Tradicionalnim izloskom na planinu Motajicu, demobilisani borci prisjetili su se 24.marta 1992. godine kada je na sjevernim dijelovima opštine Prnjavor organizovana odbrana od napada neprijateljskih snaga. Tim povodom na lokalitetu Lipe, položena je vijenac na spomen obilježje gdje je odat i pomen svim poginulim borcima iz proteklog rata.
Ovom događaju najviše pažnje pridaju mještani ilovskog kraja, koji više od 20 godina tradicionalno organizuju druženja i okupljanja nekadašnjih boraca i njihovih potomaka a na ovaj način čuvaju sjećanje na događaje iz moderne istorije.
Među prvima koji je tih martovskih dana 1992.godine izašao na obronke Motajice bio je i Nedeljko Bijelonić iz Velike Ilove. I danas kako kaže, živa su sjećanja na te događaje kada su morali da brane svoj kućni prag od nepijateljskih snaga koje su napredovale iz pravca Dervente i Broda.
’’ Bio sam tada tu sa svojim komšijama i prijateljima i sa ovog mjesta smo kasnije krenuli i u oslobađanje drugih krajeva i odbranu Republike Srpske. Mnogo smo znoja i krvi prolili da bi odbranili ovu našu zemlju. Žao mi je onih momaka koji su dali svoj život u borbi dok smo mi dali naše godine i zdravlje. Važno je da se toga sjetimo i da se to ne zaboravi’’,rekao je Bijelonić.
U redovima tada novoformirano Drugog odreda koji je nalazio na odbrambenim linijama na Motajici bio je i Mladen Tešić iz Gornje Ilove. Kaže da su to bili teški dani a iza Motajice nije se imalo kuda.
’’ Kada smo se ovdje organizovali bilo je tu dosta ljudi iz Ilovskog kraja. Odavde sam i ja krenuo u rat. Bio sam na raznim mjestima od Dervente, Vučje planine, Doboja, Vozuće. Ja bi poručio svima da poštuju nas nekadašnje borce a neka čuvaju mir i Republiku Srpsku koju smo mi izgradili i odbranili ’’,rekao je Tešić.
U početku su u borbena dejstva bile uključene pješadijske čete iz Trstenaca, Smrtića i Velike Ilove i vod iz Pečene Ilove, uz podršku artiljerijskih jedinica, da bi im se 2. maja 1992. godine pridružile čete iz Potočana i Štrbaca, odred „Vukovi s Vučijaka“ i dva voda iz Palačkovaca.
Doagađaja prije 31 godinu dobro se sjeća i nekadašnji komandant Prva prnjavorske lake brigade Vlado Živković koji je u tom trenutku bio komandant Teritorijalne odbrane. Podsjetio je da je Drugi odred formiran s ciljem zaštite i odbrane stanovnika Prnjavora, Dervente i Trestenaca, a da su na Motajici zaposjednute prve odbrambene linije.
’’ Početkom 1992. godine kada još nije stvorena Vojska Republike Srpske, a polazeći od procjene ugroženosti opštine Prnjavor mi smo znali da dolaze jake neprijateljske snage. Već U samoj bilizini bila ja angažovana 103. brigada HVO-a a poslije im se pridružila i 107. brigada iz Bjelovara i to su bile regularne snage iz Hrvatske. Imajući u vidu da je u tom periodu u bilizini bila koncentrisana i artiljerija koja je mogla dejstvovati po samom Prnjavoru, morali smo brzo da reagujemo. Zbog toga mi smo u skladu sa uputstvom o Teritorijalnoj odbrani, izašli na obronke Motajice ’’,rekao je i Živković.
Živković navodi da je intervencijom tadašnjih boraca iz Prnjavora i dijelova Dervente, zaustavljeno dalje širenje neprijateljskih linija i dalje napredovanje u dubinu teritorije prema banjalučkoj regiji.
’’ Ono što je karakteristično za ovo područje je i to da su se na ovom dijelu razdvajala dva korpusa. To su bili peti korpus i Tuzlanski korpus a rijeka Ukrina bila je granica tih korpusa. Cilj tadašnjih jedinica HVO-a, Armije BiH, Zbora narodne garde i drugih bila je da ovladaju i kasarnom u Derventi i da prijeđu rijeku Ukrinu što je našom intervencijom onemogućeno. U tom momentu bilo je mobilisano 1.260 boraca, ali ne treba zaboraviti da su se naspram nas nalazile daleko veće i jače neprijateljske snage. Na prostor Republike Srpske ušle su regularne snage hrvatske vojske koje su počinile stravične zločine u Sijekovcu, Brodu i Derventi. Ja sam zahvalan svim tadašnjim borcima koji su izašli na obronke Motajice i odbranili Prnjavor i cijelu Republiku Srpsku’’,rekao je Živković
Druženju nekadašnjih boraca i odavanju pomena, prisustvovao je i načelnik opštine Darko Tomaš. Posjetio je da je izlazak Opštinskog štaba Teritorijalne odbrane Prnjavor na lokalitet Lipe, važan datum za lokalnu zajednicu.
’’Zbog tog važnog datuma i tih hrabrih ljudi mi danas obilježavamo Dan opštine i proslavljamo taj dan sa velikim ponosom. Moru reći da je ovaj događaj prerastao u tradiciju i mjesto okupljanja ljudi na kojem dolaze ne samo ljudi iz Prnjavora već i iz Dervente i Srpca. Svi ti ljudi su svjedoci nekih ranijih događaja i naša je dužnost da puštujemo te ljude i sve događaje koje su proživjeli’’,rekao je Tomaš.
Sa područja opštine Prnjavor u proteklom ratu poginulo je 626 boraca.Izlaskom na lokalitet Lipe na Motajici privode se kraju aktivnosti na obilježavanju 24. marta Dana opštine Prnjavor.
TV K3