman stoji bolje. Tako o njemu pozitivno misli 56 odsto ispitanika, a o Kolindi Grabar-Kitarović njih 26 odsto.
Franjo Tuđman pozitivnija je osoba i u odnosu na sadašnjeg predsjednika Andreja Plenkovića, tako o Tuđmanu pozitivan utisak ima 55 odsto građana, a o Andreju Plenkoviću njih 24 odsto.
I na kraju, Franjo Tuđman i Ivica Račan. Tu bivši predsjednik stoji najlošije, a bivši premijer najbolje. O Tuđmanu pozitivno misli 48 odsto građana, a o Ivici Račanu njih 37 odsto.
Ko je pozitivnija politička ličnost – Tuđman ili Tito
Kao i nakon 20 godina od smrti Tuđmana ili 40 od smrti Josipa Broza Tita, građani imaju zanimljive odgovore ko je pozitivnija politička osoba. Za 51 odsto građana to je Franjo Tuđman, a za njih 35 odsto je Josip Broz Tito.
Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 600 građana Republike Hrvatske. Istraživanje je provedeno između 15. i 18. novembra 2019. godine. Greška mjerenja je +/-4%.