Evropa bi trebalo da zamijeni SAD na mjestu svetskog lidera, jer Vašington više nije podoban za tu ulogu, poručio je šef evropske komisije Žan Klon Junker. Međutim, pitanje koje mnogi postavljaju je da li Brisel može da igra u toj ulozi.
Francuski predsjednik Emanuel Makron snažno nagovara njemačku kancelarku Angelu Merkel da odlučno i brzo reformiše Evropu, upozoravajući da je blok pred prelomnim trenutkom zbog politike izolacije koju vodi Donald Tramp u SAD, prenosi Blic pisanje stranih medija.
Foto: Clemens Bilan / EPA;
– Nemoj da čekaš, djeluj sada. Ako dozvolimo da druge sile, uključujući saveznike, odlučuju o našoj diplomatiji, bezbjednosti i navode nas u lošiji položaj, onda više nismo suvereni i kredibilni u očima javnosti – poručio je Makron Merkelovoj nakon odluke Trampa da ne produži učešće Vašingtona u iranskom nuklearnom sporazumu.
Merkelova je nakon jučerašnjeg sastanaka sa francuskim kolegom poručila da je budući zadak Evrope da uzme svoju sudbinu u svoje ruke, preneo je “Frans 24”.
Vašington je već upozorio da će evropske kompanije biti podložne sankcijama protiv Irana, i dao im rok od šest mjeseci da okončaju sve poslove sa Teheranom ili će snositi teške posljedice.
Njemačka kancelarka je navela i da Evropa više ne može da računa na američku vojnu zaštitu, čime je ponovila svoj prošlogodišnji stav nakon što je Tramp izneo plan za spoljnu politiku pod sloganom “Amerika na prvom mestu”. Kako je istakla, mnogi globalni konflikti dešavaju “pred vratima Evrope”, i izrazila zabrinutost zbog mogućeg rata Irana i Izraela u Siriji.
Foto Tanjug/AP
– Iako su zemlje EU napravile progres u odbrambenoj kooperaciji, napori su u začetku – poručila je, preneo je “Blumberg”.
Nakon odluke Trampa o nuklearnom sporazumu, među prvima se oglasio francuski ministar spoljnih poslova Žan-Iv Le Drijan, koji je rekao da evropske kompanije ne treba da plaćaju zbog američkih odluka.
Kako navodi BBC, francuske kompanije su sa Iranom potpisale ugovore u vrednosti od milijardu dolara od kada je sporazum potpisan 2015. godine. Među njima su i giganti poput “Renoa”, “Pežoa”, “Totala”. Slične velike ugovore sa Iranom imaju i kompanije drugih evropskih država.
EU je tokom 2017. godine izvezla skoro 11 milijardi evra u dobrima u Iran, što je 66 odsto više nego 2015. godine. To je oko 100 puta više nego što je izvoz SAD ka Iranu.
Protivnik povlačenja iz sporazuma je i Velika Britanija, iako je u procesu napuštanja Evropske unije. Kako je rekao šef diplomatije Londona Boris Džonson, Britanija se neće povući iz dogovora uprkos odluci koja je stigla iz Bijele kuće.
Foto: Julien Warnand/EPA
Kako piše američki CNN, EU bi mogla da upotrebi “blokirajuću regulaciju” kako bi kontrirala američkim sankcijama i obezbijedila da se trgovina nastavi. Ovo pravilo je prvi put upotrebljeno 1996. godine kako bi se zaštitila trgovina sa Kubom.
Pojedini sumnjaju da za takav potez ima političke snage u Evropi.
Američki eksperti tvrde da evropske kompanije mogu samo da zaustave operacije sa Iranom.
Ekonomske i političke razlike
Iako lideri razmatraju odupiranje politici SAD, bojni analitičari ističu da Evropa ima niz problema zbog kojih bi takvi potezi mogli da prođu loše.
Najčešće ističu veliku razliku zapadnih i novjih istočnih članica, kao i skori odlazak jednog od većih partnera iz porodice, Velike Britanije, što sve opterećuje budžet.
Sa političke strane EU nije uspjela da uspostavi zajednički stav prema migrantskoj krizi, dok talas populizma još nije prošao.
Vojni patuljak
Kao veliki manjak u planu Junkera pojedini analitičari ističu problem nedostatka evropske vojne moći. SAD troši 2,5 puta više na NATO nego sve ostale članice zajedno, dok plan o vojsci Evrope lebdi u vazduhu od 1950. godine.
Srpskainfo