Mada meteorološka jesen počinje u septembru, već sada možemo pratiti određene faktore koji utiču na nadolazeće vremenske prilike.
Na primjer, možemo vidjeti da se u Tihi okean vraća La Ninja koja diriguje jesensko vrijeme na sjevernoj hemisferi, posebno u Sjevernoj Americi.
La Ninja i El Ninjo označavaju fluktuacije temperature gornjih slojeva vode u centralnem i istočnom dijelu Tihog okeana. El Ninjo je povezan s poremećajem obrazaca vjetra, što znači toplije temperature površine okeana u istočnom i centralnom Pacifiku, a La Ninja donosi hladnije temperature Tihog okeana oko ekvatora te je povezana s poplavama i sušama.
S obzirom na to da nam dolazi La Ninja, možemo analizirati kako je ona uticala na vremenske prilike u prošlosti jer je bila aktivna u nekoliko jesensko-zimskih sezona, piše Severe Weather.
Tada smo imali ispodprosječne temperature iznad Aljaske i dijelova Kanade. Zapadni dio Sjedinjenih Država je bio topliji, s hladnijim anomalijama koje su se kretale prema sjeveroistoku i krajnjem sjeverozapadu zemlje.
Nad većim dijelom Evrope je zabilježena hladnija fronta zbog prevladavajućeg sjevernog strujanja koje je potaknuo visoki pritisak u sjevernom Atlantskom okeanu. Treba napomenuti da La Ninja izvire u Tihom okeanu pa neće uticati na vremenske obrasce na području Evrope kao što utiče na SAD ili Kanadu. Ipak, ona može značiti sušniji trend na zapadu i više padavina u centralnim i istočnim dijelovima Evrope.
Dugoročna prognoza za jesen
Severe Weather je za dugoročnu prognozu koristio dva glavna modela: Evropski ECMWF i NMME, koji je kombinovana prognoza nekoliko različitih sjevernoameričkih modela.
Modeli prikazuju prosječne vremenske prilike tokom jesenskih mjeseci, odnosno opštu prevladavajuću vremensku prognozu za meteorološku jesen. Dakle, pokazuju kako bi vremenski obrasci mogli izgledati 40-60% vremena tokom jeseni.
ECMWF model se smatra jednim od najpouzdanijih modela za dugoročne prognoze. Za jesen predviđa toplije površinske temperature od prosječnih na većem dijelu kontinenta; zbog područja visokog pritiska iznad sjevernog Atlantika koje se proteže u Evropu.
Što se tiče padavina, izgleda da nas čeka suša jesen u većem dijelu južne, zapadne i centralne Evrope. U isto vrijeme predviđa se da će zona niskog pritiska donijeti više padavina sjevernim dijelovima te nad Veliku Britaniju i Irsku.
NMME model prognozira toplije površinske temperature od prosječnih u južnim i istočnim dijelovima kontinenta. Za centralne i zapadne dijelove Evrope predviđa normalne jesenje temperature tokom cijele sezone. Pokazuje da bi širom sjevernih i centralnih područja moglo biti više padavina. Dakle, prognoza je slična ECMWF-ovoj, ali s više padavina u centralnim dijelovima.
Povratak polarnog vrtloga
Polarni vorteks se pojavljuje svake jeseni i igra ključnu ulogu u razvoju vremenskih prilika tokom kasne jeseni, zime i proljeća. No, prvo da objasnimo o čemu se tačno radi.
Nad Zemljinim polovima, kako sjevernim tako i južnim, u višim dijelovima atmosfere, u troposferi i stratosferi, nalaze se postojana područja niskog pritiska vazduha koja se nazivaju polarnim vorteksima, odnosno vrtlozima. Polarni vrtlog je najizraženiji tokom zimskih mjeseci.
Vrtlog se okreće u smjeru suprotnom od kazaljke na satu brzinom vjetra od 250 km/h, što je otprilike ista brzina kao uragana 5. kategorije. Snažan polarni vrtlog obično prati jaka polarna cirkulacija koja zadržava hladniji vazduh u polarnim regijama, što pak rezultira blažim sezonskim uslovima za većinu Sjedinjenih Država i Evrope.
Nasuprot tome, slab polarni vrtlog može poremetiti mlazne struje, otežavajući zadržavanje hladnog vazduha koji se u takvoj situaciji može probiti iz polarnih regija u Sjedinjene Države ili Evropu. Kako bismo odredili snagu polarnog vorteksa, gledamo brzinu vjetra unutar stratosferskog polarnog vrtloga.
Modeli prikazuju trend slabljenja polarnog vrtloga tokom kasne jeseni i rane zime, što ukazuje na nestabilnije vremenske obrasce i moguće prodore hladnijeg vazduha u dijelove Sjedinjenih Država i Evrope, prenosi Index.
Nezavisne – Foto: Arhiva/Ilustracija)