Sat u Zrenjaninu koji kuca u isto vrijeme na 4 mjesta: Ovo je čudo tehnike još iz 1902. godine (FOTO)

December 23, 2016, 9:20 am

Zvona i satovi sa oznakom zemunske radionice do danas su u funkciji u više od 130 gradskih i seoskih hramova

Gradska kuća u Zrenjaninu podignuta je na temeljima nekadašnje Bečkerečke tvrđave. Pred ulazom u Svečanu salu nalazi se jedinstveni “Pantelićev sat” iz 1902. godine, čiji mehanizam istovremeno pokreće četri međusobno udaljena brojčanika. Ovaj sat ostaje da prkosi vremenu kao zanimljivo tehničko dostignuće i muzejski eksponat.

pantelicev-sat-1-620x350

Gradska kuća u Zrenjaninu danas je sedište Grada Zrenjanina i Srednjobanatskog okruga. U desnom krilu zgrade nalazi se Istorijski arhiv. Zgrada je najprepoznatljiviji simbol na razglednicama Zrenjanina više od 100 godina.

Konstruisan je 1902. godine u čuvenoj zemunskoj zanatskoj radionici i livnici porodice Pantelić i jedinstven je po tome što njegov mehanizam, zahvaljujući posebnom sistemu prenosa kroz tavanicu zgrade, istovremeno pokreće četiri međusobno udaljena brojčanika – na samom satnom mehanizmu, u Baroknoj sali, na fasadama ka Županijskom parku i ka Trgu slobode.

Livnica „Pantelić“ nastala je od male bravarske radionice koju je Đorđe Pantelić otvorio 1854. godine u svojoj porodičnoj kući u Zemunu.

U njoj su se kovale brave i ključevi, gvozdene ograde za balkone, stepeništa i bašte i peći. Livnica je 1870. godine počela da proizvodi i zvona i toranjske satove za crkve i najvažnije gradske palate, a ubrzo su njeni satovi počeli meriti vreme na crkvenim tornjevima širom Austrougarske monarhije.

pantelicev-sat-2

Zvona i satovi sa oznakom zemunske radionice do danas su u funkciji u više od 130 gradskih i seoskih hramova.

Namenjen činovnicima u Županijskoj zgradi, ali i građanstvu van nje, Pantelićev sat je pokazivao identično vreme u Baroknoj sali, na balkonu vidljivom s gradskog trga, fasadi okrenutoj dvorištu zgrade i u samom holu, na satnom mehanizmu.

Potreba za tačnim vremenom unutar i izvan zgrade, kao i simbolika njegovog „poklapanja“ i za vlast i za „glasačko telo“, doveli su do izrade takvog sata koji je izložen očima radoznalaca i namernika u zrenjaninskoj Gradskoj kući.

Sat je do danas u funkciji, uz potrebu svakodnevnog mehaničkog navijanja posebnom polugom – kurblom. Poslednje „doterivanje“ i podešavanje satnog mehanizma obavljeno je početkom 2005. godine, zahvaljujući znanju i umeću zrenjaninskog zaljubljenika u satove, profesora Đule Feldešija.

Drugi sat u holu, od kovanog gvožđa, smešten nasuprot Pantelićevog, po svemu sudeći predstavlja poklon u znak zahvalnosti županijskim vlastima zanatlija koji su, nakon rekonstrukcije zgrade, dobili priliku da izrade dve gvozdene kapije.

Na njemu nema nikakvih podataka o vremenu izrade, ali se na osnovu prethodno pomenutog pretpostavlja da je napravljen oko 1890. godine.

 

(Telegraf.rs/ilovezrenjanin)

 

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *