Pravoslavna crkva i njeni vjernici danas proslavljaju praznik Svetog velikomučenika Pantelejmona, u našem narodu poznatog i kao Sveti Pantelija.
Sveti Pantelejmon rodom je iz Nikomidije (današnji Izmit u Turskoj) od majke hrišćanke i oca neznabošca. Majka mu se zvala Еvula, a otac Еvstorgije. Kao mladić, Pantelejmon je učio za ljekara. Prišao je svešteniku Еrmolaju koji ga je ne samo naučio vjeri Hristovoj nego i krstio. Brojni su zapisi o čudotovornim izlječenjima koja se pripisuju Svetom Pantelejmonu.
On je čudotvorno izliječio slijepog čovjeka koji je potom prihvatio Hristovu vjeru. To je izazvalo zavist ljekara koji su uzalud tog čovjeka pokušavali da izliječe, a koji su potom Pantelejmona optužili da je hrišćanin. Izašavši pred sud cara Maksimijana, javno je to priznao. Pred carem je izliječio i čovjeka koji je dugo bolovao što je mnoge neznabošce privuklo hrišćanstvu. Car je Svetog Pantelejmona stavio na muke, ali mu se Gospod javljao nekoliko puta i iscjeljivao ga.
Dijelovi svetih moštiju ovog velikomučenika nalaze se u manastiru Hilandaru, kao i u tri crkve u Beogradu: u hramu Rođenja Presvete Bogorodice na Kalemegdanu (crkva Ružica), zatim u hramu Svetog Arhangela Gavrila i u podvorju Moskovske patrijaršije, odnosno u hramu Svete Trojice (takozvana Ruska crkva). Sveti Pantelejmon smatra se već skoro 2.000 godina zaštitnikom medicine i farmacije. Slavi se 27. jula po starom, odnosno 9. avgusta po novom kalendaru.
Manastir Svetog velikomučenika i celebnika Pantelejmona u Lepčincu, spada u drevne svetinje tzv. Vranjske Svete Gore. Podignut je u neznanim istorijskim dubinama u predjelu u kojem su obitavali i podvizavali se pustinožitelji. U naše vrijeme obnovio ga je arhimandrit Pajsije Tanasijević (bivši iguman manastira Hilandara na Svetoj Gori Atonskoj) koji je u njemu okupio bratstvo. Od 1998. godine ovo je ženski manstir.
Ovo svešteno mjesto je od davnina poznato i kao mjesto mnogobrojnih iscjeljenja mnogovrsnih bolesti i tegoba narodnih. S obzirom da je sama crkva posvećena svetom Velikomučeniku Pantelejmonu, čudotvornom iscjelitelju, kroz svu istoriju, ali i danas, do javnosti stižu posvednevne informacije o čudesnim iscjeljenjima koja bivaju u ovoj Svetinji molitvenim dejstvom svetog Pantelejmona.
Narodna vjerovanja
Inače, ako planirate započinjanje nekog posla, danas je pravi dan za to. Vjeruje se da će svaki rad Sveti Pantelejmon blagosiljati i učiniti uspješnim. Takođe, ako se spremate za put, krenite. Sveti Pantelejmon je bio veliki putnik, a zaštitnik je svih kojima je drum drugi dom.
U Srbiji relativno mali broj ljudi ovog svetitelja slavi kao krsnu slavu. Zato, ako se danas dva nepoznata čovjeka sretnu u crkvi sa slavskim kolačem u rukama, obavezno treba da se izljube i čestitaju jedan drugom slavu, jer se vjeruje da su sigurno rod. Spada u ognjene svece, kao i Sveti Ilija i Ognjena Marija. Zato nije dobro raditi u poljima, oko klasja… U narodu važi izreka: “Gromom bije gromovnik Ilija, vatrom pali Ognjena Marija, potpiruje Sveti Pantelija”.
Kurir