Direktor Centra za društveno-politička istraživanja /CDPI/ Republike Srpske Dušan Pavlović uputio je članovima njemačkog parlamenta hitan poziv za zvanično priznavanje i obilježavanje Dana sjećanja na žrtve genocida nad Srbima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/.
Pavlović je pozvao članove Bundestaga da 22. april bude ustanovljen kao nacionalni Dan sjećanja na genocid nad Srbima, sa obrazovnim programom u okviru nastavnih planova i programa.
On je u pismu predsjedniku Bundestaga Berbel Bas i poslanicima istakao da 22. april predstavlja značajan dan u istoriji Drugog svjetskog rata i ljudskih prava – dan kada je 1945. godine posljednja grupa zatvorenika u koncentracionom logoru Јasenovac, često nazivanom “Aušvic Balkana”, izvela očajnički i herojski proboj za slobodu, odlučivši da se suoči sa smrću umjesto da nastavi da trpi nezamisliva zvjerstva.
Pavlović je naveo da se ovaj dan obilježava kao Dan sjećanja na genocide nad Srbima, Јevrejima i Romima pod surovim režimom NDH koja je djelovala pod političkom i vojnom kontrolom nacističke Njemačke.
– Pišem vam ne samo kao rukovodilac institucije koja, između ostalog, ima mandat da njeguje kulturu sjećanja, već i kao sertifikovani predavač `Јad Vašema` za Holokaust od 2005. godine i kao direktni potomak žrtava genocida nad srpskim narodom u NDH. Cilj ovog pisma je da se pozabavi dubokim moralnim neuspjehom i sistemskim previdom u vašem istorijskom narativu, koji kroz generacije nastavlja da nanosi bol preživjelima i njihovim porodicama – navedeno je u pismu.
Pod pokroviteljstvom nacističke Njemačke, naglasio je Pavlović, NDH je sprovela strašan plan sistematskog uništenja oko dva miliona pripadnika srpske populacije na svojoj teritoriji – da ubije jednu trećinu, drugu trećinu da protjera, a ostatak prisilno asimiluje kroz katoličenje i hrvatizaciju. Ova genocidna agenda, naveo je on, tekla je uporedo sa surovim uništenjem Јevreja i Roma/Sinti koje se dešavalo na istoj teritoriji, sve pod njemačkim nadzorom i saučesništvom.
– Prema današnjim procjenama, tim genocidom obuhvaćeno je od 1,1 do 1,3 miliona Srba u NDH, što oslikava katastrofalni period ciljanog uništenja koje je ideološki i politički podržala i kontrolisala nacistička Njemačka – istakao je Pavlović.
On je naveo da je ova užasna genocidna politika, usmjerena na istrebljenje i asimilaciju srpske populacije, široko analizirana i potvrđena od raznih vjerodostojnih izvora – uključujući Rafaela Lemkina, kreatora Konvencije o genocidu, zapisnike sa Nirnberških suđenja i brojne vodeće naučnike širom svijeta.
– Ove procjene detaljno objašnjavaju političko, vojno i ideološko saučesništvo i odgovornost Njemačke u ovim zločinima – istakao je Pavlović.
Pavlović je naveo da ovaj genocid, kao i drugi, treba da bude priznat pod smjernicama koje je postavila Konvencija UN o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida. Odgovornost je na globalnoj zajednici, uključujući Njemačku, da prizna takve zločine da bi se spriječilo njihovo ponavljanje i da bi se univerzalno poštovala ljudska prava.
– Izostanak zvaničnog priznavanja ovog genocida od Njemačke nepravda je koju do danas trpimo i koja produbljuje rane iz prošlosti. Ovaj propust može se doživjeti kao diskriminatorni čin koji budi stare predrasude i srbofobiju – nagovještaj da su slovenski i srpski životi manje vrijedni i bolni podsjetnik na rasne hijerarhije koje je propagirala nacistička ideologija – piše u pismu članovima Bundestaga.
Njemačka snosi posebnu odgovornost, smatra Pavlović, s obzirom na njenu istorijsku ulogu, da bude primjer u promovisanju razumijevanja ovih mračnih poglavlja istorije i da radi na jačanju uticaja tolerancije i pravde.
– S dubokom zabrinutošću ukazujem na zabrinjavajuću nedosljednost u nacionalnoj politici Njemačke. Dok je Njemačka sponzorisala inicijative u Generalnoj skupštini UN za priznavanje i osudu drugih skorašnjih masovnih zločina, istovremeno se ustručava da se potpuno i transparentno suoči sa svojim istorijskim grijesima i odgovornošću za genocid nad Srbima u NDH – naveo je Pavlović.
On je istakao da ovaj selektivni pristup ne samo da potkopava kredibilitet Njemačke na međunarodnoj sceni već dovodi u pitanje i njen moralni autoritet da se zalaže za ljudska prava i pravdu širom svijeta.
– Izbjegavanjem priznavanja ovog dijela svoje istorije Njemačka rizikuje da bude viđena kao neko ko se krije iza fasade selektivnog pamćenja, odbijajući da u potpunosti prihvati bolan, ali neophodan proces potpunog istorijskog pomirenja. Stvaranje percepcije o licemjerju Njemačke posebno je neprijatno i štetno, i u zemlji i na međunarodnom planu, jer sugeriše svjesnu podršku preživljavanju starih ideologija i predrasuda u novim oblicima – naglasio je Pavlović.
Uzimajući u obzir sve rečeno, on je pozvao njemački parlament da ispravi ovaj previd i što hitnije usvoji rezoluciju i zvanično prizna genocid nad Srbima u NDH.
– Takođe, pozivam da se ustanovi 22. april kao nacionalni Dan sjećanja na genocid nad Srbima s obrazovnim programom u okviru nastavnih planova i programa. Ovaj postupak ne bi samo uskladio njemačku domaću politiku o ljudskim pravima sa njenom međunarodnom pozicijom već bi ojačao posvećenost priznavanju svih žrtava prošlih zlodjela i, konačno, okončao diskriminaciju žrtava zasnovanu na njihovom kulturnom identitetu – poručio je Pavlović.
On je ukazao na to da je CDPI posvećen pružanju podrške ovom cilju kroz obrazovne programe, istraživanja i javne angažmane, da bi se osiguralo da istina o ovom mračnom poglavlju istorije bude u potpunosti priznata i zapamćena.
– Spremni smo da pružimo svaku neophodnu pomoć za olakšavanje ovog važnog akta priznanja – naveo je Pavlović.
On je uputio i zahtjev da bude obaviješten o svim parlamentarnim akcijama ili odlukama povezanim sa ovim pitanjem, preporučivši da se osigura transparentnost koja je ključna za oporavak i ispravljanje istorijskih nepravdi.
– Dok odajemo počast onima koji su se hrabro borili za svoje dostojanstvo i živote 22. aprila 1945. godine, obavežimo se da ćemo se držati vrijednosti za koje su se žrtvovali. Radujem se vašoj podršci i svjedočenju prelomnom trenutku u našoj zajedničkoj istoriji, gdje Njemačka priznaje i ispravlja greške iz svoje prošlosti, dokazujući svoju posvećenost istini, pravdi i pomirenju – naveo je Pavlović u pismu koje je objavljeno je na sajtu na četiri jezika.
RTRS (Foto: RTRS)