Republika Srpska je uz Federaciju BiH još tokom priprema za organizovanje mirovne konferencije, koja je dovela do Dejtonskog sporazuma, smatrana sastavnim dijelom buduće BiH, koju su Amerikanci prije Dejtona zvali “superstruktura” ili “unija”, navodi se u dokumentu savjetnika nekadašnjeg američkog predsjednika Bila Klintona iz 1995. godine.
SAD i članice Kontakt grupe su još krajem 1994. godine počele priznavati ime Republike Srpske, pišu “Nezavisne novine”, prenoseći dokument u kome je Entoni Lejk, savjetnik za nacionalnu bezbjednost američkog predsjednika Bila Klintona, naveo da su Bošnjaci prije mirovne konferencije prihvatili ime Srpske i njen kontinuitet.
“Očuvanje BiH kao jedinstvene države je važan ustupak koji su učinili bosanski Srbi. Bosanska vlada je prihvatila termin Republika Srpska, što predstavlja određen stepen legitimisanja bosanskih Srba, a što je korak koji bosanska vlada ranije nije bila voljna da preduzme”, napisao je Lejk u pismu Klintonu.
On je u tom dokumentu naveo da je bitno što su se prvi put sastali srpski lideri i zvaničnici bosanske vlade, čime je postignut značajan napredak ka priznanju BiH kao države.
“Ostalo je da se usaglasi ustavni okvir koji će uključiti FBiH i Republiku Srpsku. On će povezati FBiH i Srpsku Republiku, te odrediti specifične aranžmane sa Srbijom i Hrvatskom”, naveo je tada Lejk.
U dokumentu “Struktura mirovnog sporazuma za BiH”, napisanom nešto kasnije, navodi se da će se entitetski ustavi prilagoditi Ustavu BiH, koji bi trebalo da bude dogovoren na predstojećoj mirovnoj konferenciji, koja je održana od 1. do 21. novembra 1995.
Tada je napomenuto da će BiH nastaviti svoje pravno postojanje sastavljena od FBiH i Republike Srpske, a u skladu sa tim dogovorima Dejtonski mirovni sporazum su kao strane potpisale BiH, Hrvatska i Jugoslavija, s tim da je navedeno da je Jugoslavija 29. avgusta 1995. godine ovlaštena da ga potpiše u ime Republike Srpske.
“Nezavisne” pišu i da su sve anekse na Dejtonski sporazum kao strane potpisali predstavnici BiH, FBiH i Srpske, kojoj je dozvoljeno da svoj Ustav iz 1992. godine dopuni amandmanima kako bi bio prilagođen dejtonskoj BiH. U preambuli tog ustava se navodi da je Srpska Dejtonskim sporazumom nedvosmisleno potvrđena, te da joj se garantuje ustavnopravni položaj.
U dokumentu iz septembra 1995. godine navedena je depeša upućena Kristoferu Hilu, zamjeniku glavnog američkog pregovarača u Dejtonu Ričarda Holbruka, pod naslovom “Prijedlog Kontakt grupe za priznanje i ublažavanje sankcija”, a u kojoj je pojašnjeno da će buduća BiH biti “unija FBiH i Republike Srpske”.
(Srna)