Makedonski parlament je dvotrećinskom većinom glasova usvojio amandman kojim je ta država preimenovana u Republiku Sejvernu Makedoniju, kao što je i dogovoreno Prespanskim sporazumom sa Grčkom. Premijer Zoran Zaev rekao da je riječ o teškoj, ali ozbiljnoj i odgovornoj odluci.
Za usvajanje amandmana glasao je 81 poslanik u Sobranju. Nije bili glasova protiv, niti uzdržanih. Poslanici VMRO-DPMNE bojkotovali su glasanje.
Na početku plenarne sjednice obratio se makedonski premijer Zoran Zaev, koji je rekao da je riječ o teškoj, ali ozbiljnoj i odgovornoj odluci.
“Jeste, ja sam promjenio stav po pitanju promjene ustavnog imena i ustava države, ali mijenjanje stavova donosi progres i po cijenu političke karijere”, istakao je Zaev.
Dodao je da je opozicioni VMRO-DPMNE znao da nije moguće postići bolji sporazum i da bez Grčke nije moguće nastaviti put ka EU i NATO-u.
VMRO-DPMNE je, kako je u četvrtak i najavio lider ove stranke Hristijan Mickovski, bojkotovao glasanje jer smatra da promenom imena države aktuelna vlast briše makedonski identitet.
Ispred makedonskog Sobranja u trenutku izglasavanja ustavnih izmjena bilo je nekoliko stotina demonstranata.
Nakon usvajanja odluke, makedonska vlada je saopštila da su građani, preko predstavnika u Sobranju, večeras napisali novo, istorijsko poglavlje državnosti.
Kako se navodi, makedonski jezik će biti međunarodno priznat u svim savezima, a himna i zastava ostaju iste i zaštićene. “Naše državljanstvo će biti makedonsko/građanin Republike Severne Makedonije”, piše u saopštenju.
Dogovor sa Albancima u poslednjem trenutku
Sjednica je bila odlagana prethodna dva dana zbog amandmana albanske opozicione stranke Besa, kojim je zahtevano da se obriše reč “makedonsko” u delu državljanstvo kod etničkih Albanaca.
Ipak, danas popodne je postignut sporazum između makedonske vlade i poslanika iz redova Bese, da u delu državljanstva kod Albanaca na makedonskom jeziku stoji “makedonsko”, na albanskom, u prevodu, “iz Makedonije”, a na engleskom “macedonian”.
Makedonija će i zvanično promjeniti ime kada grčki parlament bude ratifikovao Prespanski sporazum.
Evropski zvaničnici čestitali Makedoniji
Šefica diplomatije EU Federika Mogerini i komesar za pristupne pregovore Johanes Han čestitali su Makedoniji na usvojenim ustavnim izmjenama.
“To je važan korak u implementaciji istorijskog Prespanskog sporazuma”, navode u zajedničkom saopštenju Mogerini i Han.
Zvaničnici EU ocenjuju da su makedonski politički lideri i građani pokazali odlučnost da iskoriste “jedinstvenu i istorijsku” priliku za rješavanje jednog od “najstarijih problema u regionu” i da odlučno krenu napred putem EU.
I generalni sekretar NATO-a Jens Stoltenberg uputio je večeras na Tviteru čestitku premijeru Zoranu Zaevu.
“NATO snažno podržava punu primjenu sporazuma, koji predstavlja važan doprinos stabilnom i prosperitetnom regionu”, poručio je Stoltenberg putem ove društvene mreže.
Iz kabineta grčkog premijera Aleksisa Ciprasa saopšteno je da je on “čestitao kolegi iz Bivše Jugoslovenske Republike Makedonije (BJRM) Zoranu Zaevu na uspješnom okončanju revizije ustava BJRM na bazi Prespanskog sporazuma”, prenosi ANA.
Austrijski kancelar Sebastijan Kurc pozdravio je odluku makedonskog parlamenta. Kurc je, preko Tvitera, naglasio da je prihvatanje promene Ustava veoma ohrabrujuća odluka.
Ministri spoljnih poslova Nemačke i Austrije, Hajko Mas i Karin Knajsel, pozdravili su odluku makedonskog parlamenta.
“Rešenje spora oko imena se nalazi u finalnoj fazi. Računam na to da će sada i grčki parlament prihvatiti dogovor, kako bi onda zemlja Severna Makedonija mogla brzo pristupiti NATO-u i otvoriti pristupne pregovore sa EU”, istakao je Mas u saopštenju.
Šefica austrijske diplomatije naglašava da “odluka u makedonskom parlamentu može, bez preterivanja, biti ocjenjena kao istorijska”.
“Ovim je prevaziđena značajna prepreka na putu daljeg učvršćenja zemlje u evropske institucije”, smatra Knajselova.
Ukoliko Prespanski sporazum bude ratifikovao i grčki parlament, što je gotovo izvjesno, biće okončan 27 godina dug spor dve države oko imena Makedonije, koji je na trenutke dobijao i dramatične razmere, poput ekonomske blokade koji je Atina uvela devedesetih godina.
Postizanju sporazuma dve strane u velikoj je mjeri pomogla međunarodna zajednica, pre svih izaslanik UN Metju Nimic, koji je dvadesetak godina posredovao u pregovorima između Atine i Skoplja.
Izvor: NN