Prva tamna kometa – nebesko telo koje izgleda kao asteroid, ali se kroz svemir kreće kao kometa – primjećena je prije manje od dve godine.
Ubrzo je pronađeno još njih 6, a u senzacionalnoj novoj studiji, objavljenoj u Proceedings of the National Academy of Science, istraživači agencije NASA duplirali su broj misterioznih tamnih kometa – otkrili su ih još 7.
Osim toga, otkrili su da postoje dvije različite populacije – veće, koje borave u spoljnom dijelu Sunčevog sistema, i manje, koje su u unutrašnjem dijelu. One imaju različite karakteristike, saopštila je NASA.
Naučnici su prvi nagoveštaj da tamne komete postoje otkrili 2016, kada je primjećeno da se “asteroid” 2003 RM kretao malo drugačije od očekivane orbite.
“!Kada vidite takvo kretanje nebeskog tijela, to obično znači da je riječ o kometi, sa isparljivim materijalom na površini koji može da ih potisne. Ali koliko god pokušavali, nismo uspjeli da nađemo rep komete. Zbog toga smo smatrali ovo nebeskim tijelom koje baš ne možemo da shvatimo”, rekao je Dejvid Farnočija, istraživač iz Laboratorije za mlazni pogon (JPL) NASA i koautor studije.
Farnočija i astronomska zajednica novi dio slagalice otkrili su već 2017, kada je primećen Oumuamua (u prevodu “glasnik iz daleka”), nebesko telo koje je stiglo iz drugog solarnog sistema. Ne samo da je Oumuamua delovao kao jedna svijetla tačka, poput asteroida, već se njegova putanja mijenjala na način kao da su isparavali materijali sa površine, poput komete.
“Oumuamua iznenadio nas je na više načina. Činjenica da je prvi objekat koji je stigao iz međuzvijezdanog prostora imao slično ponašanje kao 2003 RM učinila je 2003 RM još intrigantnijim – rekao je Farnočija.
Do 2023. naučnici su identifikovali 7 objekata iz solarnog sistema koji izgledaju kao asteroidi a ponašaju se kao komete. To je bilo dovoljno da im astronomska zajednica da kategoriju – tamne komete. Sada je otkriveno još 7 njih, pa istraživači mogu da postavljaju nova pitanja.
“Imamo dovoljno veliki broj tamnih kometa da možemo da počnemo da postavljamo pitanja o tome da li ih nešto razlikuje. Analizom refleksija i orbite otkrili smo da solarni sistem ima dva tipa tamnih kometa”, rekao je Daril Seligman, postdoktorand na Državnom univerzitetu Mičigena u Ist Lansingu i glavni autor studije.
Autori studije otkrili su da jedna vrsta koju su nazvali spoljnom tamnom kometom ima slične karakteristike kao komete iz Jupiterove porodice – veoma ekcentričnu orbitu i velike su, imaju prečnik od nekoliko stotina metara.
Druge, unutrašnje tamne komete borave na prostoru do unutrašnje 4 planete, imaju gotovo okruglu orbitu i manje su, prečnik im je nekoliko desetina metara.
Seligman i Farnočija se sada pitaju odakle potiču tamne komete, šta izaziva njihovo neobično ubrzanje, da li je moguće da sadrže led…
“Tamne komete su potencijalni izvor koji je donio na Zemlju materijale neophodne za razvoj života. Što više saznamo o njima, bolje ćemo da razumemo njihovu ulogu u poreklu naše planete”, rekao je Seligman.
(Telegraf Nauka/JPL NASA – Foto: Ilustracija)