Na lokalnim izborima koji su održani u nedjelju u BiH, prema preliminarnim rezultatima, ukupno osam žena je izabrano da budu na čelu lokalnih zajednica, ali iako ih je više u odnosu na prethodne izbore, većina njih je izabrana da vode manje opštine.
Tako su u Republici Srpskoj izabrane tri, a u Federacije BiH pet žena koje će voditi lokalne zajednice.
Kada je riječ o Republici Srpskoj, načelnice Jezera će ponovo biti Snežana Ružičić (SNSD), koja ostaje na mjestu načelnice još četiri godine, zatim Milka Ivanković (SNSD) u Istočnom Drvaru, koja je za jedan glas pobijedila protivkandidata, te Mila Petković (SNSD) u Novom Goraždu.
U Federaciji BiH će na mjesto načelnice opštine Novo Sarajevo doći Benjamina Karić (SDP), koja je prethodne četiri godine bila na čelu Sarajeva. U Zavidovićima će na načelničko mjesto zasjesti Erna Merdić Smailhodžić (SDA), a treća žena načelnica dolazi iz Čapljine – Iva Raguž (HDZ).
Četvrta je kandidatkinja SNSD-a za načelnika opštine Drvar Dušica Runić, dok je peta Smiljka Radlović, koja je kao nezavisni kandidat odnijela pobjedu u Bosanskom Grahovu.
No, iako se povećao broj načelnica sa šest na osam u odnosu na prethodne lokalne izbore, BiH i dalje drastično kaska za Evropom po broju žena koje su na čelu lokalnih zajednica.
To potvrđuje i Saša Leskovac, stručni savjetnik u Agenciji za ravnopravnost polova BiH Ministarstva za ljudska prava i izbjeglice BiH, koji za “Nezavisne novine” ističe da od ukupnog broja načelnika lokalnih vlasti svega 5,6 odsto čine žene.
“Ako poredimo sa stanjem u Evropi uočava se drastičan i poražavajući jaz. Naime, prema podacima ‘The women majors projects’ iz 2023. godine, procenat načelnica u Evropi iznosi 17 odsto, pri čemu je u zapadnoj Evropi taj procenat više od 18 odsto, u sjevernoj Evropi čak 32 odsto, a u južnoj Evropi devet odsto. BiH je daleko ispod prosjeka i u regionu, odnosno jugoistočnoj Evropi, u kojoj procenat načelnica iznosi oko 11 odsto. Dakle, iako ovogodišnji lokalni izbori pokazuju blagi porast broja načelnica sa šest na osam, to je i dalje veoma daleko od zadovoljavajućeg učešća žena u izvršnoj vlasti na lokalnom nivou”, ističe Leskovac.
Takođe, kako kaže, treba naglasiti da se podaci iz Evrope odnose na načelnice velikih gradova.
“No, situacija u BiH je da od osam izabranih načelnica na lokalnim izborima, njih tri su načelnice srednjih i većih opština, i to Čapljine koja ima 26.000 stanovnika, Zavidovića koji broji 35.000 stanovnika, te Novog Sarajeva sa 64.000 stanovnika, dok se u ostalim slučajevima radi o veoma malim opštinama. Drvar ima 7.000 stanovnika, Bosansko Grahovo 2.500, Novo Goražde 3.100, Istočni Drvar 79 stanovnika, te Jezero 986 stanovnika”, zaključuje Leskovac.
Biografije budućih (grado)načelnica
Republika Srpska
Snežana Ružičić (Jezero) je rođena 6. aprila 1976. godine u Jajcu.
Osnovnu i srednju Elektrotehničku školu je završila u Jajcu. Diplomirala je opšte pravo na Pravnom fakultetu Panevropskog univerziteta “Apeiron” u Banjaluci.
Od 2005. do 2007. godine bila je zaposlena kao menadžer na programu “Razvoj i podrška proizvodnji organske hrane”, koji je sprovodio PDF. Od 2008. do 2010. godine radila je kao menadžer JICA (Japanska agencija za međunarodnu saradnju) projekta “Razvoj ljudskih resursa i očuvanje okoline”. Od 2013. do 2014. obavljala je funkciju šefa Kabineta predsjedavajućeg Vijeća naroda Republike Srpske. Od 2014. do 2016. bila je zaposlena u Vijeću naroda Republike Srpske kao samostalni stručni saradnik za administrativne poslove u Odjeljenju za zakonodavna i pravna pitanja i sekretar Zajedničke komisije Vijeća naroda Republike Srpske i Narodne skupštine Republike Srpske. Član je Glavnog odbora SNSD-a i predsjednik Opštinskog odbora SNSD-a Jezero. Trenutno obavlja funkciju načelnika opštine Jezero na koju je prvi put izabrana na lokalnim izborima u oktobru 2016. godine, gdje je ubjedljivo pobijedila sve protivkandidate s osvojenim glasovima u ukupnom procentu od 54,52 odsto. Majka je dvoje odrasle djece, sina i kćerke.
Milka Ivanković (Istočni Drvar) rođena je 4.5.1964. godine u Drvaru.
Završila je Ekonomsku školu 1982. godine. Aktivna je od 1995. u nevladinom sektoru, nakon protjerivanja Srba 13 zapadnokrajiških opština. U Udruženju za povratak Drvačana i ostalih Srba zapadne Krajine radila je aktivno do 2004. Svojim radom i zalaganjem doprinijela je formiranju Srpskog Drvara 1996. godine, kad je Ustavom Republike Srpske dobijen status opštine, sadašnji Istočni Drvar.
Nakon političkog angažovanja u Stranci Drvarčana dobila je povjerenje povratnika Drvarčana i bila vijećnik u prvom sazivu Opštinskog vijeća Drvar (FBiH).
Obavljala je funkciju predsjednika Skupštine opštine Istočni Drvar od 2002. do 2004. godine, te nastavila funkciju načelnika do 2007.
Šest godina kasnije na vanrednim izborima osvojila je ponovo funkciju načelnika opštine Istočni Drvar, koja je potvrđena dva puta – na redovnim izborima 2016. i 2020. godine.
Udata, majka sina i kćerke, baka petoro unučadi.
Mila Petković (Novo Goražde), rođena 29. jula 1976. godine u Goraždu, diplomirala na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu 2001. godine.
Već dva mandata je na funkciji načelnika opštine. Tokom svog mandata fokusirala se na podršku lokalnom stanovništvu, omladini i unapređenju infrastrukture. Njen rad je rezultirao značajnim poboljšanjem životnih uslova u opštini i stvaranjem novih prilika za mlade ljude.
Posebno je posvećena unapređenju uslova osnovnog i srednjoškolskog obrazovanja djece i razvoj sporta u opštini. Njena vizija za budućnost uključuje nastavak rada na poboljšanju infrastrukture, jačanju podrške lokalnim preduzetnicima i unapređenju uslova za život i rad svih građana. Svojim iskustvom, znanjem i energijom spremna je da nastavi da vodi opštinu ka boljoj i svjetlijoj budućnosti.
Član je GO SNSD-a i član Predsjedništva SNSD-a. Udata je i majka jednog djeteta.
Federacija BiH
Benjamina Karić, rođ. Londrc (Sarajevo) , rođena je u Sarajevu 1991. godine. Diplomirala je na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu 2013, a magistrirala na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu godinu kasnije. Dobitnica je priznanja “Srebrna značka” na Univerzitetu u Sarajevu za izuzetan uspjeh tokom dodiplomskog i postdiplomskog studija. Uporedo studirajući, godine 2015. diplomira na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, Odsjek za istoriju. Godine 2018. doktorirala je na Pravnom fakultetu Univerziteta u Zenici na Katedri za istoriju države i prava. Najmlađi je doktor pravnih nauka u Bosni i Hercegovini i prvi poslijeratni doktor klasičnog rimskog prava. Aktivno govori engleski i njemački jezik. Autor je više od 50 publikacija, knjiga, članaka, te prevoda i prikaza. Osnivač je i član Udruženja BATHINVS, čiji je cilj izučavanje i promovisanje ilirskog nasljeđa i drevnih i klasičnih civilizacija, član je Balkanske asocijacije za rimsko pravo “Societas pro Iure Romano”, član Vijeća kongresa bošnjačkih intelektualaca, član kluba “Rotary International Delta” Sarajevo.
Član SDP BiH je od 2010. godine, a potpredsjednica od 2019. Prošla je sva akademska zvanja, od demonstratora, asistenta, višeg asistenta do docenta. Zaposlena je na Pravnom fakultetu Univerziteta u Travniku, u svojstvu docenta, na Katedri za istoriju države i prava. Od 2019. godine vrši funkciju prodekana za nastavu. Voditelj je Odbora za kvalitet na Pravnom fakultetu. Dobitnica je nekoliko priznanja za izuzetno zalaganje i doprinos u razvoju nastavne i naučne djelatnosti. Na Pravnom fakultetu Internacionalnog univerziteta u Sarajevu angažovana je u svojstvu eksperta u praksi. Udata je i majka jednog djeteta.
Erna Merdić Smailhodžić (Zavidovići) rođena je 28.2.1992. godine. Djetinjstvo i mladost je provela u Zavidovićima, gdje je završila osnovnu školu i Gimnaziju. Dodiplomske studije završila je u Bosni i Hercegovini, a postdiplomske studije u Austriji. Trenutno ima zvanje magistar prava – oblast Evropsko i međunarodno poslovno pravo, stekavši ga na Univerzitetu u Beču. Tokom postdiplomskih studija radila je praksu u Ambasadi BiH u Beču. Nakon završenih studija vratila se u Zavidoviće.
“Počela sam raditi u porodičnoj firmi. Danas upravljam ovom firmom koja zapošljava oko 50 radnika u jednom složenom tehničko-tehnološkom procesu, obavljajući menadžerske poslove. Sa 28 godina prvi put sam bila na nekoj izbornoj listi. Te godine sam osvojila najveći broj glasova od svih žena u Zavidovićima u konkurenciji svih listi, ne samo SDA. Sa 28 godina postajem predsjedavajuća Općinskog vijeća Zavidovići. Nakon dvije godine, na opštim izborima bila sam kandidat za Skupštinu ZDK, također osvojim najveći broj glasova ikada, kao neki kandidat iz Zavidovića, najviše unutar SDA, ali i općenito, uključujući žene i muškarce”, napisala je ona.
U februaru ove godine je izabrana za predsjednicu SDA Zavidovići. Od političke saradnje Erna Merdić Smailhodžić dosta je sarađivala sa raznim međunarodnim organizacijama kao političar kroz programe osnaživanja mladih i žena u politici (IRI, NDI, UNWOMEN, OSCE, NED, WORLD MOVEMENT FOR DEMOCRACY). Što se tiče privatnog života, odrasla je u porodici sa majkom, ocem i bratom. “Sa 17 godina sam upoznala svog sadašnjeg supruga. Udala sam se sa 23 godine, imamo dvije kćerke: jednu djevojčicu od šest godina i bebu od sedam mjeseci”, dodaje ona.
Iva Raguž (Čapljina) je rođena 29.8.1981. godine u Sarajevu.
Osnovnu školu završila je u Drinovcima, a srednju školu u Mostaru.
Aktuelna je poslanica u Skupštini HNK i poslanica u Domu naroda Parlamentarne skupštine Federacije BiH od 2018. godine.
Radila je u firmi MAM Mostar i “Intersoldex” na poziciji direktora. Majka je dvije djevojčice, starosti osam i 10 godina.
Dušica Runić (Drvar) rođena je 28.2.1980. godine u Drvaru. Završila je Ekonomski fakultet u Banjaluci.
Radno iskustvo stekla je radom kod međunarodnih organizacija, potom je bila profesor i direktor u Srednjoj školi i radila u Poreskoj upravi Federacije BiH.
Na prijedlog Opštinskog odbora SNSD-a Drvar, za vršioca dužnosti načelnika opštine Drvar izabrana je na vanrednoj sjednici Opštinskog vijeća održanoj 16.1.2019. godine, da bi takođe kao kandidat SNSD-a na vanrednim izborima održanim 17.2.2019. i zvanično bila izabrana za načelnika opštine Drvar. Majka je troje djece.
Smiljka Radlović (Bosansko Grahovo) je rođena 1972. godine u Bosanskom Grahovu.
Osnovnu i srednju školu završila je u rodnom gradu, a Šumarski fakultet u Beogradu. Udata je i majka jednog djeteta. Već 25 godina radi u opštini Bosansko Grahovo.
Izvor: Nezavisne novine