Obilježavanje 22. godišnjice od progona i stradanja Srba iz sjeverne Dalmacije, Banije, Like i Korduna u zloglasnoj akciji “Oluja”, počelo je jutros služenjem parastosa u hramu Svetih Apostola Petra i Pavla u Novom Gradu.
U znak sjećanja na egzodus i stradanja, simbolično su sa “mosta spasa” u Novom Gradu, kako ga nazivaju prognani Srbi iz bivše Republike Srpske Krajine, spustili vijence u rijeku Unu.
Položeni su i vijenci kod spomen obilježja u naselju Tunjica. Parastos je služen i u hramu Svetog Save u Svodni.
U Svodni su položeni vijenci kod spomen krsta koji je podignut na mjestu gdje je hrvatska avijacija bombardovala izbjegličku kolon, protjeranih Srba, koji su bježali spašavajući goli život.
Direktor Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas” Savo Štrbac i zamjenik načelnika opštine Novi Grad Bojan Lukač spustili su vijence sa “mosta spasa” preko kojeg je u tih dana prešlo više od 100.000 Srba iz Like, sa Korduna i Banije, protjeranih u “Oluji”.
Štrbac je rekao da sve izbjeglice nisu uspjele da pređu, već ih je više od stotinu život izgubilo na putu od Gline prema Dvoru u nepreglednoj koloni, koju su tukle vojska Hrvatske i tzv. Armije RBiH.
– U ratu devedesetih godina u Hrvatskoj, prema podacima Veritasa, bilo je 7.299 srpskih žrtava od kojih je u “Oluji” život izgubilo 1.859. Tokom rata u Hrvatskoj nestalo je 1.804 Srba, od toga 795 u “Oluji” – rekao je Štrbac.
On je istakao da su to veoma velike žrtve, te naveo podatak da je iz Hrvatske u ratu i poslije rata protjerano 400.000 Srba.
– U Hrvatskoj je, prema popisu iz 1991. godine, živjelo 582.000 Srba i 106.000 Јugoslovena /koji su uglavnom bili Srbi/, a prema zadnjem popisu iz 2011. godine bilo je 186.000 Srba ili 4,36 odsto – istakao je Štrbac.
On je naveo da je tadašnji predsjednik Hrvatske Franjo Tuđman rekao da će pitanje Srba kao remetilačkog faktora biti riješeno kada ih bude manje od tri odsto u ukupnoj populaciji.
– Kako sada stvari stoje na djelu je “tihi egzodus”, jer na jednog povratnika iz Srbije njih pet iz Hrvatske odlazi u pravcu Srbije. Ako se tome još doda starosna struktura Srba koji su se vratili, naše procjene su da će na sljedećem popisu u Hrvatskoj 2021. godine biti premašen Tuđmanov plan i da će Srba biti manje od tri odsto – rekao je Štrbac.
Lukač je rekao da je “Oluja” bila jedan od najtežih perioda za srpski narod u novijoj istoriji, a da je Novi Grad svjedok dešavanja u avgustu 1995. godine, kada su opština i građani pomogli izbjeglicama koliko su mogli. Prema njegovim riječima, ta akcija je trajno promijenila život srpskog naroda i to se nikad ne smije zaboraviti, jer je počinjen zločin koji je 22 godine bez kazne.
– Ovdje smo danas da najstrožije osudimo vojno-policijsku akciju “Oluja” koja se u Hrvatskoj i juče i danas slavi – naveo je Lukač.
Generalni sekretar Udruženja Srba izbjeglih iz Hrvatske Milojko Budimir kaže da je izbjeglička kolona iz Republike Srpske Krajine vjerovatno najtužnija u srpskoj istoriji.
On kaže da je dio izbjeglica ostao u Republici Srpskoj, veliki dio je prešao u Srbiju, a većina njih je stigla na Kosovo i Metohiju, gdje su imali nesreću da još jednom proživljavaju egzozudus u vrijeme NATO bombardovanja.
– Zaista je tužno da Hrvatska poslije svega toga slavi zločin, u građanskom ratu nema pobjednika – kaže Budimir.
RTRS