U Narodnom pozorištu Republike Srpske u Banjaluci premijerno je prikazan dugometražni dokumentarni film “Krst nad jamom”, rađen u produkciji Udruženja građana “Jadovno 1941”. Ovaj projekat podržalo je Ministarstvo spoljnih poslova Srbije i Uprava za dijasporu i Srbe u regionu.
Na današnji dan, prije 77 godina, ustaše su uhapsile 504 Srbina u Grubišnom Polju, od kojih su u kompleksu logora smrti NDH Gospić-Jadovno-Pag, ubili njih 487-oro.
Ko pogleda prirodu na ovom mjestu, vidi ljepotu. Pogleda li dole ka jami, videće strahotu. Ovo je film o svirepom stradanju Srba u kojem nema noževa, ni kostiju, ni tijela. Autor filma Dušan Bastašić poručuje da bi se o ovoj temi trebalo odnositi odgovornije.
“Nastojali smo da na drugi način, stavljajući iz jednog revolucionarnog konteksta i narativa na nekakav kulturološki nivo uraditi film, koji je nešto drugačiji od onih koje smo naučili gledati vezano za kulturu sjećanja i stradanja. Mislim da je vrijednost ovog filma u tome što preko 90 odsto snimljenog materijala je snimljeno na terenu, na mjestima stradanja”, kaže Bastašić.
Koliko je značajno prikazati stradanje Srba, prepoznao je i podržao Konzulat Srbije u Banjaluci, odnosno Republika Srbija i Uprava za dijasporu.
“Ne znaju šta je dedino koljeno, ne znaju šta su stričevi, ujaci, komšije. Tako gledano, taj motiv je najljudskiji mogući”, rekao je Vladimir Nikolić, generalni konzul Srbije u Banjaluci.
Pod izgovorom da Srbi iz Grubišnog Polja spremaju “đurđevdanski ustanak”, 1941. iz Zagreba je u to mjesto vozom stiglo oko 120 hrvatskih ustaša.
U noći između 26. i 27. aprila uhapsile su više od 500 Srba, od kojih je 487 ubijeno u julu.
Na željezničkoj stanici u Grubišnom Polju porodice ubijenih postavljale su spomen-ploče, koje su uništavane ‘71. i ‘91. godine. I do danas nisu obnovljene.