Nakon parastosa položeni su vijenci na spomen-obilježje masovne grobnice na ovom groblju, kao i na centralnom spomen-obilježju poginulim borcima Otadžbinsko-odbrambenog rata na Trgu srpske vojske.
Vijence su položile brojne delegacije i pojedinci, među kojima i izaslanik predsjednika Republike Srpske Miladin Dragičević, potpredsjednik Narodne skupštine Željka Stojičić, ministri u Vladi Srpske Milenko Savanović i Zoran Tegeltija, predsjednik Boračke organizacije Srpske Milomir Savčić, te konzul Srbije u Banjaluci Dragan Protić.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Srpske Milenko Savanović podsjetio je da su se na ovim prostorima 1995. godine desili stravični zločini koji su realizacija davno osmišljenog projekta da Srba ne smije biti zapadno od Drine.
“Te 1995. godine palo je 13 zapadnokrajiških opština, a Mrkonjić Grad 10. oktobra. Ovdje je činjen zločin na sve moguće načine, ubijali su i civile i vojnike, djecu i starce. Oko 357 žrtava samo u ovom gradu govori o strašnom zločinu, koji je nastavak nacističke i ustaške ideologije koja je bila dominantna od 1941. do 1945. godine”, rekao je Savanović.
On je dodao da boli činjenica što zločinci još nisu procesuirani, iako je Republika Srpska reagovala preko Tužilaštva BiH i međunarodnog suda u Hagu.
“Pored ljudskih žrtava bila su i ogromna materijalna razaranja, sva pokretna imovina je odnesena. Mrkonjić Grad je platio visoku cijenu za Srpsku, a to nas dodatno obavezuje da prenosimo mladim generacijama istinu o onome što se dešavalo”, istakao je Savanović.
Predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske Milomir Savčić istakao je da najviše boli činjenica što pravde nema samo za Srbe i srpske žrtve.
On apeluje da nadležno tužilaštvo riješi ovaj predmet i da konačno oni koji su počinili najstrašnije zločine budu sankcionisani na pravedan način.
Savčić je naglasio da i danas treba odati veliko priznanje vojsci i policiji Republike Srpske, jer se poslije izgubljene bitke nisu povukli i napustili teritoriju srpskog naroda, već su se borili do posljednjeg trenutka.
Načelnik opštine Mrkonjić Grada Divna Aničić apeluje da Tužilaštvo BiH konačno “izvadi iz ladica” predmet o zločinu na ovim prostorima i da se procesuira.
“Mi ne možemo da oprostimo onoliko civilnih žrtava i udaranja maljem u glavu. Ne možemo oprostiti organizovanu pljačku fabrika i škola. Za sve postoje dokazi i za ubistva i za pljačku, zbog toga tražimo pravdu”, poručila je Aničićeva.
Porodice žrtava ne gube nadu da će pravda jednog dana ipak stići. Ljiljana Perić je u masovnoj grobnici u Mrkonjić Gradu pronašla tijela oca Dušana, strica Milorada i brata Slobodana Crnčevića.
“Znamo ko su počinioci, ali u Tužilaštvu u Sarajevu nema pravde za Srbe. Јa čekam pravdu i vjerujem da će stići”, rekla je Perićeva.
Predstavnici Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila su odvojeno danas položili vijence na spomen-obilježja u Mrkonjić Gradu, tražeći da se ispoštuje njihov zahtjev da na spomen-obilježja polažu vijence prije predstavnika Boračke organizacije.
“Tražili smo da Boračka organizacija prvo polaže vijence tamo gdje su bile borbe, a naša organizacija tamo gdje su masovne grobnice. Nismo naišli na razumijevanje pojedinih članova Odbora Vlade Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova”, rekao je zamjenik predsjednika Republičke organizacije Veljko Lazić.
Hrvatska vojska sa jedinicima takozvane Armije BiH i Hrvatskog vijeća odbrane napala je u septembru i oktobru 1995. godine 13 zapadnokrajiških opština sa većinskim srpskim stanovništvom – Ripač, Petrovac, Drvar, Grahovo, Glamoč, Ključ, Sanski Most, Mrkonjić Grad, Šipovo, Srbobran, Јajce, Kupres i Krupa na Uni.
Te opštine bile su u sastavu Republike Srpske i sa tog područja muslimansko-hrvatske snage ubile su 1.644 vojnika i civila, sa vjekovnih ognjišta protjerale 120.000 Srba, opljačkale pokretnu imovinu, a nepokretnu uništile i onesposobile.
Samo na području opštine Mrkonjić Grad uništeno je 1.608 kuća i 700 stanova, a ratna šteta je 680 miliona KM. Hrvatske i muslimanske snage za sobom su ostavile pustoš i masovne grobnice.
U Mrkonjić Gradu ekshumirano je 181 tijelo žrtava, među kojima 81 civil, 97 boraca Vojske Republike Srpske, tri pripadnika MUP-a Republike Srpske. Među ekshumiranim je 10 žena.
U manjim grobnicama u toj opštini pronađeno je još 176 tijela civila, pripadnika Vojske i MUP-a Republike Srpske.
U ovoj operaciji učestvovao je i Peti korpus takozvane Armije BiH kojim je komandovao Atif Dudaković, o čemu postoji video-zapis na kome se vidi kako izdaje naredbu da se uništi sve što je srpsko na ovim prostorima.
Iako su poznati i nalogodavci i počinioci, za ove zločine još niko nije odgovarao.
Izvor: SRNA