Republika Srpska osnovana je 9. januara 1992. godine pod prvobitnim nazivom Srpska Republika BiH.
Osnovali su je srpski poslanici u tadašnjoj skupštini BiH, nakon što su preglasani u ključnim pitanjima koja su se ticala opstanka Jugoslavije i nakon što su pripadnici druga dva naroda krenuli u secesiju mimo volje Srba koji su imali konstutitivni status.
Položaj i ovlaštenja Republike Srpske potvrđeni su u Dejtonu 1995. godine, kada je ona ustanovljena kao jedan od dva entiteta koji sačinjavaju BiH. Srpska od svog formiranja ima zakonodavnu, sudsku i izvršnu vlast.
Prostire se na 24.857 metara kvadratnih, a prema podacima posljednjeg popisa iz 2013. godine, ima 1.326.991. stanovnika.
Za opstanak Republike Srpske tokom ratnih sukoba devedesetih godina 20. vijeka stradala je 21.000 boraca, prema zvaničnim podacima koje je iznio Istražno-dokumentacioni centar BiH. Narodna skupština Republike Srpske nije prestajala sa radom ni u toku ratnih sukoba.
Osnovne privredene grane Srpske su energetika, metalurgija i prerada metala, elektro i hemijska industrija, industrija prerade drveta, industrija tekstila, kože i obuće, industrija građevinskog materijala, prehrambena industrija.
Srpska ima obilje prirodnog bogatstva – planine Zelengoru, Treskavicu, Jahorinu, Romaniju, Grmeč, Kozaru, Ozren… sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom i turističkom perspektivom.
Republika Srpska ima vodotoke moćnih rijeka poput: Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare, koje spadaju u najbistrije na Balkanu.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik obratio se prisutnima na Trgu Krajine, istakavši da su danas okupljeni u jedinstvu svi koji vole Republiku Srpsku i da današnji dan predstavlja poseban dan srpskog jedinstva i odnosa prema Republici.
– Republika Srpska je stvorena kao odgovor na zov srpskog naroda da se na ovim prostorima ostvari sloboda – rekao je Dodik.
Predsjednik Srpske je istakao da smo danas svi objedinjeni u želji za mirom i slobodom.
– Republika Srpska ima namjeru da živi i slavi svoj dan, želimo da živimo zajedno sa drugima i dijelimo mir i slobodu. Nikada nećemo odustati od Republike Srpske – rekao je predsjednik Srpske.
Svečanostima povodom Dana Republike prisustvuje i predsjednik Srbije, Tomislav Nikolić i ministri u Vladi Srbije.
Povodom 25 godina od nastanka Srpske održan je svečani defile. Svečana akademija biće održana u sportskoj dvorani Borik.
Pripadnike Trećeg pješadijskog Republika Srpska puka OS BiH postrojio je Predsjedavajući Predsjedništva BiH Mladen Ivanić koji im je nakon predaje raporta naredio da ostanu na Trgu Krajine.
U svečanom defileu učestvovali su pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske, Boračke organizacije Republike Srpske i studenti koji su nosili veliku zastavu Republike Srpske.
Učesnici su bili i pripadnici Republičke uprave Civilne zaštite, Odsjeka za poslove civilne zaštite i profesionalne teritorijalne vatrogasne jedinice Banjaluka, članovi Gradske organizacije Crvenog krsta Banjaluka, preduzeća “Pošte Srpske” i Saveza nacionalnih manjina Republike Srpske.
U defileu su učestovali i članovi Banjalučke filharmonije, Banjalučke mažoretkinje, članovi kulturno-umjetničkih društava “Piskavica”, “Čajavec” i “Pelagić”, kao i Košarkaškog saveza, Fudbalskog saveza i Rukometnog saveza Srpske.
Ulicom Kralja Petra Prvog Karađorđevića defilovali su i članovi Ženskog rukometnog kluba i Rukometnog kluba “Borac”, Rukometnog kluba “Mladost”, Biciklističkog saveza, Bokserskog kluba “Slavija”, Odbojkaškog kluba “Laktaši”, te Moto-kluba “Noćni vukovi”.
Obilježavanje 9. januara – Dana Republike Srpske počelo je nastupom banjalučkih osnovaca na Trgu Krajine.
U okviru kulturno-obrazovnog programa nastupili su osnovci banjalučkih škola “Zmaj Jova Jovanović”, “Jovan Cvijić”, “Ivo Andrić i “Aleksa Šantić”.
Direktor Osnovne škole “Zmaj Jova Jovanović” Dijana Bogdanović rekla je da su rado prihvatili poziv predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika da učestvuju na proslavi. Bogdanovićeva, koja je i koordinator ovog kulturno-obrazovnog programa, rekla je da je današnje obilježavanje svečani, ali i emotivni događaj.
Ona je navela da će djeca ovdje pokazati svoja postignuća, te da se raduju ovom učešću i pozdravljaju svoju Republiku Srpsku sa željom da ona traje.
Doprinos obilježavanju 25 godina Republike Srpske dao je i dječiji hor “Vrapčići”.
Nastupom Dječijeg hora “Vrapčići” na Trgu Krajine u Banjaluci nastavljeno je obilježavanje 9. januara – Dana Republike Srpske.
Rukovodilac ovog hora Branislav Đaković izrazio je zadovoljstvo što mališani “Vrapčića” imaju priliku da učestvuju u svečanom programu i na taj način daju kulturni doprinos ovoj manifestaciji.
“Djelujemo više od 20 godina i u prethodne tri smo objavili 30 naših pjesama, što govori o značajnoj ulozi koju imamo u promovisanju dječijeg stvaralaštva”, rekao je Đaković.
On je dodao da je muzika Dječijeg hora “Vrapčići” prepoznatljiva u regionu.
Poslije parade i svečane akademije, u centru Banjaluke biće održan i koncert Etno grupe “Trag“, kao i koncert 100 srpskih truba, nakon čega će nastupiti grupa Legende.
Proslavu Dana Srpske obezbjeđivaće više od hiljadu policajaca.
Ministarstvo unutrašnjih poslova pozvalo je sve građane Srpske da Dan Republike proslave u miru i dostojanstveno.
Izvor: RTRS/SRNA