Spajanje opštih i lokalnih izbora u BiH, pitanje je o kojem se priča iz izbornog ciklusa u izborni ciklus, a sprovođenje u djelo ove ideje, kako za “Nezavisne novine” kažu poznavaoci političke situacije, imalo bi svoje prednosti, ali i mane, koje bi i te kako uticale na politički sistem, kandidate i građane Bosne i Hercegovine.
Prva i osnovna stvar koju bi donijela činjenica da se izbori održavaju istog dana jeste da aktuelni politički funkcioneri (ministri, poslanici, odbornici, delegati…) ne bi mogli biti kandidati na dvije izborne liste, kao što je sada slučaj.
Preciznije rečeno, ne bi bili u mogućnosti da se istovremeno kandiduju na listi za opšte izbore (poslanik, predsjednik, potpredsjednik, član Predsjedništva BiH) i na listi za lokalne izbore (grado/načelnik ili odbornik).
Ovo bi, smatraju naši sagovornici, i te kako doprinijelo drugačijem pristupu stranaka samom izbornom procesu, jer bi bez ikakve sumnje morali dobro da razmisle koja solucija (čitaj institucija, fotelja, funkcija) im je važnija i u kojoj će imati veću ulogu.
“Ako bi opšti i lokalni izbori bili istovremeno, vjerujem da bi većina njih izabrala plaćenije funkcije, odnosno one sa kojih imaju veću političku moć. U većini bi to bile republičke/BiH funkcije. Ovo pod uslovom da izbori zaista budu isti dan. Svaki razmak u godini bi značio da političari i dalje mogu da budu kandidati na oba nivoa”, kaže za “Nezavisne novine” novinar Slobodan Popadić.
U vezi s rečenim, Popadić je uvjeren da bi spajanje vodilo ka tome da bi odborničke liste bile bez “jakih” imena.
“Tada bi se zaista vidjelo ko ima bazu funkcionera, ko stvara nova politička lica za koja bar prve komšije znaju ko su”, rekao je Popadić za “Nezavisne novine”.
I politikolog Ana Rajić zastupa stav da u aktuelnom izbornom procesu iskusniji političari mlađim kolegama “ne daju da dišu”.
Saglasna je da bi, u slučaju da se izbori spoje, o kandidatskim listama presuđivao interes, kako stranaka, tako i pojedinaca.
Toj igri, smatra, prilagodili bi se i sami birači.
“S obzirom na to da je u našem društvu zastupljen model po kom birači mnogo više pažnje pridaju autoritetu ličnosti, a ne ideologiji i programu, razumljivo je da se političari koriste ovim metodom”, naglašava Rajićeva za “Nezavisne novine”.
Još jedna od prednosti spajanja izbora u BiH, ocjenjuju analitičari, bila bi to da političari ne bi mogli da žive na stalnim dvogodišnjim obećanjima, već bi u četiri godine morali biti efikasni i dokazati da su vrijedni da dobiju novi mandat.
“Mnogi stručnjaci smatraju da bi spajanje lokalnih i opštih izbora omogućilo političkim strankama tri godine u kojima bi se mogli posvetiti neophodnim reformama”, navodi za “Nezavisne novine” Srećko Latal, politički analitičar.
Isti analitičari, dodaje on, s druge strane upozoravaju da bi održavanje izbora za sve administrativne nivoe u istom danu bitno zakomplikovalo proces glasanja.
“Taj problem se može riješiti relativno jednostavno, održavanjem lokalnih i opštih izbora na različite datume unutar iste godine”, kaže Latal za “Nezavisne novine”.
Ako se sve o čemu smo pisali u prethodnim redovima nakratko stavi po strani, ovaj stručnjak odgovara zašto je BiH ipak daleko od ideje spajanja opštih i lokalnih izbora.
“Puno ozbiljniji problem je populizam i opšti haos na političkoj sceni BiH, gdje se političke partije ne mogu dogovoriti ni oko jednostavnijih i neposrednijih pitanja koja su neophodna kako bi BiH mogla pristupiti novim razvojnim fondovima koje nam je EU ponudila. U takvoj situaciji je teško očekivati da bi se sadašnji politički lideri u BiH mogli dogovoriti oko prijelaznih odredbi koje bi bile neophodne za spajanje izbora”, pojasnio je Latal.
Izvor: Nezavisne novine