Upozoravano je više puta kako BiH može uspjeti samo kao zemlja znanja, zemlja školovanih i spremnih kadrova, ali to kao da malo koga briga u BiH.
Sve to nas je dovelo da su nam na svjetskim listama obrazovne institucije na pozicijama koje imaju četvorocifrene ili čak petocifrene brojeve. Cijenjeni međunarodni portal Webometrics objavio je ovogodišnju top-listu svjetskih univerziteta sa svih kontinenata, a podaci za BiH su, blago rečeno, katastrofalni. Prema navedenoj stranici, najbolja visokoobrazovna institucija u BiH je Univerzitet u Sarajevo koji se nalazi na tek 2270. mjestu u svijetu.
Nakon njega slijedi Univerzitet u Zenici na 3922., Univerzitet u Banjaluci 4010., Univerzitet u Tuzli 4152, Sveučilište u Mostaru 4851. Ispod 10.000 mjesta su Univerzitet “Džemal Bijedić” iz Mostara (10930.), Univerzitet Istočno Sarajevo (11790.) te Univerzitet u Bihaću (15215.). Webometricsova top-lista obuhvata preko 25.000 visokih univerziteta svijeta, sprovodi se dvaput godišnje, u januaru i julu, a temelji se na četirima kriterijima: uticaj – kvalitet sadržaja vrjednuje se ‘virtuelnim referendumom’ u kojem se broje sve spoljne poveznice koje visokoškolska ustanova prima od treće strane; prisutnost – mjeri ukupan broj veb stanica prema podacima Googlea, bez datoteka PDF; otvorenost – mjeri broj te dostupnost datoteka objavljenih na veb stranicama, prema podacima Googlea; izvrsnost – zastupljenost u prvih 10 odsto najviše citiranih radova po području, za period od 2009 – 2013. godine, prema podacima Scimago instituta.
Na konačan plasman vidljivost utiče 50 odsto, izvrsnost 30 odsto, a prisutnost i otvorenost po 10 odsto. Inače, na Webometrics listi se nalazi ukupno 81 visokoškolska institucija, dakle i mnogo privatnih. Od njih najbolje kotira International BURCH University Sarajevo na 6877. u svijetu, slijedi International University of Sarajevo na 8139. mjestu, Panevropski univerzitet “Apeiron” Banjaluka 9467. mjesto, Visoka škola “Logos centar” Mostar 11767. mjesto, Slobomir P Univerzitet 12143. mjestu itd. Prema listi navedenog portala, najniže na top-listi institucija su Medicinski fakultet Univerziteta u Banjaluci na 23076. mjestu u svijetu, Sveučilište Hercegovina 23098. mjestu, Visoka škola Poslovnog menadžmenta “Primus” Gradiška 23135. mjestu, Institut za genetičke resurse Univerziteta u Banjaluci 23239. mjesto, Pravni fakultet Univerziteta u Banjaluci 23413. mjesto te Fakultet humanističkih znanosti Univerziteta “Džemal Bijedić” u Mostaru kao najlošije rangirana visokoobrazovna institucija u BiH koja se nalazi na 23529. svijetu.
Sve navedeno, po ko zna koji put, pokazuje otužnu sliku koja se u svijetu stvara o visokoobrazovnom sistemu u BiH. Ne upirući prstom ni u koga, jednostavno se svim, od običnih građana, do studenata, profesora, dekana, rektora pa sve do institucija i predstavnika vlasti treba duboko da se zamislimo nad ovim podacima i razmislimo kako i što dalje. Ovako dalje sigurno ne ide.
Slovenija prednjači u regiji
Stanje s visokoobrazovnim institucijama ni u regiji nije bajno, ali je daleko bolje nego je u BiH. Naime, univerziteta iz regije nema među prvih 200 u svijetu, što je sigurno zabrinjavajući podatak. Najbolje rangirani univerzitet iz regije je Univerzitet Ljuljana koje je zauzelo 216. mjesto, slijedi Univerzitet u Beogradu na 431. mjestu, Univerzitet u Zagrebu na 458. mjestu. Ukoliko gledamo po zemljama, visokoškolske institucije u Sloveniji daleko su ispod one u Ljubljani pa je tako Univerzitet u Mariboru tek na 1283. mjestu, Univerzitet Primorska na 1963. mjestu, Univerzitet Nova Gorica na 2218. mjestu. U Hrvatskoj nakon Zagreba slijedi Univerzitet u Rijeci (1526. mjesto), Univerzitet u Splitu (1568. mjesto), Univerzitet “Josip Juraj Strossmayer” Osijek (1825. mjesto).
U Srbiji nakon Beograda slijedi Univerzitet Novi Sad koje zauzima 988. mjesto u svijetu, zatim Univerzitet u Nišu na 1300. mjestu te Univerzitet u Kragujevcu na 1525. mjestu. Najbolja visokoškolska ustanova u Crnoj Gori je Univerzitet Crne Gore na 2786. mjestu u svijetu, slijedi Univerzitet “Mediteran na 11740. mjestu te Univerzitet Donja Gorica na 17000. mjestu.
Najbolji univerziteti u svijetu
Zaključno, s liste ćemo nabrojati najbolje univerzitete u svijetu i Evropi. Ako gledamo svjetsku listu prvih 12 mjesta drže američka i to redom od prvog do dvanaestog: Harvard University, Massachusetts Institute of Technology, Stanford University, Cornell University, University of California Berkeley, University of Michigan, Columbia University New York, University of Washington, University of California Los Angeles UCLA, University of Wisconsin Madison, University of Pennsylvania, Yale University. Nakon njih slijede dva evropska, preciznije britanska univerziteta koja godinama kotiraju kao najbolja na Starom kontinentu – Oxford i Cambridge.
Ukoliko gledamo dalje Evropu, na 20. mjestu se nalazi Swiss Federal Institute of Technology Zurich, University College London je na 34. mjestu, University of Edinburgh (Škotska) na 50. mjestu, Utrecht University (Holandija) na 60. mjestu, Ruprecht Karls Universität Heidelberg (Njemačka) na 65. mjestu, University of Helsinki (Finska) na 66. mjestu, itd. Ukoliko gledamo ostatak svijeta, tu treba spomenuti kanadske univerzitete (University of Toronto na 16. mjestu, University of British Columbia 22., McGill University 62.), Kina (Peking University 37., National Che Kiang University 48., Tsinghua University China 57.), Brazil (Universidade de São Paulo USP 41.), Južna Koreja (Seoul National University 45.), Japan (University of Tokyo 46.), itd.
(Dnevni list)