Opština Čapljina je, bez ikakve najave ili prethodnog oglasa na zvaničnom sajtu, počela da dijeli zemljište fizičkim licima na platou u Prebilovcima, sjeverozapadno od Hrama Vaskrsenja Hristovog, koje je vjekovna baština Prebilovčana, upozorava predsjednik Upravnog odbora Srpskog nacionalnog društva “Prebilovci” Milenko Јahura.
“U zemljišnoj knjizi-gruntovnici ovo zemljište se i sada vodi kao vlasništvo Prebilovčana, među njima i stotina porodica istrebljenih direktno ili odloženo u genocidu Nezavisne Države Hrvatske /NDH/ 1941. godine”, pojašnjava Јahura za Srnu.
On precizira da je to zemljište, vjekovna baština Prebilovčana – njihova zajednička svojina, koja služi za slobodnu ispašu stoke i za prolaz do dijelova njihovih imanja.
Јahura upozorava da će ovakvom opštinskom odlukom prvenstveno biti ugrožene srpske povratničke porodice koje žive od uzgoja stoke,a kojih je skoro polovina u selu.
On ocjenjuje da je ovo najdirektiniji pritisak vlasti da se prognani Prebilovčani ne vraćaju u svoje selo, a odmah zatim i poruka povratnicima da tu za njih nema perspektive.
“Uzalud činjenica da su Prebilovci najstradalnije selo u Evropi u Drugom svjetskom ratu, uzalud povelja sa srodnim stradalnim selom Lidicama u Češkoj, uzalud posjeta političara, crkvenih dostojanstvenika, ličnosti iz svijeta filma, književnika, uzalud sva doskorašnja medijska pažnja…”, naveo je Јahura.
Govoreći o odluci opštine Čapljina o dodjeli zemljišta, on je naveo da je moguće da je nešto o tome objavljeno na nekom mediju ili će biti sastavljena nekakva bilješka da je odluka bila na oglasnoj tabli, kako to često biva kada se ovakve zle stvari rade.
“Uglavnom, niko to iz mjesne zajednice Prebilovci do sada nije znao, a prirodno bi bilo da budu obaviješteni”, ističe Јahura.
Sa strašnom istinom koju nose, napomnje on, Prebilovci su opasnost za one snage koje baštine ideologiju NDH, a one nikada ne vide drugo rješenje do nasilja.
“Najava za nasilje je govor mržnje koji je u susjednim i jednako stradalim srpskim Klepcima održao generalni vikar mostarskog biskupa don Željko Majić 8. novembra 2015. godine. On, slijedeći poznati običaj toga kraja, nije htio da izgovori ni naziv Prebilovci, već ga je nazvao `susjednom uzvisinom`”, navodi Јahura.
Majić je optužio Srbe za stradanje Hrvata u župi Klepci i naveo da je oko 500 Hrvata poginulo od aprila 1942. do kraja rata. “Nije rekao da je u istoj župi u toku juna i avgusta 1941. ubijeno 1.200 nedužnih Srba, od čega 500 djece”, ističe Јahura.
On podsjeća da među poginulim Hrvatima nema ni pet odsto civila, ali ima veliki broj ustaša koji su ubijali, silovali i pljačkali po srpskim selima, bacali Srbe u brojne jame i odvodili ih u logore NDH, a ratovali su i na Istočnom frontu, u uniformama hrvatske i njemačke vojske.
“Svako ko sada otima Prebilovčanima njihovo zemljište računa na sve rizike takvog postupka i prihvata ih. Najnovije,nasilje nad Prebilovcima ne ostavlja nam izbor nego da se, iznošenjem istine i činjenica o zločinima nad našim narodom o kojima smo do sada ćutali, odupremo tom nasilju, očekujući podršku brojnih prijatelja”, navodi Јahura za Srnu.
On poručuje da Prebilovci, kao simbol stradanja Srba u genocidu NDH, ne mogu opstati bez zaštite njihovog prostora, kao kulturno-istorijske, memorijalne i ekološke vrijednosti.
“Ne znamo hoćemo li se zaštititi, ali će svakako biti jasno imamo li sa srpske strane podršku za opstanak”, zaključuje Јahura.
Hram Vaskrsenja Hristovog u Prebilovcima, kod Čapljine, osveštan je 8. avgusta prošle godine.
Sagrađen na mjestu Spomen-kosturnice u koju su 1991. godine sahranjene kosti 4.000 Srba koje su ustaše tokom Drugog svjetskog rata ubile i bacile u 13 hercegovačkih jama. U junu 1992. godine hrvatska vojska minirala je Spomen-kosturnicu.
Po povratku Srba u Prebilovce, nakon 2000. godine, ostaci kostiju prebilovačkih novomučenika su sakupljeni. Stali su u sedam kovčega i oni su sahranjeni u kripti Hrama Vaskrsenja Hristovog koji je urađen po uzoru na Crkvu Hristovog groba u Јerusalimu.
Na zidovima Hrama ispisana su imena stradalnika, među kojima i 826 stanovnika Prebilovaca koje je jedno od četiri najstradalnija sela u svijetu u Drugom svjetskom ratu.
U Prebilovcima je u prvim danima avgusta 1941. stradalo 85 odsto življa, mahom žena, djece i staraca.Oni su, prema svjedočenjima ustaša kojima je 1957. suđeno za ovaj zločin, živi gurnuti u jamu Golubinka kod sela Šurmanci, nadomak Međugorja.
Srpska pravoslavna crkva kanonizovala je mučenike prebilovačke koji se slave 6. avgusta kao Sveti prebilovački novomučenici.
Hram u Prebilovcima sagrađen je uz dobru volju, razumijevanje i pomoć predsjednika Srpske Milorada Dodika, ali i zahvaljujući donacijama Srba u dijaspori.