Liturgiji, koja je prethodila parastosu, prisustvovalo je petoro Srba jer je kosovska policijska služba zabranila veće okupljanje, uz obrazloženje da su na snazi mjere socijalnog distanciranja naložene zbog virusa korona. Služio je jerej Јovan Cvetković.
Predsjednik privremenog organa opštine Istok Mališa Đurić rekao je Srni da je razumljiv nalog kosovske policije, ali da je i mali broj pristutnih potvrda da stradali nikada neće biti zaboravljeni, kao ni datum kada se u avgustu 2001. godine u Osojane vratila prethodnica od dvadesetak domaćina kako bi na zgarištima započeli novi život.
– Spomenik na kome su ispisana imena 64 nestalih, kidnapovanih i ubijenih Srba na kućnim pragovima, među kojima ima i onih za čije kosti ne znamo, govori o zulumu kojem su Srbi, uglavnom stari i iznemogli bili izloženi u Osojanskoj kotlini posle povlačenja srpske vojske i policije – rekao je Đurić.
On je dodao da je desetak stradalih bilo starije od 80 godina, a stradali samo zato što su pripadali pravoslavnoj vjeri i imali srpska imena.
– Današnji dan paljenjem sveća i odavanjem pošte članovima naših prorodica, rodbini i prijateljima nastojimo da sačuvamo uspomenu na njih ali i da sve ljude koji zagovaraju demokratiju i pravdu opomenemo da nećemo odustati od zahteva da se zločinci moraju pronaći i moraju odgovarati ne samo za ubistva već i za spaljivanje i uništavanje svega što je bilo ili podsećalo na Srpstvo – rekao je Đurić.
Danas se navršilo 19 godina od dana kada je u Osojasnku kotlinu došlo prvih dvadesetak nosilaca domaćinstva. U opštini Istok je, od predratnih oko 4.500 Srba i oko 1.000 povratnika, opstalo oko 650 od kojih je oko 70 dječaka i djevojčica.
Đurić je naveo da Srbi mogu da se vrate i eventualno opstanu u udaljenim selima, u sredinama na koje se ne oslanjaju albanska naselja.
Prema njegovim riječima, u urbanom dijelu Istoka živi prota sa četvoro djece i suprugom, te još šestoro Srba u tri kuće u naselju oslonjenom na urbani dio Isotka.
Đurić smatra da razlog raseljavanja povratnika nije samo loša bezbjednost već i nezaposlenost i besperspektivnost mladih, ali i to što su Kfor, međunarodna zajednica, zatvorili oči pred stradanjem Srba.
– Dovoljno je pogledati srpska sela, nigdje veće kuće od 45 metara kvadaratnih u kojima su naši ljudi iz Ministarstva za zajednice i povratak vraćali porodice sa po petoro, šestoro dece, čime su dodatno ubijali svaku nadu da će domaćinstva, posebno kuće, biti renovirane ili sagrađene nove na površini uništenih i opljačkanih – zaključuje Đurić.
Povratnik Zoran Ostojić, koji sa sedmočlanom porodicom živi u Osojanu, kaže da je liturgija jedino što je ostalo sveto u osojanskoj kotlini jer su svi, izuzev Srbije, digli ruke od povratnika.
– Kfor se povukao, Unmik ne postoji, kosovske vlasti nas tretiraju kao građane desetog reda. Ne daj Bože, da nije naše države Srbije budite uvereni da u Osojanu ne bi bilo jedne jedine srpske duše – naveo je Ostojić.
On je apelovao da Beograd i Srpska lista insistiraju da se zločinci i svi oni koji su učestvovali u progonu i zatiranju srpstva moraju izvesti pred lice pravde, jer bez toga nema opstanka, niti suživota Srba i Albanaca u Osojanskoj kotlini.
Današnje obilježavanje povratka prethodnice u Osojane kosovska policija je odobrila, ali je zabranila ne samo u crkvi, već i u njenom dvorištu okupljanje grupi većoj od pet lica.
RTRS