Dan odbrane zapadnih granica Republike Srpske od hrvatske agresije obilježen je danas u Novom Gradu, u organizaciji Odbora Vlade Republike Srpske za obilježavanje značajnih istorijskih događaja.
Obilježavanju su prisustvovali delegacija Narodne skupštine Republike Srpske, koju čine narodni poslanici Vanja Bajić, Slobodan Protić i Milanko Mihajilica, kao i ministar rada i boračko-invalidske zaštite Milenko Savanović.
U naselju Tunjica kod Novog Grada služen je pomen i položeni vijenci kod Spomen-obilježja civilnim žrtvama rata.
Nakon toga, u Hramu Svetih apostola Petra i Pavla u Novom Gradu služen je parastos.
Delegacije su položile vijence kod Centralnog spomen-obilježja poginulim borcima odbrambeno-otadžbinskog rata u Novom Gradu.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milenko Savanović izjavio je danas da je odbrana zapadnih granica Srpske dio teške istorije kada su borci i narod spriječili realizaciju plana hrvatskog državnog vrha, prema kojem, na ovim prostorima više ne bi bilo Srba.
Savanović je rekao da je hrvatsko vojno i političko rukovodstvo prije 22 godine nastavilo realizaciju onog što je bilo zamišljeno polovinom 19. vijeka -da trećinu Srba iz Hrvatske i BiH pobiju, trećinu pokatoliče i trećinu protjeraju.
“U Hrvatskoj su to uradili, a 18. i 19. septembra prije 22 godine to su pokušali napadom na Republiku Srpsku, odnosno na Novi Grad, Kostajnicu, Gradišku i Kozarsku Dubicu”, rekao je Savanović u Novom Gradu, gdje prisustvuje obilježavanju odbrane zapadnih granica Republike Srpske i BiH od hrvatske agresije u septembru 1995. godine.
Savanović kaže da je hrvatskim snagama cilj bio da se spoje sa jedinicama koje su napale jugozapadne granice Srpske u akciji “Maestral” i tako dođu do Banjaluke i sa pripadnicima Petog korpusa takozvane Armije BiH završe ono što je Nezavisna Država Hrvatska počela 1941. godine, a to je da nema Srba na ovim prostorima.
“To im nije uspjelo, zahvaljujući borcima Vojske Republike Srpske, političkom i vojnom vrhu Srpske i narodu. Prepoznali smo šta nam se sprema, organizovali se, dočekali i odbili taj napad. Nažalost, tada je poginulo 111 lica, ali se pokazalo da je Srpska svetinja jer smo je, uz ogromne žrtve i razaranja, sačuvali”, rekao je Savanović.
Izaslanik predsjednika Republike Srpske Miladin Dragičević smatra da je operacija Hrvatske vojske bila mnogo kompleksnija nego što se to čini.
“Taj plan je napravljen još u Drugom svjetskom ratu, a pokušali su da završe prije 22 godine. Odbrana zapadnih granica Srpske je događaj čijeg značaja možda nismo ni svjesni, ali rezultati su vidljivi i danas”, rekao je Dragičević.
Načelnik opštine Novi Grad Miroslav Drljača kaže da je Hrvatska ničim izazvala izvršila agresiju na teritoriju Republike Srpske.
“Granatiranje nije bilo selektivno, već su stradali civili. Najtragičnije je da to nisu imali vojni cilj, već su željeli da dođe do egzodusa kao u Republici Srpskoj Krajini”, kaže Drljača.
Dan odbrane zapadnih granica Republike Srpske u odbrambeno-otadžbinskom ratu u Kostajnici obilježen je polaganjem vijenaca na spomen-obilježja u gradskom parku.
Na spomenike poginulim borcima odbrambeno-otadžbinskog rata i Narodnooslobodilačke borbe vijence su položile delegacija pripadnika Vojske Republike Srpske Borbene grupe “Balj”, opštine Kostajnica, Boračke organizacije opštine Kostajnica i Skupštine opštine Kostajnica.
Komandant Borbene grupe “Balj” Dušan Đenadija izjavio je da se i danas sa ponosom sjeća događaja iz septembra 1995. godine.
“U Kostajnici je bio specifičan nivo odbrane jer nigdje nije bilo ovakvkog spoja civilne i vojne vlasti, sveštenstva i stanovništva što nam je dalo veliku snagu. Ovdje narod nije želio da napusti svoja ognjišta, pa je i vojska dala svoj maksimum u odbrani ovih prostora”, rekao je Đenadija.
Obilježavanje 22 godine od odbrane opštine Kozarska Dubica od hrvatske agresije počelo u Spomen-hramu Svete Petke gdje je služena arhijerejska liturgija, a zatim je kod Spomen-krsta na obali Une složen parastos poginulim borcima.
Na današnji dan prije 20 godine regularna vojska Republike Hrvatske izvršila je agresiju na Republiku Srpsku tako što je nakon višečasovne artiljerijske pripreme prešla rijeku Unu u Novom Gradu i Kozarskoj Dubici, dok je u Kostajnici na mostu zaustavljena uz velike gubitke.
Na području zapadnokrajiških opština – Kozarske Dubice, Novog Grada i Kostajnice 18. i 19. septembra 1995. godine u hrvatskoj agresiji ubijena su 104 lica, od kojih 54 civila, 44 pripadnika oružanih snaga Republike Srpske i šest pripadnika Ministarstva unutrašnjih poslova Srpske.
Naselja i gradovi su pretrpjeli velika razaranja i štetu, a prema podacima opštinskih komisija o procjeni materijalne štete, u Novom Gradu ona iznosi 83,3 miliona KM, u Kostajnici 40 miliona, a u Kozarskoj Dubici 50,4 miliona KM.
Na području zapadnokrajiških opština – Kozarske Dubice, Novog Grada i Kostajnice 18. i 19. septembra 1995. godine u hrvatskoj agresiji ubijena su 104 lica, od kojih 54 civila, 44 pripadnika oružanih snaga Republike Srpske i šest pripadnika Ministarstva unutrašnjih poslova Srpske.
Pripadnici Vojske Republike Srpske uspjeli su 19. septembra 1995. godine potisnuti Hrvatsku vojsku preko Une.
Na mjestu gdje je poginulo najviše civila i vojnika, u naselju Tunjica, gdje su pripadnici hrvatskih snaga prešli na teritoriju opštine Novi Grad, podignuto je Spomen-obilježje koje je osveštano 2010. godine.
Odbrana zapadnokrajiških opština od hrvatske agresije smatra se događajem značajnim za odbranu Republike Srpske, koji je odlukom Vlade Srpske svrstan je među najznačajnije datume novije istorije.
(RTRS)