U Izvještaju se ističe da je Narodna skupština u oktobru usvojila Rezoluciju o proglašenju vojne neutralnosti u odnosu na postojeće vojne saveze sve do eventualnog raspisivanja referenduma na kojem bi o tome bila donesena konačna odluka.
Prema ovom dokumentu, Srpska ima puno pravo da izrazi stav i, eventualno, održi referendum o pitanju potencijalnog članstva BiH u NATO-u.
BiH se nije, suprotno nekim tvrdnjama, pravno obavezala na članstvo u NATO-u, a ustavni organi BiH nisu ratifikovali neophodan ugovor sa članicama tog vojnog saveza, niti je Akcioni plan za članstvo BiH /MAP/ ikada aktiviran.
“Ovo naročito zbog uloge koja je Srpskoj izričito data Ustavom BiH u pogledu ratifikacije ugovora. Svaka tvrdnja da je BiH zakonom već obavezana na članstvo u NATO-u predstavlja ignorisanje jasne obaveze ratifikacije ugovora iz Ustava BiH”, navodi se u 18. Izvještaju Vlade Srpske upućenom Savjetu bezbjednosti.
U tom dokumentu se navodi da Narodna skupština Srpske, prema Ustavu BiH, ima važnu ulogu u ratifikaciji ugovora, te da će za pristupanje BiH NATO-u biti potrebna ratifikacija protokola Sjevernoatlantskog sporazuma iz 1949. godine.
Prema Ustavu BiH, Predsjedništvo BiH pregovara i ratifikuje sporazume uz saglasnost Parlamentarne skupštine BiH, a član Predsjedništva, koji nije saglasan sa nekom odlukom Predsjedništva, može da izjavi da je ona veoma štetna po vitalne interese entiteta za teritoriju sa koje je izabran.
“Takva odluka odmah se upućuje Narodnoj skupštini, ako je takvu izjavu dao član sa te teritorije…”, podsjeća se u Izvještaju i dodaje da ova odredba parlamentu Srpske daje jasnu ustavnu ulogu u ratifikaciji ugovora.
Prema Izvještaju, ukoliko bi Predsjedništvo BiH pokušalo da ratifikuje Sjevernoatlantski sporazum, to pitanje moglo bi se naći direktno pred Narodnom skupštinom Srpske, koja donosi rezolucije u kojima iznosi svoje stavove o pitanjima od značaja za građane Republike, te traži mišljenje građana putem referenduma.
U najnovijem izvještaju Vlade Srpske Savjetu bezbjednosti se ističe da je jasno da bi referendum Srpske bio u skladu sa pravima koja Republika uživa po osnovu Ustava i Dejtonskog sporazuma.
Navodi se i da bi referendum imao bitnu demokratsku ulogu informisanja članova Parlamentarne skupštine BiH koji predstavljaju Srpsku i člana Predsjedništva BiH iz Srpske o stavu građana Republike da li Sjevernoatlantski sporazum treba ratifikovati i da li bi to bilo destruktivno po vitalni interes Srpske.
U Izvještaju se podsjeća i da član 84 Zakona o odbrani BiH glasi: “Parlamentarna skupština, Savjet ministara, Predsjedništvo, te svi subjekti odbrane, u okviru svoje ustavne i zakonske nadležnosti, sprovešće potrebne aktivnosti za prijem BiH u članstvo NATO-a”.
“Kao što je objašnjeno, Ustav BiH predviđa da Predsjedništvo BiH pregovara i ratifikuje ugovore uz saglasnost Parlamentarne skupštine BiH. Član 84, ne nalaže ratifikaciju Sjevernoatlantskog sporazuma. Ovaj član je, kako se čini, usmjeren na pripremne korake ka potencijalnom članstvu. Međutim, čak i kada bi se tumačio kao nalog u pogledu ratifikacije, očigledno je da bi takav nalog bio neustavan”, objašnjava se u Izvještaju.
U tom dokumentu se precizira da Parlamentarna skupština BiH, donošenjem zakona, ne može Predsjedništvu BiH oduzeti ustavnu nadležnost za ratifikaciju ugovora.
“Isto tako, Parlamentarna skupština BiH ne može, običnim zakonom, ni obavezati budući saziv Parlamentarne skupštine da potvrdi ratifikaciju”, navodi se u Izvještaju Vlade Srpske Savjetu bezbjednosti UN.
U Izvještaju se naglašava da BiH ni na koji način nije obavezana na članstvo u NATO-u, jer “kada bi BiH bila pozvana da se pridruži NATO-u, njeno članstvo bi i dalje podlijegalo odluci Predsjedništva BiH o ratifikaciji /što uključuje i potencijalno pozivanje na zaštitu “vitalnog interesa” člana Predsjedništva koji nije saglasan/ i odluci o potvrđivanju koju donosi Parlamentarna skupština BiH.
“Rezolucije Srpske i, potencijalno, referendum Srpske, doprinijele bi pravilnoj informisanosti članova ovih institucija BiH prilikom razmatranja ratifikacije”, ističe se u Izvještaju.
(SRNA)