Dokumentarno-igrani film “Koridor 92” o jednoj od najznačajnijih bitaka Vojske Republike Srpske, autora Slađane Zarić, večeras je premijerno prikazan na RTRS-u u okviru obilježavanja Dana Republike Srpske, 9. januara.
Ovaj film bavi se hronologijom jedne od najznačajnih bitki Vojske Republike Srpske – bitkom za proboj koridora u Posavini i baziran je na svjedočenjima učesnika borbi, pripadnika gotovo svih jedinica koje su učestvovale u operaciji.
Na osnovu njihovih priča rekonstruisani su događaji koji su uticali na dalji ishod borbe – spajanje jedinica Istočnobosanskog i Prvog krajiškog korpusa, borbe za oslobođenje Modriče, Odžaka i Dervente, višemjesečne borbe na Obodnom kanalu i Kostrešu i konačno oslobođenje Broda.
Dokumentarno-igrani film pokriva dešavanja u opštinama Modriča, Odžak, Derventa i tadašnjem Bosanskom Brodu, u kojima je djelovao Prvi krajiški korpsu Vojske Republike Srpske, nosilac vojne operacije “Koridor”.
Film se bavi i stradanjima srpskog stanovništva u hrvatskim logorima na prostoru Posavine u periodu prije otpočinjanja vojne akcije VRS mart-jun 1992. godine.
U logorima u Posavini bilo je zarobljeno oko 2.800 Srba, među kojima i 106 djece.
Za zločine i ubistva Srba u logorima u Derventi, Odžaku i Brodu pravosnažno je osuđeno 19 pripadnika Hrvatskog vijeća odbrane i Hrvatske vojske na kaznu zatvora u ukupnom trajanju od 120 godina.
Operacija “Koridor”, kako se zvanično zvala ova velika vojna akcija, za stanovništvo obje Krajine značila je život. Omogućila je ponovo uspostavljanje snadbijevanja hranom, strujom, dostavu lijekova.
Zbog nedostataka kisonika, do kojeg je došlo poslije presijecanja putne komunikacije sa Jugoslavijom, u banjalučkom porodilištu tokom maja i juna 1992. godine umrlo je 12 beba.
Proboj koridora bio je te 1992. godine pitanje opstanka ili nestanka srpskog naroda u jednom dijelu Republike Srpske.
Film hronološki prati događaje od 3. marta, kada su snage Hrvatske vojske uz pripadnike Hrvatskog vijeća odbrane ušle na prostor BiH i u daljem napredovanju presjekle vezu srpskih Krajina sa Srbijom, do 7. oktobra 1992. godine kada je oslobođen Brod i kada su ostvareni ciljevi operacije “Koridor”.
U scenama rekonstrukcije borbi učestvovali su pripadnici Vojske Srbije koji su pružili i logističku podršku u realizaciji filma.
Prema podacima Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, tokom akcije “Koridor” u opštinama Modriča, Derventa, Odžak i Brod poginulo je 508 boraca Vojske Republike Srpske i Milicije Republike Srpske Krajine.
Prema hrvatskim podacima, stradao je 1.261 vojnik Hrvatske vojske i HVO-a.
Srna