Za Srbiju je najvažnije da na pregovorima Beograda i Prištine u Vašingtonu, tokom potpisivanja formalnog bilateralnog sporazuma, nije došlo do priznavanja nezavisnosti takozvanog Kosova, izjavio je specijalista za Balkan, docent Moskovske ekonomske škole pri Moskovskom državnom univerzitetu Mihail Lobanov.
Kako je objasnio, riječ je o socijalno-ekonomskom sporazumu koji ne mijenja svjetsku političku scenu već daje impuls razvoju regiona.
“Moguće je da će zahvaljujući tom dogovoru biti skinuta pitanja koja se tiču ograničenja protoka srpske robe na teritoriju Kosova, što je bila jedna od najvećih prepreka normalizaciji odnosa. Bez uspostavljanja dijaloga u toj sferi apsolutno je nemoguće da se govori o zbližavanju pozicija po spoljnopolitičkim pitanjima”, rekao je on.
Sa druge strane, vodeći naučni saradnik Evropskog instituta Ruske akademije nauka (RAN) Pavel Kandelj obratio je pažnju na to da je Tramp “uspio da izvuče” od svojih partnera sporazume koji se tiču Izraela, “prije svega za svoju predizbornu kampanju”.
“Naravno, to se može smatrati nekom vrstom ustupka sa strane predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, mada to nije mnogo koštalo Beograd, jer Srbija i Izrael su i do sada imali prijateljske odnose”, objasnio je.
Namjerno uključivanje priznanja u sporazum
Prema riječima Kandelja, Amerikanci su “u početku namjerno uključili u sporazum priznanje nezavisnosti Kosova od strane Beograda, kako bi pokazali, da Vašington to očekuje od srpske strane”.
Docent katedre za istoriju južnih i zapadnih Slovena na Istorijskom fakultetu Moskovskog državnog univerziteta Vladimir Putjatin smatra, da iza pokušaja primoravanja Beograda da prizna nezavisnost Kosova stoje prije svega SAD.
“Rješenje kosovskog problema ponovo brine Vašington. Prvi razlog je što je Donaldu Trampu pred izbore potrebna bar neka pobjeda na diplomatskom polju. S obzirom na to da je Vučić već izjavio da neće priznati nezavisnost Kosova, bilo kakav napredak u pregovorima će za administraciju američkog predsjednika predstavljati političku pobjedu Trampa i njegovog tima”, rekao je ekspert.
Drugi motiv SAD je finansijska dobit zbog posredništva između Beograda i Prištine, ocijenio je Putjatin.
“Pregovori su vherovatno vodili ka tome da Srbija ne ometa SAD u njihovom potpunom prodoru na Kosovo i region u chelini. Cilj Vašingtona je da tamo ima dominaciju, kako bi iskoristio tu teritoriju za razvoj tranzitnih puteva”, objasnio je analitičar.
Prema njegovim riječima, priznanje nezavisnosti Kosova od strane Beograda bi dozvolilo američkim kompanijama da legalizuju svoju djelatnost u tom kraju i da od njega značajno zarade. “Amerikanci su ranije u taj region već investirali novac”, dodao je ekspert.
“Natezanje konopca”
Još jedan susret predstavnika Beograda i Prištine je planiran za 7. septembar, doduše ovog puta u Briselu. Kako su pojasnili u Evropskoj uniji (EU), u pregovorima će učestvovati predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, premijer takozvanog Kosova Avdulah Hoti, a takođe i predsjednik diplomatije EU Žozep Borel i specijalni predstavnik EU za dijalog Prištine i Beograda Miroslav Lajčak.
Vladimir Putjatin smatra, da pozicija EU na kosovsku temu “ima pragmatičnu pozadinu”.
“Brisel je zainteresovan u razrješavanju kosovskog konflikta, jer na taj način želi da niveliše negativne posljedice raspada Jugoslavije, kada je u EU krenula rijeka migranata iz regiona. Pritom, postoje i određeni ekonomski interesi, prije svega želja za širenjem saradnje s regionom”, navodi analitičar.
Putjatin prognozira, da će se strane na predstojećem sastanku u Briselu dotaći ekonomskih pitanja.
Evropskim kolegama “će biti lakše da u toj sferi od Vučića dobiju neki ustupak, pošto Srbija i EU imaju tješnje veze, nego Amerika”, smatra ekspert. Obratio je pažnju da je sada “najslikovitije uočeno sučeljavanje stavova Vašingtona i Brisela o kosovskom pitanju”.
“To je na neki način natezanje konopca – borba za uticaj u regionu. Ko će za sebe dobiti veću naklonost – EU ili SAD. Evropska unija ne planira da Kosovo prepusti SAD na potpunu kontrolu, s obzirom na to da su u posljednje vrijeme odnosi Amerike u Evropske unije veoma nategnuti”, tvrdi on.
Sličan stav ima i Pavel Kandelj – i on prognozira da će u perspektivi Brisel i Vašington “nastaviti pritisak nad Beogradom kako bi priznao nezavisnost Kosova”.
“Pritom, moguće je da će Vučić, učiniti neke ustupke na temu Kosova. Međutim, tema priznanja nezavisnosti takozvanog Kosova će najvjerovatnije ostati da visi u vazduhu”, zaključio je Putjatin, prenosi Sputnjik.
Izvor: Sputnjik