U Hramu Hristovog Vaskrsenja u Prebilovcima kod Čapljine danas je služena Sveta arhijerejska liturgija povodom praznika Svetih prebilovačkih i svehercegovačkih mučenika.
Liturgiju su služili njihova visokopreosveštenstva mitropoliti dabrobosanski Hrizostom i crnogorsko-primorski Joanikije, te episkopi zahumsko-hercegovački i primorski Dimitrije, dizeldorfski i njemački Grigorije, humski Jovan i budimljansko-nikšićki Metodije uz sasluženje igumana manastira Žitomislić Danila i brojnog sveštenstva.
Hram Vaskrsenja Hristovog sagrađen je i osveštan 2015. godine u znak sjećanja na oko 4.000 Srba donje Hercegovine koje su ubile ustaše, a Srpska pravoslavna crkva /SPC/ iste godine kanonizovala je žrtve Prebilovaca i donje Hercegovine u Drugom svjetskom ratu.
Ovaj praznik ustanovljen je u kalendaru na datum kada su ustaše 1941. godine zvjerski ubile više od 850 mještana ovog sela, uglavnom žena i djece i bacile u jamu u Šurmancima nadomak Međugorja.
Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije u besjedi je istakao da su Sveti
prebilovački i svehercegovački mučenici izlili svoju krv za Hrista i prešli u život vječni pridruživši se svetiteljima.
“Oni su kroz mučeništvo i vjeru, kroz stradanje za Hrista postali učesnici vječne slave Božije. Znamo i to da na ovome mučeničkom mjestu ovaj sveti dan, 6. avgust, uvijek poštovao kao dan mučenika”, istakao je vladika Joanikije.
Prema njegovim riječima, u ratno vrijeme poslije njihovog stradanja i dugi niz decenija nakon rata to je bio dan plača i bola, ali i hrišćanske nade.
“Tako je Gospod lagano projavljivao slavu Svetih mučenika prebilovačkih i hercegovačkih i blažio rane njihovih najbližih. Pojavljivala se lagano slava djece postradale za Hrista”, rekao je mitropolit Joanikije.
On je naglasio da su hercegovačke vladike Atanasije i Grigorije zajedno podigli crkvu u Prebilovcima koje su izabrali za saborno mjesto novomučenika hercegovačkih, jer je ovo mjesto “mali Jasenovac”.
Mitropolit Joanikije je podsjetio da je ovo mjesto nekoliko puta stradalo, prvo u vrijeme Drugog svjetskog rata, a kasnije i u posljednjem ratu kada je hram uništen, a kosti spaljene, poput moštiju Svetog Save.
“Ovaj sveti hram svjedoči našu vjeru u Vaskresenje Hristovo. Slava mučenika Hristovih, djece i nevinog naroda obasjava i nas danas ovdje sabrane i oplemenjuje naša srca. Sabrali smo se da postanemo pričesnici te slave Božije, a ne da se bilo kome svetimo. Kao što je govorio blaženopočivši patrijarh srpski German `nećemo zaboraviti, ali obasjani slavom novomučenika Hristovih, moramo oprostiti` i praštamo, ali `ne zaboravljamo`”, poručio je vladika Joanikije.
Mitropolit Hrizostom nakon liturgije je rekao da su se vladike i vjernici u Prebilovce sabrali da iskažu crkveno, ali i mučeničko sabranje Crkve.
“Da budemo svi jedno danas sa njima, jer vjerujemo da ih je Gospod proslavio. Neka je slava mučenicima, a nama neka Gospod da zdravlja, sreće i blagoslova. Neka oni danas blagoslove ono što su ljudi pokušali da unište, da se obnovi život. Najvažnije je da život obnovimo rađanjem i množenjem, onda će se cijela zemlja obnoviti, jer čovjek je nakon Boga najveće dobro”, naveo je mitropolit Hrizostom.
Vladika zahumsko-hercegovački i primorski Dimitrije zahvalio je vladikama što su danas došli na mjesto stradanja i Vaskrsenja.
“U crkvenim pjesmama je mjesto stradanja i mjesto golgote postalo raj. Tako neka bi molitvama svih svetih i ovo mjesto postalo mjesto naše utjehe i jačanja u vjeri. Zaslužuje molitve vladika Atanasije, zaslužuje trud vladike Grigorija, zaslužuje postojanost oca Marka i svih vas da se ovdje okupljamo. Neka ovo bude mjesto našeg okupljanja dok Gospod ponovo ne dođe”, rekao je vladika Dimitrije nakon liturgije.
Srpska pravoslavna crkva /SPC/ 2015. godine kanonizovala je žrtve Prebilovaca i donje Hercegovine u Drugom svjetskom ratu, a ovaj praznik ustanovljen je u kalendaru na datum kada su ustaše 1941. godine zvjerski ubile više od 850 mještana ovog sela, uglavnom žena i djece i bacile u jamu u Šurmancima nadomak Međugorja.
Ovaj zločin je u bivšoj Jugoslaviji prikrivan, a 1961. godine jame u koje su bacani Srbi su zabetonirane.
Otkopavanje 13 jama na području donje Hercegovine počelo je 1990. godine, a
kosti više od 4.000 Srba 4. avgusta 1991. godine su sahranjene u spomen – kosturnicu u Prebilovcima.
U junu 1992. godine tokom ofanzive “Čagalj” pripadnici HOS-a i HVO-a minirali su spomen-kosturnicu.
Po povratku Srba u Prebilovce poslije 2000. godine, ostaci kostiju su sakupljeni, a po izgradnji Hrama Vaskrsenja Hristovog počivaju u njegovoj kripti.
Hram u Prebilovcima sagrađen je uz pomoć tadašnjeg predsjednika Srpske Milorada Dodika i zahvaljujući donacijama Srba u dijaspori.
Urađen je po uzoru na Crkvu Hristovog groba u Jerusalimu koja je simbol vaskrsenja i života, a od tada do danas Prebilovci su mjesto koje opominje i prkosi svima koji misle da se jedan narod može istrijebiti sa svog vječnog ognjišta.
Liturgiji su danas prisustvovali poslanik u Predstavničkom domu parlamenta BiH LJubica Miljanović, poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske Ilija Tamindžija i potpredsjednik Gradskog vijeća Mostara Velibor Milivojević, te veliki broj vjernika iz doline Neretve, ali i Republike Srpske i Srbije.
SRNA