Nekadašnjem komandantu Glavnog štaba Vojske Republike Srpske generalu Ratku Mladiću danas je u Hagu izrečena doživotna kazna zatvora.
Mladić je osuđen po deset tačaka optužnice, dok je oslobođen po prvoj tački “Genocid u šest opština” (Foča, Kotor Varoš, Prijedor, Ključ, Sanski Most, Vlasenica).
Proglašen je krivim po drugoj tački optužnice “Genocid u Srebrenici”, trećoj tački “Zločin i kršenje običaja ratovanja”, četvrtoj tački “Istrebljenje – zločin protiv čovječnosti” i petoj tački “Ubistvo – zločin protiv čovječnosti”.
Takođe je osuđen po šestoj tački optužnice “Ubistvo – kršenje običaja ratovanja”, sedmoj tački “Deportacija – zločin protiv čovječnosti”, osmoj tački “Prisilno premještanje – zločin protiv čovječnosti”, devetoj tački “Terorisanje – kršenje običaja ratovanja”.
Mladić je proglašen krivim i po desetoj tački optužnice “Napadi na civile – kršenje običaja ratovanja” i na kraju po jedanaestoj tački optužnice “Uzimanje talaca – kršenje običaja ratovanja”.
Tužilaštvo i odbrana iznosili su završne riječi od 5. do 15. decembra 2016. godine.
General Ratko Mladić uhapšen je u Srbiji i izručen Hagu u maju 2011. godine, a suđenje mu je počelo u maju 2012.
Haško tužilaštvo je 25. jula 1995. godine Tribunalu podnijelo prvu optužnicu protiv Ratka Mladića na kojoj je bio zajedno sa prvim predsjednikom Republike Srpske Radovanom Karadžićem.
Optužnica je više puta proširivana, a konačno je precizirana 2002. godine. Budući da su u razmaku od tri godine uhapšeni da im je suđenje počelo u razlčitim periodima optužnice protiv njih su razvdojene i sudilo im se u odvojenim postupcima.
Karadžić je u martu 2016. godine prvostepeno osuđen na 40 godina zatvora i čeka pravosnažnu odluku Tribunala u pritvorskoj jedinici u Ševeningenu.
Optužnice protiv Mladića
Kao vrhovni komandant srpskih snaga u Bosni i Hercegovini Mladić je optužen za planiranje, podsticanje i naređivanje svih zločina koje su njegovi potčinjeni izvršili.
Prema haškoj optužnici od 8. novembra 2002. godine, Mladić se tereti za genocid, progone, istrebljenje i ubistva, deportacije i nečovječno postupanje, navodno terorisanje civila, okrutno postupanje, napade na civile, uzimanje talaca iz redova osoblja mirovne misije UN-a.
Pod njegovom komandom, kako se tvrdi u optužnici, ubijeno je oko 7.000 muslimanskih zarobljenika na području Srebrenice.
Mladića terete i za granatiranje Sarajeva, kao i za logore “Omarska”, “Keraterm”, “Manjača” i “Trnopolje”.
Mladić je optužen za jedan slučaj genocida, sedam slučajeva saučesništva u genocidu i šest slučajeva kršenja zakona i običaja rata, uključujući ubistva, sprovođenje terora nad civilima i uzimanja talaca.
U dijelu optužnice koji se odnosi na zločine u opštinama koje su bosanski Srbi smatrali svojom teritorijom ostaje isti broj opština – šest je prije dve godine uklonjeno iz optužnice (Bihać-Ripac, Gradiška, Doboj, Gacko, Nevesinje i Teslić), a šest novih dodato (Hadžići, Ilidža, Novo Sarajevo, Pale, Sokolac i Trnovo).
Iako je zadržala isti broj opština, izmijenjena optužnica oslanja se na već ranije presude ne slučajeve procesuirane u Haškom tribunalu.
Mladić je tokom suđenja negirao krivicu a sa timom svojih branilaca pokušao da ospori navode tužilaštva i iskaze svjedoka.
Sud u Hagu osnovan 1993. godine
Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju u Hagu ili Haški tribunal je ad hok sud, osnovan Rezolucijom 827 Savjeta bezbjednosti UN 25. maja 1993. godine.
Stvarna nadležnost suda je da sudi za genocid, zločine protiv čovječnosti, povrede Ženevskih konvencija iz 1949. godine i dopunskih protokola, povrede zakona i običaja ratovanja. Ovaj sud može da sudi jedino pojedincima, ali ne i organizacijama ili vladama.
Nadležnost Haškog tribunala isključivo je ograničena na krivično gonjenje osoba koje su počinile teška kršenja međunarodnog humanitarnog prava po osnovu individualne krivične odgovornosti.
Njegova teritorijalna nadležnost odnosi se na područje bivše SFRJ, za vremenski period od 1. januara 1991. godine.
S obzirom na to da je većina postupaka koji se vode pred ovim sudom okončana ili je pri samom kraju, izlaznom strategijom o radu predviđeno je njegovo zatvaranje i formiranje Mehanizma za međunarodne krivične sudove koji će okončati preostale žalbene postupke.
Zaključno sa 15. novembrom ove godine, pred Haškim tribunalom je optuženo 127 lica za počinjena djela ratnog zločina koja su teritorijalno povezana sa prostorom BiH u periodu od 1992. do 1995. godine.
Od toga broja, 90 optuženih su Srbi (70,8 odsto), 28 Hrvati (22,1 odsto) i devet Bošnjaka (7,1 odsto). Od ukupnog broja optuženih, za njih 106 postupak je okončan, dok se protiv 11 lica postupak još vodi (tri lica su u prvostepenom, a osam u drugostepenim postupcima).
Haški tribunal je Sudu BiH proslijedio pet predmeta za ukupno 10 optuženih lica (devet Srba i jedan Hrva).
Od pomenutog broja lica protiv kojih je okončan postupak (106), 67 lica je osuđeno na kazne zatvora, osam je oslobođeno, 13 optuženika je umrlo i za 18 su optužnice povučene uz preporuku da se ovi slučajevi vode pred domaćim pravosuđem.
Licima koja su pravosnažno osuđena pred Haškim sudom za zločine počinjene na teritoriji BiH ukupno je izrečeno pet doživotnih kazni i 965,5 godina zatvora.
Za genocid i učešće u izvršenju genocida Haško tužilaštvo nikada nije optužilo nijedno lice nesrpske nacionalnosti. Optuženo je 23 lica srpske nacionalnosti za genocid i učešće u izvršenju genocida.
(agencije)