Njemačka ministarka odbrane Ursula fon der Lejen, rođena Briselka i desna ruka njemačke kancelarke Angele Merkel, nakon maratonskih pregovora između čelnika zemalja članica, nominovana je za novu predsjednicu Evropske komisije.
Ukoliko je potvrdi Evropski parlament, Fon der Lejenova, ubijeđena Evropejka i zagovornica evropskog ujedinjenja, daće njemački pečat evropskom projektu, što znači podršku našem regionu u daljim evropskim integracijama.
Iako još nije jasno u kojoj mjeri će dalje proširenje zbog protivljenja francuskog predsjednika Emanuela Makrona dok se EU prethodno ne reformiše biti na agendi evropske politike, izvjesno je da će naš region u njemačko-francuskoj osovini uživati podršku pod dirigentskom palicom njemačke političarke.
Nominacija španskog socijaliste Žozepa Borela na poziciju top evropskog diplomate, koji bi zamijenio Italijanku Federiku Mogerini, zanimljiva je zbog toga što je on poznat kao gorljivi protivnik katalonske nezavisnosti.
Sudeći po tome, biće zanimljivo vidjeti njegov odnos prema jednostrano proglašenoj nezavisnosti Kosova, ali se može očekivati i protivljenje bilo kakvom secesionizmu na Balkanu. Borel je relativno nepoznat političar, a na ovu poziciju tradicionalno se imenuju manje autoritativni kandidati, s obzirom na to da zemlje članice ne žele vođenje spoljne politike u potpunosti prepustiti Briselu.
Briselski političar i v.d. premijera Belgije Šarl Mišel mogao bi preuzeti poziciju predsjednika Evropskog savjeta, formalno najvišeg tijela EU, a poznavaoci evropskih prilika tvrde da se radi o političaru izvještenom na pravljenju kompromisa, što će biti njegov glavni zadatak. Njegov prethodnik, Poljak Donald Tusk, posao pronalaženja kompromisa obavljao je na zadovoljavajući način, pa će Mišel imati težak izazov da ga u tome nadmaši.
Četvrta najvažnija, ali za nas uslovno rečeno najmanje bitna funkcija, je pozicija čelnika Evropske centralne banke, koju će preuzeti Francuskinja Kristin Lagard, direktorica Međunarodnog monetarnog fonda. Ova pozicija, uz poziciju predsjednika Komisije, u praktičnom smislu je najjača pojedinačna pozicija u EU.
Nekoliko evropskih diplomata s kojima smo razgovarali pod uslovom anonimnosti tvrde da ova konstelacija odnosa nudi garanciju relativno mirnog petogodišnjeg perioda, ali upozoravaju i da je njemačko-francuska osovina napravila ozbiljan ustupak istočnoevropskim zemljama Višegradske grupe.
Naime, Njemačka i Francuska su, uz Evropski parlament, zagovarale model da se naredni predsjednik Evropske komisije bira po modelu “špicenkandidata”, odnosno da se kandidati za ovu poziciju prije izbora predstave javnosti kroz političke debate, a da poziciju predsjednika zauzme kandidat čija je politička grupacija na izborima osvojila najviše glasova u Evropskom parlamentu.
Ovaj model torpedirale su Poljska, Češka, Slovačka i Mađarska, nezadovoljne prevelikim insistiranjem na vladavini prava, na čemu je posebno ustrajavao holandski socijalista Frans Timermans, kojeg članovi Višegradske grupe ne žele vidjeti ni na jednoj evropskoj poziciji.
Prodemokratske evropske snage nezadovoljne su ovim ustupkom i insistiraju da se na čelo Evropske komisije dovede jedan od špicenkandidata te da se na ovoj temi ne prave ustupci. Evropski parlament će biti pravi test, s obzirom na to da kandidate treba da potvrde ovo najviše predstavničko evropsko tijelo.
Novinar prvi evropski parlamentarac
David Marija Sasoli, italijanski socijaldemokrata, novi je predsjednik Evropskog parlamenta i time prvi visoki evropski zvaničnik imenovan u toku novog legislaturnog perioda nakon održanih evropskih izbora u maju.
U drugom krugu glasanja osvojio je 345 od 667 glasova poslanika u parlamentu, a mandat će mu trajati dvije i po godine. U drugoj polovini dvoipogodišnjeg mandata evropski konzervativci pokušaće na ovu poziciju dovesti Manfreda Vebera, njihovog glavnog kandidata za poziciju predsjednika Evropske komisije, koji je morao odstupiti zbog protivljenja zemalja Višegradske grupe.
S obzirom na to da po nepisanom pravilu Italiji pripada jedna od visokih evropskih pozicija, ovim izborom biće zadovoljena i ta neformalna evropska kvota za Italiju, koju sada drži Federika Mogerini, visoka predstavnica EU za spoljnu politiku.
Po profesiji Sasoli je novinar, a karijeru reportera započeo je 1992. godine.
(agencije)