Smještena na sjeveroistoku Poljske kod jugoistočne granice Litvanije, uska strateška teritorija poznata kao koridor Suvalki ponovo se našla u fokusu odbrambenih vojnih krugova kako se ruska invazija na Ukrajinu bliži petom mjesecu.
Zapadni vojni planeri upozoravaju da će područje, koje se proteže dužinom od 100 kilometara duž litvansko-poljske granice, između Bjelorusije na istoku i ruske enklave Kaljiningrad na zapadu, vjerovatno biti jedna od prvih meta ruskog predsjednika Vladimira Putina, ukoliko se rat u Ukrajini eskalira i njegove snage uđu u kinetičku konfrontaciju sa NATO, piše Politiko, nazivajući koridor “najopasnijim mjestom na svijetu”.
Region Suvalkija, čija se topografija u Prvom svjetsku ratu pokazala kao prepreka za njemačku vojsku, je šumovit, močvarni teren sa jezerima, bez industrije i aerodroma.
NATO procjenjuje da je upravo to područje najznačajnije i ključno za alijansu, jer ako dođe do sukoba sa Rusijom na Baltiku, upravo tuda bi trebalo da prođe NATO vojska do ugroženih područja. Uski kopneni koridor bio bi se ključan za prebacivanje NATO snaga na Baltik. Ali, tu su ruske snage iz enklave Kaljiningrad, kao i one grupisane u Bjelorusiji, koje alijansa smatra de fakto dijelom ruske vojske. Sinhronizovani napad sa boka odsjekao bi Baltik i Poljsku i omogućio ruskim trupama da za kratko vrijeme – prema studiji RAND iz 2016. za svega tri dana – pregaze Litvaniju, Estoniju i Letoniju, zbog čega se koridor i smatra “Ahilovom petom” NATO.
“NATO će nas zaštititi”
Na koridor izlazi južni litvanski grad Druškininkaj, čijim 12.000 žitelja nisu strana burna dešavanja ruske i evropske istorije. Car Nikolaj I ga je 1837. odredio za zvaničnu banju za ruske državne službenike a njegove mineralne vode privlačile su posjetioce centralne i istočne Evrope, čak i dok su invazione vojske Prusije, Poljske, Rusije i SSSR mijenjale kontrolu nad regionom. Tokom hladnog rata ovo je bila omiljena sovjetska destinacija, koja je danas dom najvećoj svjetskoj zatvorenoj snježnoj areni, kao i vodenom parku. Otkako je pokrenuta invazija Rusije na Ukrajinu, stanovnici Druškinkaja vjeruju da će biti bezbjedni i da će NATO zaštiti Litvaniju sa njenih 2,8 miliona stanovnika.
– Zajednica vjeruje litvanskoj armiji i NATO i njihovom kapacitetu da osiguraju bezbjednost – navela je gradska administracija u pismenom saopštenju.
Ramunas Šerpatauskas, koji vodi lokalni Litvanski streljački savez, dobrovoljnu miliciju koja postoji preko vijeka, kaže da je na istočnom frontu Litvanije za sada i dalje tiho. On smatra da Rusija neće pokušati ništa sve dok ima pune ruke posla u Ukrajini, ali ipak prati situaciju u pograničnom regionu koridora Suvalki.
– Neki misle da nema svrhe da nas (Rusi) napadaju, ali mora da se ukaže da je ovo direktna zemljana ruta do Kaljiningrada. Ako budu u stanju da savladaju Ukrajinu, moguće je da sljedeći udarac padne ovdje – rekao je Šerpatauskas.
Razlozi za strah
Svježi podsjetnik na usku ivicu kojom Vilnjus korača pored Moskve dogodio se tokom vikenda, kad je litvanska nacionalna željeznica, u skladu sa evropskim sankcijama, objavila da više neće dozvoljavati tranzit određene robe preko svoje teritorije od Belorusije do Kaljiningrada, uključujući ugalj, metale i građevinski materijal. Na ovo je oštro reagovao guverner Kaljiningrada.
– Smatramo da je ovo najozbiljniji prekršaj – rekao je Anton Alihanov, dodajući da će ovaj potez uticati na polovinu ruskog izvoza u enklavu.Primorani na dodatnu kupovinu: Rusija Austriji isporučuje dvostruko manje gasa od dogovorenog
Zelenski upozorava i druge evropske zemlje “Rusija će sljedeće nedjelje intenzivirati napade”
Peskov poručuje “Zabrana tranzita u Kaljiningrad BEZ PRESEDANA”
Vilnjus je takođe saopštio početkom aprila da je u potpunosti prekinuo uvoz gasa iz Rusije i da je prva od 27 zemalja Evropske unije koja se oslobodila energetske zavisnosti od Moskve.
Litvanija je nedavno najavila kupovinu 18 samohodnih haubica od Francuske kako bi ojačala svoje odbrambene kapacitete a takođe planira, kako je prenio Gardijan, da uloži dodatnih 300 miliona evra u svoj vojni budžet za ovu godinu jer je rat u Ukrajini povećao bezbjednosnu zabrinutost u toj zemlji. Litvanski ministar odbrane Arvidas Anušauskas u aprilu je ukazao da Rusija već ima nuklearno oružje u baltičkom regionu, i da je ono raspoređeno u Kalinjingradu još prije početka ruske invazije. On je još početkom februara, dok su rasli strahovi od invazije na Ukrajinu, rekao da će zatražiti od SAD da trajno stacioniraju trupe u Litvaniji. Prva država koja je izašla iz SSSR posebno je zabrinuta zbog ruske invazije, a nedavni pozivi na poništavanje njene “ilegalne nezavisnosti” samo su potpirili ove strahove.
Glavni general Poljske Rajmund Andrzejčak rekao je “Politiku” da prekogranična saradnja između poljske i litvanske vojske nikad nije bila bolja.
– Vidimo šta Rusi rade u Ukrajini i ne vjerujemo im. Moramo biti veoma, veoma spremni – upozorio je on.
“Baltik će biti sljedeći”
Bivši predsjednik Estonije Tomas Hendrik Ilves rekao je da je on smislio naziv “koridor Suvalki” 2015, nekoliko minuta prije sastanka sa Ursulom fon der Lajen, tada njemačkom ministarkom odbrane, u pokušaju da oglasi uzbunu zbog rupe u zapadnoj odbrani. Zabrinutost je da bi u konfliktu sa Zapadom Rusija mogla da uđu u koridor istovremeno sa istoka i zapada, odsjecajući baltičke zemlje Evropske unije od saveznica na jugu.
– Ovo je velika ranjivost jer bi invazija odsekla Litvaniju, Letoniju i Estoniju od ostatka NATO – istakao je Ilves.
Takav potez, ukazuje Politiko, odmah bi doveo do trenutnog suočavanja Moskve i nuklearnim oružjem naoružanih NATO članicama, gurajući svijet na ivicu fatalnog sukoba.
Ilvesovo upozorenje Fon Der Lajenovoj, sada predsjednici Evropske komisije, bilo je reakcija na rusku aneksiju Krima 2014, ali ovaj scenario je stekao novu pažnju usljed invazije na Ukrajinu.
Šta bi Putin dobio zauzimanjem koridora?
Baš kao što Putin pokušava da stvori kopneni most između Rusije i poluostrva Krim, zauzimanjem Suvalki koridora mogao bi da poveže ruske trupe u Kalinjingradu, ključnoj ruskoj ispostavi, sa onima koji su stacionirani u Belorusiji, ruskom de fakto protektoratu.
Iako nema razloga da se smatra da je napad neizbježan, djeluje da je Putin, kako piše Politiko, “oduševljen time što Zapad nagađa njegove sljedeće poteze”. Nedavno je hvalio podvige Petra Velikog, govoreći da je zemlja “ili suverena ili kolonija”, a takvi komentari sigurno nisu umirili Baltik. Još ulja na vatru dolio je prošle nedjelje Mihail Kasjanov, bivši Putinov premijer, predviđajući da će, ako Ukrajina padne, “baltičke države biti sljedeće”. U aprilu je isto tvrdio i ruski oligarh u egzilu Mihail Hodorkovski, prenosi Blic.
Takođe, očekivani ulazak Švedske i Finske u NATO dodatno je podigao temperaturu u regionu. Prijem dvije skandinavske zemlje u alijansu mogao bi otežati Rusiji da odsječe Baltik od njenog ostatka, ali bi takođe pretvorio Baltičko more u ono što neki zovu “NATO jezerom”, što bi možda dalo Moskvi još više podsticaja da sagradi most do Kaljiningrada.
Srpskainfo