Čak svaki četvrti zaposleni u Republici Srpskoj prima platu od 550 KM i manje od toga, dok je samo na zagarantovanom minimalcu oko 22.600 radnika.
Minimalna plata u Republici Srpskoj iznosi 520 KM, a u Savezu sindikata RS insistirali su da se poveća na 550 KM. Poslodavci su to odbili, zbog čega je na sjednici Vlade RS odlučeno da zagarantovani minimalac ostane nepromijenjen.
Vlada RS je takvu odluku donijela, kako je saopšteno, imajući u vidu kretanje plata, rast proizvodnje i životnog standarda u Srpskoj.
– Mi smo na sastanku kod premijera RS, kada smo razgovarali o predloženom budžetu i ekonomskim reformama, tražili da se minimalac poveća na 550 KM. Smatramo da tih po 30 KM ne bi mnogo opterećivalo nijedan poslovni subjekt u Srpskoj ako isplaćuju minimalne plate samo NK radnicima – objašnjava za Srpskainfo potpredsjednik Saveza sindikata RS Tane Peulić.
Isplate na crno
Kaže da je u praksi situacija drugačija i da se minimalac u nekim firmama isplaćuje i NK radnicima, ali i ljudima s visokom stručnom spremom. Suština je, kako kaže, da su plate realno veće, jer se određeni iznos isplati na crno, pa se tu ne uplaćuju doprinosi.
– To nije nikako dobro i to treba riješiti. Pa, kad se ovi radnici penzionišu neće imati ni za lijekove. Time se urušava budućnost sadašnjih radnika. Doduše, sada u odluci Vlade RS vidim pomaka u tumačenju da se zagarantovana plata od 520 KM odnosni na najniže vrednovana radna mjesta – dodaje Peulić.
Smatra da se s povećanjem najniže plate u RS povećava i broj onih koji je primaju, odnosno da je dobijaju i NK radnici i oni s višim stepenom obrazovanja. Tako je u septembru 2020. godine, a po posljednjim podacima Instituta za javno zdravstvo RS, bilo oko 3.500 ljudi više na minimalcu nego u istom periodu 2019. godine.
Sindikat
Ističe da Savez sindikata RS, inače, zastupa stav da svaki radnik treba da zaradi svoju platu, ali da je shodna njegovom radu i rezultatu.
– Ovako imamo radnika koji u pojedinim preduzećima primaju minimalce, a rade svaki dan po devet sati – navodi Peulić.
Navodi da ima i poslodavaca koji izuzetno cijene zaposlene i nagrađuju rad.
– Ne treba da čudi što mladi odlaze. Nemaju sigurnost – kategoričan je Peulić.
Dopune zakona
U Vladi RS, kroz usvojene ekonomske reforme, poručuju da je u toku izrada Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o radu, koji ove godine treba da bude upućen u parlamentarnu proceduru.
– Biće jasno i jednoobrazno definisanje pojma plate i elemenata za utvrđivanje plate i precizno definisanje pojma najniže plate – tvrde u Vladi RS.
Uvjeravaju da će im u 2021. godini biti cilj stvaranje povoljnog ambijenta za dostojanstven rad, povećanje životnog standarda radnika, kao i doprinosa ukupnim mjerama Vlade Republike Srpske za zadržavanje radnika u Republici Srpskoj.
– Osim toga, pripremljen je i zakon o zaštiti od uznemiravanja na radu i upućen u parlamentarnu proceduru, kao i zakon o izmjenama i dopunama Zakona o zaštiti na radu – navode u Vladi RS.
Poslodavci protiv “pijace”
Stav poslodavaca je poznat od ranije; smatraju da minimalne plate uopšte ne treba definisati zakonski, već da se određuje vrednovanje na tržištu rada. Ipak, za to nemaju podršku Vlade koja svaki put, a zbog nepostignutog dogovora na sjednici Ekonomsko-socijalnog saveta RS, donosi odluku o najnižoj plati u Srpskoj.
Predsednik Unije udruženja poslodavaca Srpske Saša Trivić smatra da ne postoji ekonomska opravdanost za povećanjem minimalca.
– S predstavnicima Vlade RS prošle godine smo se dogovorili, a što nije ispunjeno, da budu urađeni ekonomski parametri koji će utvrditi koliki minimalac zapravo treba da bude. Očigledno je da bi se svi socijalni partneri bavili pijacom, zbog čega smo rekli da uopšte nema potrebe da razgovaramo o najnižoj plati. Podsjećam da je minimalac prešao 55 odsto prosječne plate – kaže Trivić.
Prosječna plata u Republici Srpskoj za novembar je bila 969 KM i za 52 marke je veća nego u novembru 2019. godine.
Podaci Poreske uprave RS za septembar 2020.
Platu ispod zagarantovanog minimalca u Republici Srpskoj prima značajan broj radnika, a po podacima Poreske uprave RS, u septembru ih je bilo 19.270.
– Obveznici doprinosa/zaposleni kojima su primanja iskazana ispod 518 KM su ili prijavljeni na nepuni fond radnih sati, odnosno manje od 40 sati sedmično, ili su u datom periodu bili na bolovanju – kažu u Poreskoj upravi RS.
Srpskainfo.com (Foto: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA)