NI sedam i po decenija posle okončanja tzv. Doktorskog suđenja dvadeset trojici lekara nacističke Nemačke koji su tokom Drugog svetskog rata sprovodili okrutne medicinske eksperimente nad zarobljenicima u logorima, nisu kompletirani podaci o žrtvama.
Najbrojniji stradalnici bili su Poljaci, a odmah iza njih ljudi sa prostora nekadašnje Jugoslavije.
Britanski istoričar Pol Džulijan Vajlding (69), profesor istorije medicine na Univerzitetu Oksford Bruks, prilikom boravka ovih dana u Srbiji posjetio je Muzej genocida u Beogradu, a zatim i Arhiv Vojvodine u Novom Sadu. Našao je, kako otkriva u razgovoru za “Novosti”, dokumente koji bi mogli da upotpune njegova saznanja o žrtvama nacističkih eksperimenata sa našeg područja.
Vajlding je jedan od retkih istraživača u svijetu koji i danas uporno istražuje ovaj mračni period čovečanstva. Zanima ga lična istorija tih žrtava – šta se sa onim koji su eksperimente preživeli desilo posle rata, kako se njihova država odnosila prema njima.
– Našao sam dosije iz 1952. godine u Beogradu sa evidencijom 4.400 ljudi sa jugo-područja koji su bili podvrgnuti eksperimentima. Iste godine Ujedinjenim nacijama je upućen taj materijal na osnovu kojeg je plaćana odšteta, ali tadašnje jugoslovenske vlasti su za žrtve sa ovog prostora dobijale desetostruko manju odštetu od onih iz Poljske i Mađarske. Tako je Novosađanki Mirjani K. M., deportovanoj maja 1944. u Aušvic, gde je bila prisilno podvrgnuta sterilizaciji, Nemačka 1959. platila odštetu od svega 3.000 maraka. Isti iznos dobila je i LJubica M., dok je Jelisaveta E. C. obeštećena sa 4.000 maraka – govori nam prof. Vajlding, koji je na ovu temu priredio predavanja u Beogradu, a zatim i u Matici srpskoj u Novom Sadu.
U Aušvicu, Dahauu, Mauthauzenu i drugim nemačkim koncentracionim logorima, na stotinama hiljada ljudi, mahom Jevreja, Roma, Srba, ali i polumarokanaca, pa čak i šestoro dece iz Vijetnama, sprovođeni su rasno motivisani eksperimenti s ciljem da se stvori što brojnija arijevska rasa. Šef Kancelarije za rasnu politiku Valter Gros predložio je tada obaveznu sterilizaciju umesto prinudnog iseljavanja.
Foto: Pol Džulijan Vajlding
Najmonstruozniji eksperimenti bili su ispitivanje stepena bola koji čovjek može podnijeti, sterilisanje žena, ogledi nad identičnim blizancima… Podaci koje je sabrao prof Vajlding su jezivi. Sterilisano je oko 400.000 ljudi. Ovim “projektom” rukovodio je Karl Brant, lični lekar Adolfa Hitlera, grupenfirer u SS i komesar Rajha za zdravlje.
Žene u Aušvicu su sterilisane ubrizgavanjem srebro-nitrata i joda, što je izazivalo strašne bolove, krvarenja i sepsu. Muškarcima su testisi podvrgavani radijaciji i u kratkom roku načinili ih potpuno sterilnima. Doktor Klauberg u laboratoriji Blok 10, u Aušvicu, oko 300 žena podvrgavao je vještačkoj oplodnji. Bile su primorane na prostituisanje za zatvorenicima po njegovom odabiru. Kao da nasilno oplođavanje nije bilo dovoljno monstruozno, Klauberg je iskušavao i snagu njihove psihe govoreći im da je dete koje će roditi nastalo ubrizgavanjem – životinjske sperme. Veliki broj nesrećnih žena nije mogao da podnese tu torturu. Izvršile su samoubistvo.
Foto: Privatna arhiva dr Jozef Mengele
– Mnogi od ljudi nad kojima su vršeni eksperimenti su ili umirali ili su sami sebi prekraćivali život. Slično je bilo i sa blizancima. Među preživjelima je par blizanaca jevrejske nacionalnosti iz Novog Sada, koje pokušavam da nađem i da zabilježim njihovo svjedočenje – kaže prof. Vajlding, autor brojnih knjiga, među kojima su najpoznatije “Od klinike do koncentracionog logora – preispitivanje nacističkih i rasnih istraživanja 1933-1945”, “Nacistička medicina” i “Nirnberška suđenja” u ediciji vodećih svjetskih izdavača.
Želja mu je da objavi i knjigu na srpskom jeziku o ljudima iz bivše Jugoslavije koji su bili žrtve nacističkih ogleda.
Presude
Na Doktorskom sudskom procesu koji je trajao od 9. decembra 1946. do 29. avgusta 1947. godine sedmorica ljekara, među kojima i lični Hitlerov doktor Karl Brant, osuđeni su na smrt vješanjem. Jedanaestorici je izrečena robija u rasponu od decenije do smrtne kazne, a petorica su oslobođena.
Novosti.rs (Foto: privatna arhiva)