Danas se navršilo punih 18 godina od martovskog pogroma u kojem su, u prisustvu međunarodne misije, teroristička OVK i albanski ekstremisti zvjerski ubili 19 ljudi, protjerali 4.000 Srba, uništili 900 srpskih kuća, te oskrnavili ili spalili 39 crkava i na hiljade spomenika na grobljima širom Kosmeta.
Sve je počelo lažnim i senzacionalističkim medijskim scenarijom, kako je to OEBS kasnije zvanično ocijenio, o utapanju u rijeci Ibar dvojice albanskih dječaka kod sela Čabra uz put Kosovska Mitrovica-Zubin Potok, za šta su okrivljeni Srbi.
Eskalacija nasilja počela je u Kosovskoj Mitrovici, da bi se, nekoliko časova kasnije, na prilazu Čaglavici – prigradskom naselju Prištine, koje dijeli Gračanicu od glavnog grada južne pokrajine, za manje od sat vremena okupilo više od 50.000 Albanaca.
Okupljanja su lančano nastavljena u Prizrenu, Uroševcu, Gnjilanu, Kosovu Polju, Obiliću, Svinjaru u južnom dijelu Kosovske Mitrovice, Podujevu, a onda je iz “komandnog centra” stigla naredba da se uništi sve što je srpsko.
Albanski ekstremisti počeli su da ubijaju Srbe, pale manastire, srpske kuće, škole, ambulante, vrtiće, dok su Kfor i Unmik bili samo nijemi posmatrači kolona Srba koji bježeći spasavaju žive glave.
Iz Prištine je, kako se kasnije ispostavilo, akciju etničkog čišćenja pratio predstavnik UN Marti Ahtisari zajedno sa Hašimom Tačijem i brojnim drugim pripadnicima terorističke OVK, ne preduzimajući bilo kakve aktivnosti na zaustavljanju albanskih hordi koje su po sprskim sredinama divljale, palile i gušile sve što je srpsko.
Marti Ahtisari je tada na pres-konferenciji rekao da “Unmik kontroliše situaciju”.
Na meti albanskih terorista bila su i brojna bratstva i sestrinstva iako su manastire i crkvene porte obezbjeđivali pripadnici Kfora i Unmika. Nijemci su evakuisali bratstvo iz Svetih arhangela i monahe iz Bogoslovije u Prizrenu.
Slovački i Švedski vojnici obavijestili su krizne štabove Srba u Gračanici i Čaglavici da, ukoliko imaju, upotrijebe oružje, jer Kfor nije u stanju da im pruži bezbjednost i stane u njihovu odbranu.
Drugog dana pogroma, Ahtisari je iz kabineta saopštio da će Kfor i Unmik preduzeti opsežne akcije na zaštiti srpskog stanovništva i srpskih svetinja, jer je uvidio da su albanski ekstremisti dokarajčili scenario etničkog čišćenja i sužavanja prostora na kome su do 2004. godine živjeli Srbi.
Unmik policija i Kfor su kasnije objavili da je u Martovskom pogromu nad Srbima učestvovalo 60.000 Albanaca. U zvaničnim izveštajima Kfora i Unmika poslije nasilja navodi se da su oni bili zatečeni ovakvim terorom nad Srbima, srpskom imovinom i srpskim svetinjama i da je to bio razlog njihovog neblagovremenog i sporog reagovanja.
Zabilježeno je da je tada iz šest gradova i devet sela protjerano više od 4.000 Srba, iz Obilića više od 550, Prištine 100, Prizrena 60, Gnjilana 300, Kosova Polja 200, a sela Slatina kod Vučitrna i Svinjare kod Kosovske Mitrovice su zatrta pred očima Kfora i UN policije.
U pogromu je spaljeno ili oštećeno 46 srpskih crkava i manastira, spaljeno oko 1.000 srpskih kuća, na desetine grobalja porušeno, ubijeno 19 lica.
Povratak poslije martovskog pogroma se nije dogodio i do danas se na svoja spaljena ognjišta vratilo manje od dva odsto prognanih.
Danas u Prištini ima još desetak starijih Srba, Prizrenu četrdesetak uključujući učenike Bogoslovije, Uroševcu četiri člana porodice mjesnog prote, Đakovici dvije monahinje, Obiliću petoro–šestoro, Peći osmoro, Gnjilanu tridesetak, Peći 14, Istoku lokalni prota sa petočlanom porodicom uz pet-šest Srba koji privremeno svrate do kuća u Ljug bunaru, prigradskom dijelu Istoka…
Martovski progom Srba osudili su svi svjetski centri, sve međunarodne organizacije, Kfor, Unmik, EU, OEBS….
Kfor i Unmik su tada objavili da je uhapšeno 350 Albanaca vinovnika martovskog etnički motivisanog nasilja nad Srbima, ali je mali broj njih osuđen i izveden pred lice pravde.
Izvor: Srna