Višak šećera opterećuje vitalne organe, a manjak ugrožava pravilno funkcionisanje mozga. Obe vrste disbalansa mogu čak da dovedu pacijenta u stanje šoka ili kome.
Doktor Jelica Bjekić-Macut, endokrinolog Kliničko-bolničkog centra “Bežanijska kosa”, kaže da je normalna vrijednost šećera u krvi ujutro na prazan stomak ili poslije 12 sati gladovanja od 4,1 – 5,9 mmol/l:
– Vrednosti glukoze u krvi menjaju se u toku dana i više su nakon obroka, u stresu i infekciji. U posebnom riziku su one osobe koje imaju predijabetes, odnosno kojima je stanje glikemije natašte od 6,1 – 6,9 mmol/l, i oni koje pate od intolerancije glukoze.
Intolerancija u ovom slučaju znači da je test opterećenja glukozom poslije dva sata pokazao nivo šećera od 7,8 do 11mmol/l i da je prosječna vrijednost šećera u krvi tokom prethodna tri mjeseca od 5,7 do 6,4.
Kada su vrednosti glukoze poslije noćnog gladovanja između 6,0 mmol/l i 7,0 mmol/l potrebno je da se uradi test opterećenja glukozom (OGTT) sa ciljem da se razgraniči da li je u pitanju dijabetes ili smanjena tolerancija na glukozu. Drugi bitan test u postavljanju dijagnoze predijabetesa i dijabetesa je i HbA1C test koji pokazuje prosječnu vrijednost šećera u krvi tokom prethodna tri mjeseca, odnosno njegovu koncentraciju u krvnim ćelijama – eritrocitima.
Kada se šećerna bolest jednom razvije ona postaje neizlječiv poremećaj metabolizma.
– Dijabetes uzrokuje mnoge prateće bolesti od kojih najčešće stradaju vitalni organi: srce, bubrezi i mozak – kaže dr Bjekić-Macut. – Zato je važno da se istakne da se održavanje normalnih vrednosti šećera u krvi postiže, a samim tim sprečava pojava dijabetesa, povećanjem fizičke aktivnosti, smanjenjem telesne težine i primenom mediteranskog načina ishrane.
Da bi se dijabetes otkrio pravovremeno i time smanjila mogućnost razvoja komplikacija potrebno je da se jednom u tri godine uradi skrining na šećernu bolest:
– Ova preporuka važi za sve starije od 45 godina, one koji imaju indeks telesne mase veći od 25kg/m2 i kod osoba sa naslednim faktorima rizika.
Osim nasljeđa i starosnog doba faktori rizika na koje ne može da se utiče su pojava šećerne bolesti u trudnoći, kao i zbog sindroma policističnih jajnika.
Hipoglikemija
Niže ili niske vrijednosti šećera u krvi (hipoglikemija) najčešće nastaju kod dijabetičara na insulinu i tokom dijeta zbog gladovanja. Kod pojave hipoglikemije najugroženiji organ je mozak i zbog toga nastaju simptomi u vidu konfuzije, preznojavanja, zamagljenja vida, poremećaja govora i osjećaja pojačanog lupanja srca. Prva pomoć kod hipoglikemija jeste uzimanja ugljenih hidrata – sok, čokoladica, bombona, kašičica šećera…
Nezavisne novine