Stavljanje lika Nikole Tesle na nacionalnu stranu kovanice evra, ako Hrvatska postane članica Evrozone u narednom periodu, predstavljalo bi “prisvajanje kulturnog i naučnog nasljeđa srpskog naroda”, saopštili su iz Narodne banke Srbije.
Povodom izjave hrvatskog premijera Andreja Plenkovića da su građani Hrvatske anketom izabrali naučnika Nikolu Teslu kao najpoželjniji motiv za evro, iz NBS-kažu da je “nesporno da se slavni naučnik tokom svog života izjašnjavao kao Srbin po porijeklu i rodu”.
– S tim u vezi, sasvim je sigurno da bi bile preduzete odgovarajuće aktivnosti prema nadležnim institucijama EU kako bi se ukazalo na neprimjerenost takvog prijedloga – navode iz NBS.
Kako objašnjavaju, država članica ima obavezu obavještavanja drugih članica o nacrtima dizajna novih nacionalnih strana evro kovanica, a zahtjev za odobrenje dizajna podnosi se Savjetu EU.
– Savjet EU odobriće dizajn nacionalne strane evrokovanice ako su ispunjeni tehnički uslovi i ako nema primjedbi drugih država članica koje koriste evro kao zajedničku valutu – ističe NBS.
U slučaju da ima primjedbi, koje su moguće kada bi predloženi dizajn nacionalne strane jedne države mogao izazvati nepovoljne reakcije građana druge države članice, Savjet EU donosi odluku o prihvatanju ili odbijanju zahtjeva kvalifikovanom većinom glasova.
Ova uredba odnosi se na države koje su ispunile uslove za pristupanje Evrozoni, a Hrvatska može najranije to učiniti 2023. godine, što je u ovom trenutku upitno.
Plenković je rekao da svaka zemlja koja uđe u Evrozonu ima mogućnost da na jednoj strani kovanice ima neki nacionalni motiv, a da su oni između ostalih izabrali da na 50, 20 i 10 centi bude Tesla. Dizajn evro novčanica je isti, nezavisno od države koja ih štampa, a o nacionalnom dizajnu evrokovanice odlučuje država članica EU koja evro koristi kao zajedničku valutu.
Dizajn evro kovanice može se mijenjati po proteku roka od 15 godina, osim ako dođe do promjene šefa države ili to zahtijevaju razlozi sprečavanja falsifikovanja evrokovanica, kada je moguće mijenjati dizajn i prije isteka pomenutog roka.
Pitanje dizajna evro kovanica regulisano je Uredbom Savjeta EU, objašnjavaju u NBS. Države obično formiraju komisije (umjetnici, numizmatičari, graveri, političari), koje vrše izbor nacionalnog dizajna evro kovanice u konkurenciji većeg broja prijedloga.
(Srna – Foto: Ilustracija/Arhiva)